با تداوم پیشرفت پروتکل‌های مالی جدید، شمار کاربران آن به سرعت افزایش می‌یابد. امور مالی غیرمتمرکز (دیفای) شاهد پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در فضای بلاک چین بوده است. عدم نیاز به دریافت مجوز و هم‌چنین، عدم نیاز به اعتماد (به طرف‌های معامله)، بلاک چین را منحصر به فرد کرده‌اند.
یکی از مفاهیم جدیدی که به تازگی ایجاد شده‌اند، کشت سود یا ییلد فارمینگ (Yield farming) است. عموما کشت سود را به عنوان فرایند کسب توکن‌های پلتفرم بومی از طریق پروتکل تعریف می‌کنند. به زبان ساده، کشت سود یعنی کسب درآمد غیرفعال از دارایی‌های دیجیتالی؛ یعنی شما با هدف کسب سود بیشتر، موجودی ارز دیجیتال خود را قرض می‌دهید - درست مثل آن‌که پول خود را در بانک بگذارید و سودش را دریافت کنید.
در این مقاله، راهنمای جامعی را درباره‌ی کشت سود و جنبه‌های کلی آن در اختیارتان می‌گذاریم. پس در ادامه به بررسی جزییات کشت سود یا ییلد فارمینگ می‌پردازیم.
زمینه‌ها‌ی ایجاد
وقتی توکن کامپ (COMP)، توکن بومی کامپاند فایننس (Compound finance) راه‌اندازی شد، یک بخش کلیدی از اکوسیستم دیفای را تشکیل داد. به این ترتیب، این اتفاق به ایجاد و راه‌اندازی کشت سود یا ییلد فارمینگ منجر شد. کشت سود مسیر کسب سود از دارایی‌های‌تان را هموار می‌کند.
ویب مک‌‌جی همان فردی بود که کشت سود را ایجاد کرد. کشت سود به عنوان یکی از محبوب‌ترین ابزارها در امور مالی غیرمتمرکز شناخته می‌شود. از آن پس، بسیاری دیگر از پروژه‌های دیفای وارد عرصه شدند. هدف آن‌ها جذب نقدینگی در اکوسیستم‌شان بود.
کشت سود رشد گسترده‌ای را تجربه کرده و از زمان راه‌اندازی، به طور مداوم باعث پیشرفت سریع اکوسیستم دیفای شده است.
کشت سود چیست؟
کشت سود یا ییلد فارمینگ ابزاری را برای کسب سود از طریق سرمایه‌گذاری رمز ارز در بازار دیفای فراهم کرده است. این ابزار به شما کمک می‌کند، از طریق مفهوم قراردادهای هوشمند، وجوه خود را به دیگران قرض دهید. به این وسیله، شما بابت این رمز ارزها مقداری کارمزد کسب خواهید کرد.
کشت سود مسیر را برای کسب پاداش از دارایی‌های رمز ارز هموار می‌کند. به بیان ساده، شما در قبال قفل کردن رمز ارزهای‌تان پاداش دریافت می‌کنید. معمولا کشت سود را به صورت استخراج یا ماینینگ نقدینگی نیز تعریف می‌کنند.
کشت سود با استفاده از توکن‌های ERC-20 در اتریوم انجام می‌شود. پاداش‌های کسب‌شده نیز معمولا از نوع توکن ERC-20 هستند.
کارکرد کشت سود چگونه است؟
کشت سود با مدلی به نام بازارساز خودکار (AMM) در ارتباط است. این ابزار معمولا شامل تامین‌کنندگان نقدینگی (LPs) و استخرهای نقدینگی می‌شود. وجوه توسط تامین‌کنندگان نقدینگی در یک استخر نقدینگی سپرده‌گذاری می‌شوند.
این وجوه در استخر نقدینگی بازاری را برای مبادله، وام دادن، یا قرض گرفتن توکن‌ها برای کاربران فراهم می‌کنند. وقتی از این سیستم استفاده می‌کنید، باید مقداری کارمزد بپردازید. این سیستم بر اساس سهم تامین‌کنندگان نقدینگی از استخر نقدینگی، مبلغی را به آن‌ها پرداخت می‌کند.
به علاوه، مشوق دیگری که برای افزودن وجوه به یک استخر نقدینگی در نظر گرفته شده، توزیع یک توکن جدید در میان تامین‌کنندگان نقدینگی است. هدف نهایی این است که تامین‌کنندگان نقدینگی بر اساس میزان نقدینگی که برای استخر تامین کرده‌اند، بازگشت سرمایه داشته باشند.
استیبل کوین‌ها یا رمز ارزهای باثبات معمولا همان وجوه سپرده‌گذاری‌شده‌ای هستند که قیمت‌شان بر اساس قیمت دلار ثابت است. برخی از رایج‌ترین استیبل کوین‌های مورد استفاده در دیفای عبارت هستند از DAI، USDT، USDC، BUSD و غیره. برخی از پروتکل‌ها توکن‌هایی شبیه استیبل کوین‌ها را مینت می‌کنند (به زبان ساده، سکه‌هایی را ضرب می‌کنند) که نشان‌دهنده‌ی کوین‌هایی هستند که در سیستم سپرده‌گذاری کرده‌اید – مینت کردن به معنی تصدیق داده‌ها، ایجاد یک بلاک جدید، و ذخیره‌سازی داده‌ها در بلاک چین از طریق روش اثبات سهام است.
