تنظیم شده در تاریخ: ۱۳۹۷/۰۵/۰۳
سود ابرازي در صورت عملکرد مالی (سود و زیان) از استانداردهاي حسابداري مشتق شده است. استانداردهاي حسابداري مجموعه روش هاي قراردادي است که توسط انجمن هاي حرفهاي با تاکید بر اندازه گیري مبتنی بر ارزش هاي تاریخی تدوین شده اند. یک حسابرس از یک مؤسسه حسابرسی مستقل در گزارشی به نام "گزارش حسابرس مستقل" تصدیق میکند که براي محاسبه سود طبق استانداردهاي حسابداري عمل شده است.
توجه داشته باشید که گزارش حسابرسی به طور قطع تضمین کننده صحت یا چگونگی (کیفیت) سود نیست بلکه تنها بیان میکند صورتهاي مالی، بیان منصفانهاي از موقعیت مالی شرکت براي یک دوره زمانی مشخص است. حسابرسان به نوبه خود تائید می کنند که آیا گزارش ارائه شده مطابق با استانداردهاي حسابداري است؟ کمیته تدوین استانداردهاي حسابداري سازمان حسابرسی استانداردهاي حسابداري ایران را در سال 1378 منتشر کرده است.
مشکل که در رابطه با سود وجود دارد این است که براي تهیه صورت هاي مالی، می توان از استانداردهاي حسابداري متفاوتی استفاده نمود. بسیاري از اقلام ترازنامه و صورت سود و زیان حداقل به دو روش قابل محاسبه اند، که در نتیجه منجر به آن چیزي می شود که رفتار محافظه کار و رفتار جسورانه ESP نامیده می شود. با داشتن تعدادي از اقلام که صورت هاي مالی را شکل می دهند، تعداد ترکیبات پذیرفتنی ممکن (مطابق با استانداردهاي حسابداري) که می توان استفاده کرد، بسیار است. با ثابت نگه داشتن دیگر متغیرها مانند فروش، تعداد تولید و توانایی عملیاتی، یک شرکت قادر به ارائه چندین شکل EPS مجاز و قانونی خواهد بود که تنها به اصول حسابداري استفاده شده بستگی دارد. سؤالی که سرمایه گذاران باید جواب دهند این است که کدام EPS موقعیت "درست و منصفانه" شرکت را به بهترین نحو ارائه میدهد؟
از آنجا که سود هر سهم گزارش شده (EPS) تابع بسیاري از استانداردهاي حسابداري است، انعکاس عملکرد صحیح یک شرکت به طور پیوسته به یک شکل اگر غیرممکن نباشد، بسیار مشکل است. از آنجا که هر شرکتی متفاوت از دیگري است، آیا انتظار یک سیستم حسابداري واحد براي عملکرد صحیح تمامی شرکتها معقولانه است؟ در سیستم هاي حسابداري، هر شرکتی میتواند روشی را ثبت و گزارش موضوعات مختلف حسابداري مانند موجوديها یا استهلاك استفاده کند.
حسابداران، بین سرمایه گذاران، که خواهان شکل واضحی از EPS هستند و مدیریت شرکت که خواهان ارائه صورتهاي مالی به مناسب ترین شکل هستند، گیرکرده اند. به غیر از این موارد، مدیریت شرکت حسابداران را استخدام میکند و با توجه به راهبردهاي مشخصی میتواند روش هاي حسابداري را تغییر دهد. تا زمانی که شرکت، استانداردهاي حسابداري را رعایت کند، براي حسابدار مشکل است که در مقابل فشار مدیریت مبنی بر استفاده از روش خاصی مقاومت کند. در بعضی موارد، یک موسسه حسابرسی به دلیل مشکلات و فشارهایی که مدیریت شرکت در چشم پوشی از برخی از موارد مغایر با استانداردهاي حسابداري به حسابرسان وارد می کند ممکن است از کار حسابرسی کناره گیري میکند.