07. راهنمای بازار بورس

• 101 - منظور از تخصیص مطلوب منابع از طریق بورس چیست؟
  بورس‌ها با فراهم کردن بازاری شفاف و کارآ و در فضایی رقابتی، منابع مالی و وجوه خانوارها را به سوی بخش‌های مولد اقتصاد با بیشترین بازدهی هدایت می‌کنند. به عبارت دیگر، در بورس اوراق بهادار شرکت‌هایی که بهره‌وری بیشتر و عملکرد برتری داشته باشند با اقبال بیشتر سرمایه‌گذاران مواجه می‌شوند و از طریق عرضه اوراق بهادار جدید می‌توانند منابع بشتری از بازار جذب نمایند. منابع مالی از طریق بورس به سمتی از اقتصاد می‌روند که با ریسک معین بیشترین بازدهی را ایجاد می‌کند.
• 102 - چگونه سهامداران شرکت‌ها پذیرفته شده در بورس می‌توانند در قبال وثیقه نمودن سهام تسهیلات بیشتری از اعتبار دهندگان دریافت نمایند؟
  بعضی از بانک‌ها ممکن است سهام شرکت‌های بورس را به عنوان وثیقه برای پرداخت تسهیلات بپذیرند. در این صورت سرمایه‌گذاران سهام شرکتهای بورسی این مزیت را دارند که بتوانند به جای دارایی‌های دیگر با وثیقه‌گذاری سهام خود تسهیلات به دست آورند.
• 103 - افرادی که سهام صندوق‌های سرمایه‌گذاری را خریداری می‌کنند چه درآمدهایی عایدشان می‌شود؟
  کسانی که سهام یا واحد سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری را خریداری نمایند از سه محل بازدهی کسب می‌کنند: 1) افزایش ارزش خالص دارایی‌ها یا NAV 2 ) دریافت سود تقسیمی سالانه صندوق 3) دریافت سود سرمایه‌ای حاصل از خرید و فروش اوراق بهادار توسط صندوق.
• 104 - سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری چه مزیت‌هایی نسبت به سایر سرمایه‌گذاری‌ها دارد؟
  مزایای ویژه این صندوق‌ها عبارتند از نقدشوندگی بالای واحدهای سرمایه‌گذاری، مدیریت تخصصی و حرفه‌ای، امکان متنوع‌سازی سرمایه‌گذاری‌ها با هزینه اندک و نیز هزینه‌های پایین مدیریت و اداره صندوق در نتیجه صرفه‌جویی در مقیاس.
• 105 - چند نوع صندوق سرمایه‌گذاری وجود دارد؟
  انواع متعددی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری براساس نوع اوراق بهاداری که در آن سرمایه‌گذاری می‌کنند و نیز اهدافی که دنبال می‌کنند وجود دارد. بعضی از آنها عبارتند از: صندوق‌های سرمایه‌گذاری بازار پول، صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهام، صندوق‌های سرمایه‌گذاری اوراق با درآمد ثابت، صندوق‌های سرمایه‌گذاری بخشی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری بین‌المللی و ... در ایران صندوق‌های سرمایه‌گذاری در گروه صندوق با درآمد ثابت و صندوق سهام در حال فعالیت هستند.
• 106 - صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق با درآمد ثابت چه فعالیتی را انجام می‌دهند؟
  این صندوق‌ها وجوه دریافتی از سرمایه‌گذاران را در پرتفویی (سبدی) از اوراق بهادار با درآمد ثابت (شامل انواع اوراق قرضه، اوراق مشارکت و انواع اوراق بدهی) سرمایه‌گذاری و آن را اداره می‌کنند. ویژگی خاص این صندوق‌ها این است که ریسک آنها پایین است و جریانات نقدی و زمان‌بندی پرداخت سودها و اصل سرمایه توسط آنها از اطمینان بالایی برخوردار است.
• 107 - صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار پول چه فعالیتی را انجام می‌دهند؟
  این صندوق‌ها در اوراق بهادار بازار پول (به طور کلی اوراق بهادار با سررسید کوتاه مدت کمتر از یک‌سال که در بازار پول منتشر و معامله می‌شود) سرمایه‌گذاری می‌کنند. ویژگی خاص این صندوق‌ها ریسک و بازدهی پایین آنهاست چون اوراق بهادار بازار پول دارای سررسید کوتاه مدت هستند و نرخ سود و ریسک پایینی دارند. از اوراق بهادار بازار پول می‌توان گواهی سپرده بانکی، اوراق تجاری و اوراق خزانه را نام برد.
• 108 - چگونه می‌توان سهام صندوق‌های سرمایه‌گذاری را خرید و فروش کرد؟
  واحدها یا یونیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری توسط نمایندگان مدیر صندوق صادر و ابطال می‌شود. بنابراین کسانی که متقاضی خرید اوراق باشند، می‌توانند با مراجعه مستقیم یا غیرمستقیم به مدیر صندوق (از طریق راهنمای سایت اینترنتی آنها و یا از طریق تماس با کارگزاران یا نمایندگان صندوق) درخواست خرید اوراق را بدهند اشخاصی که قصد خروج از صندوق‌ را داشته باشند صرفاً می‌توانند با مراجعه به نماینده صندوق درخواست ابطال اوراق را بدهند. در این صورت مدیر صندوق اوراق را براساس NAV و پس از کسر هزینه‌های مربوط ابطال و خالص وجوه را به حساب سرمایه‌گذار واریز می‌کند.
• 109 - ارزش هر سهم صندوق‌های سرمایه‌گذاری چگونه مشخص می‌شود؟
  ارزش خالص دارایی‌های صندوق سرمایه‌گذاری در پایان هر روز معاملاتی محاسبه می‌شود و از تقسیم مابه‌التفاوت دارایی‌ها و بدهی‌ها بر تعداد واحدهای منتشره، ارزش هر واحد سرمایه‌گذاری مشخص می‌شود که براساس این قیمت شخص می‌تواند اوراق جدید خریداری و یا اوراق قبلی خود را ابطال نماید.
• 110. سرمايه گذاري در فرابورس چه جاذبه هايي دارد؟
  1- افزايش قيمت سهام: سرمايه گذاري در سهام، صاحبان سرمايه را لااقل در مقابل كاهش قدرت خريد پول محافظت مي كند. همچنين حسن مديريت در اداره شركت، ارزش سهام شركت را بالا مي برد.

