وقتی جواهرسازان درباره کیفیت برش الماس قضاوت می کنند برش را به عنوان یکی از مهم ترین فاکتورهای سنگ محسوب می نمایند. شیوه ای که الماس برش داده می شود پیش از همه به شکل اولیه سنگ تراش نخورده (راف)، گنجایش سنگ و حذف عیوب سنگ بستگی دارد. در تراش سنگ، حفظ کردن وزن سنگ و محبوبیت شکل تراش مشخص نیز اهمیت زیادی دارد. "برش" سنگ را نباید با "شکل" سنگ اشتباه گرفت. شکل تنها به ظاهر بیرونی الماس مربوط می شود درحالی که تراش مربوط به چگونگی تراش سطوح الماس می باشد.
اهمیت کیفیت برش الماس:
وقتی یک قطعه الماس، کیفیت برش بالایی دارد (برش ایده آل) نور تابیده شده به آن از تمام سطح و تاج الماس وارد سنگ می شود و به سمت پاویلیون حرکت می کند. در اینجا نور از یک طرف به طرف دیگر بازتاب می یابد و سپس از سطح روی الماس به سمت چشم بیننده باز می گردد از این پدیده با عنوان "بازتاب نور" یاد می شود که بر شفافیت، درخشندگی و پراکندگی نور در سنگ تأثیر می گذارد. هر گونه کاهش نور به دلیل عدم تقارن کامل و یا برش های نامتناسب، کیفیت بازتاب نور را کاهش خواهد داد.
تفاوت برش ایده آل و برش های ضعیف، کم عمق یا عمیق ممکن است برای افراد عادی به سادگی قابل تشخیص نباشد اگرچه این سنگ ها درخشندگی کم تر و برق کم تری خواهند داشت.
کیفیت برش به درجاتی تقسیم می شود که در زیر بیان شده اند:
- برش ایده آل (Ideal Cut)
- برش اعلا (Premium Cut)
- برش خیلی خوب و خوب (Very Good / Fine Cut)
- برش خوب (Good Cut)
- برش متوسط (Fair Cut)
- برش ضعیف (Poor Cut)
ویژگی های برش:
در گذشته تنها افراد با تجربه، متبحر و متخصص می توانستند کیفیت یک برش خوب را مشخص کنند اما امروزه با سیستم درجه بندی برش AGS و سیستم جدید GIA امکان این درجه بندی وجود دارد.
بخش بندی و تقارن برش الماس و کیفیت صیقل دهی، فاکتورهایی هستند که کیفیت کلی برش را تعیین می کنند. برش ضعیف الماس باعث کاهش کیفیت سنگ می شود چرا که کاهش درخشش و جرقه نوری الماس، به طور عمده بستگی به زاویه سطوح برش نسبت به یکدیگر دارد. یک برش ایده آل یا اعلا در برش "گرد" بر طبق استاندارد AGS ویژگی های زیر را دارا می باشد:
- اندازه سطح رویی (Table Size) به اندازه 53% تا 60% قطر
- عمق (Depth): ب خ اندازه 58% تا 63% قطر
- زاویه تاج (Crown Angle):به اندازه 34 تا 35 درجه
- ضخامت کمربند (Girdle Thickness): ضخامت متوسط تا کم
- سطوح تراش: 58 سطح (اگر پخ زیر برلیان (Culet) حساب نشود 57 سطح)
- صیقل دهی و تقارن: خیلی خوب تا عالی
کمربند (Girdle) در برش گرد مدرن، می تواند 32، 64، 80 یا 96 صفحه داشته باشد که در مجموع سطوح برلیان (58) شمرده نمی شوند. تاج 33 صفحه دارد و پاویلیون 25 صفحه. انواع دیگر در برش گرد مدرن شامل "برلیان ایده آل" است که توسط جانسون (Johnson) و (Rosh) در سال 1929 ابداع شد. "
عیوب تراش در سطوح و تقارن الماس:
با توجه به روابط ریاضی در بازتاب نور، یک برش گرد برلیان که تقارن و سطوح تراش شایسته ای ندارد درخشندگی کم تری خواهد داشت. عیوب
متداول برش ممکن است در مرحله سطح بندی رخ دهد. یک سطح با زاویه نادرست می تواند تقارن کل سنگ را بر هم بریزد. همچنین ممکن
است سطوح اضافی بیش از 58 سطح مورد نظر ایجاد شوند. تصویر زیر برخی از عیوب متداول تراش را نشان می دهد.
در برش برلیان مدرن ( (Tolko sky Brilliantتعادلی میان درخشش (Brilliance) و جرقه نوری (Fire) وجود دارد. یک الماس با جرقه های نوری خیلی زیاد، شبیه "زیرکن" به نظر می رسد چون جرقه های نوری این سنگ از برلیان طبیعی بیش تر است. یک برش خوب باید حداکثر میزان نور را از سطوح داخلی پاویلیون به سطح بالای برلیان بازتاب دهد. به این ترتیب وقتی از زاویه بالا به الماس نگریسته شود سفید رنگ به نظر می رسد. یک برش با سطوح تراش نامرغوب، باعث می شود تا در مرکز سنگ، تیرگی دیده شود.
برش های فانتزی الماس:
اگرچه کیفیت اجرای برش در درجه اول اهمیت قرار دارد، شکل برش موضوعی سلیقه ای هم هست. شکل برش برلیان به شدت وابسته به شکل بلور تراش نخورده (راف) اولیه است. در کریستال اکتاهدرون (Octahedron) برش گرد برلیان ارجح است چون از هر یک کریستال، دو قطعه برلیان ساخته می شود. کریستال های نامتقارن مانند Macules معمولا به شیوه های فانتزی برش داده می شوند معروف ترین این برش ها عبارت اند از:
· امرالد (Emerald)
· قلب (Heart)
· مارکیز (Marquise)
· بیضی یا اووال (Oval)
· اشک (Pear)
· پرنسس (Princess)
· رادیانت (Radiant)
· گرد (Round)
· تریلیون (Trillion)
مشهورترین برش ها شامل باگت (Baguette)، مارکیز (Marquise)، پرنس (Princess)، قلب (Heart)، بریولت (Briolette) و اشک (Pear) هستند. برش های فانتزی برخلاف برش های گرد برلیان، دارای استاندارد مشخصی نیستند.