برای مثال، اگر در کامپاند مقداری DAI سپرده‌گذاری کنید، cDAI یا DAI کامپاند تحویل خواهید گرفت. اگر در کامپاند مقداری ETH سپرده‌گذاری کنید، cETH دریافت خواهید کرد - این توکن‌ها نشان‌دهنده‌ی نوع کوین‌هایی هستند که شما در سیستم سپرده‌گذاری کرده‌اید.
چه نوع کوین‌هایی در این بخش کاربرد دارند؟
شمار گسترده‌ای از کوین‌ها در کشت سود درگیر هستند. کامپاند بزرگ‌ترین آن‌ها است که در حال حاضر، وجوه آن نزدیک به ۵۵۰ میلیون دلار است. از جمله سایر کوین‌های مهم می‌توان به Balancer، Synthetix، Curve، و Ren اشاره کرد. در حال حاضر، این خدمات دارای بیش از ۱ میلیارد دلار وجوه قفل‌شده‌ی کاربران است؛ وجوهی که برای وام‌دهی از آن‌ها استفاده می‌شود.
از قرار معلوم، دارندگان کوین‌هایی نظیر کامپ می‌توانند در نظارت و بهبود این شبکه‌ها نقش داشته باشند. ولی در حال حاضر، اکثریت افرادی که از آن‌ها استفاده می‌کنند، اصطلاحا سفته‌بازهایی هستند که تلاش می‌کنند مقدار اندکی سود سرمایه به دست بیاورند.
چرا اکنون کشت سود این‌چنین جذاب شده است؟
به دلیل بی‌ثباتی بالا در بسیاری از دارایی‌های سنتی، رمز ارزها شاهد سود بالایی بوده‌اند. این مسئله نیز به افزایش سود و جذابیت کشت سود منجر شده است.
علاوه بر این، آن‌ها پاداش‌هایی را به کاربران ارائه می‌دهند، از جمله برخی توکن‌های به شدت جذاب. هم‌چنین، آن‌ها توسط برخی حامیان برجسته نظیر شرکت‌های اندریسن هوروویتز و پلی‌چین پشتیبانی می‌شوند.
حداقل الزامات سرمایه‌ای خاصی برای این فرصت‌های سرمایه‌گذاری لحاظ نشده است. از این رو، بازده‌ی بالای سرمایه‌گذاری عمدتا نصیب کسانی می‌شود که سهم سرمایه‌گذاری‌شان تقریبا از ۱۰۰۰ دلار شروع شده باشد.
خطرات کشت سود
پردرآمدترین استراتژی‌های کشت سود فقط برای کاربران پیشرفته توصیه می‌شود؛ این استراتژی‌ها بسیار پیچیده هستند. هم‌چنین، کشت سود به طور خاص برای کاربرانی قابل استفاده است که سرمایه‌ی بالایی داشته باشند.
قراردادهای هوشمند یکی از ریسک‌های اصلی کشت سود به شمار می‌روند. به خاطر ویژگی‌های خاصی که در دیفای وجود دارند، بسیاری از پروتکل‌ها توسط تیم‌های کوچکی ساخته می‌شوند که بودجه‌هایی محدود دارند. همین مسئله به طرز قابل ملاحظه‌ای باعث افزایش ریسک مربوط به اشکالات موجود در قراردادهای هوشمند می‌شود.
به دلیل ماهیت ویژه و تغییرناپذیر بلاک چین، این ریسک می‌تواند به ضرر بسیاری از کاربران تمام شود. بنابراین، هنگام قفل کردن وجوه‌تان در یک قرارداد هوشمند، به این مسئله دقت کنید.
آینده‌ی کشت سود چگونه است؟
با پیشرفت روزافزون این بخش، توسعه‌دهندگان راه‌های سریع‌تر و موثرتری را برای بهینه‌سازی مشوق‌های نقدینگی پیدا می‌کنند. این مسئله می‌تواند باعث شود دارندگان توکن راه‌های بیش‌تری را سر راه سرمایه‌گذاران قرار دهند تا بتوانند از بازارهای تخصصی و ویژه‌ای در فضای دیفای به سود برسند.
شکی نیست که کشت سود در آینده‌ی نزدیک، انقلابی را در پلتفرم امور مالی غیرمتمرکز ایجاد خواهد کرد. با وجود این، پروتکل‌های نقدینگی و سایر محصولات دیفای اساس اقتصاد کریپتو، علوم کامپیوتر، و امور مالی را تشکیل می‌دهند.
نتیجه‌گیری
همیشه احتمال ضرر در هر نوع محصول دیفای وجود دارد، به همین خاطر کاربران نباید بیشتر از آن‌چه باید در این بازار سرمایه‌گذاری کنند. کشت سود اساسا بر روی پروتکل‌های نقدینگی غیرمتمرکز کار می‌کند.
وام‌دهی کوین‌های دیجیتال نظیر Tether یا DAI به عنوان رایج‌ترین روش برای کشت سود شناخته می‌شود. این کار از طریق یک Dapp (برنامه غیرمتمرکز) نظیر کامپاند انجام می‌شود – که به وسیله‌ی آن می‌توان کوین را به وام‌گیرندگان ارائه داد. نرخ بهره بر اساس تقاضا تعیین می‌شود. ولی وقتی در کامپاند سرمایه‌گذاری کنید، شما کوین‌های COMP دریافت خواهید کرد، سایر کارمزدها به همراه سود بهره نیز به همین ترتیب خواهند بود.