  2- سود سهام: ميزان سود هر شركت بستگي به عوامل مشخصي دارد. مديريت شركت، تقاضاي بازار و اوضاع كلي اقتصادي كشور.

  3- معافيت مالياتي: شركتهايي كه در فرابورس پذيرفته مي شوند از پرداخت 10 درصد ماليات معاف هستند و طبعاً سهامداران از اين مزايا سود مي برند.

  4- حق راي و اعمال مديريت: صاحبان سهام شركتها به نسبت تعداد سهامي كه در اختيار دارند در مجمع عمومي صاحبان سهام حق راي دارند.

  5- تنوع سرمايه گذاري: تنوع اوراق بهاداري كه در فرابورس عرضه مي شود به سهامداران امكان مي دهد كه سرمايه خود را بين سهامهاي گوناگون تقسيم كند و باعث كاهش ريسك و زيانهاي احتمالي شود.

  6- اطمينان از محل سرمايه گذاري: شركتهايي كه در فرابورس وارد مي شوند بايد تمام شرايط و ضوابط تعيين شده توسط فرابورس را رعايت كنند لذا سهام شركت غير واقعي با مديريت ضعيف و داراي ساختار مالي نامناسب در فرابورس جايي ندارد.

  7- حق خريد سهام جديد الانتشار: سهامداران يك شركت در خريد سهم جديد الانتشار همان شركت نسبت به ساير خريداران اولويت دارند.
• 111 - اطلاعات شرکت‌ها و ناشران شامل چه چیزهایی می‌باشد؟
  این اطلاعات شامل ترازنامه، صورت‌حساب سود وزیان، صورت جریانات نقدی، گزارش حسابرسی گزارش هیأت مدیره، صورت‌های مالی پیش‌بینی شده و.... می‌باشد که به صورت دوره‌ای تهیه و افشاء می‌گردد.
• 112 - وظیفه دریافت و بررسی اطلاعات شرکت‌ها و ناشران به عهده کیست؟
  مدیریت نظارت بر ناشران اوراق بهادار سازمان بورس و اوراق بهادار وظیفه دریافت و بررسی اطلاعات ناشران و انتشار یکنواخت آنها را از طریق پایگاه‌های اطلاعاتی رسمی سازمان بورس و اوراق بهادرا بر عهده دارد.
• 113 - اگر سرمایه‌گذاری من وضعیت قابل قبولی نداشت، چه کار می‌توانم بکنم؟
  توجه داشته باشید که پیروی از یک برنامه‌ی سرمایه‌گذاریِ غیرقابل انعطاف و ثابت در یک دوره‌ی زمانی طولانی، همواره برای شما سودآور نخواهد بود. در برخی موارد، درصورت رضایت‌بخش نبودن عملکرد سرمایه‌گذاری، لازم است برنامه‌ی سرمایه‌گذاری خود را تغییر دهید. البته به خاطر داشته باشید که هنگام تغییر برنامه، لازم است اصول اولیه‌ی سرمایه‌گذاری را رعایت کنید.
• 114 - آیا می‌توانم شکایت خود را نزد نهادهای قانون‌گذار مطرح کنم؟
  بله، شما می‌توانید شکایت خود را علیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، شرکت‌های کارگزاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و سایر نهادهایی که مجوز خود را از سازمان بورس گرفته‌اند، به این سازمان تسلیم کنید.
• 115 - صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های سرمایه‌گذاری چه تفاوت‌هایی دارند؟
  میزان سرمایه در صندوق‌های سرمایه‌گذاری متغیر می‌باشد و با صدور واحدهای سرمایه‌گذاری افزایش و یا با ابطال آنها کاهش می‌یابد، اما سرمایة شرکت‌های سرمایه‌گذاری ثابت بوده و تنها با طی مراحل افزایش و یا کاهش سرمایه و با تصویب مجامع فوق‌العاده قابل تغییر است. علاوه بر این تضمین نقدشوندگی و در مواردی تضمین حداقل سود، شفافیت و اطلاع‌رسانی بالا، نظارت دقیق بر فرآیند صدور و ابطال براساس ارزش خالص دارایی‌ها و هزینه‌های اجرایی و اداری اندک را می‌توان از دیگر وجوه متمایز صندوق‌های سرمایه‌گذاری در مقایسه با شرکت‌های سرمایه‌گذاری دانست.
• 116 - شرکت سهامی عام دارای چه ویژگی‌هایی می‌باشد؟
  برخی ویژگی‌ها عبارتند از: -دارندگان سهام در این شرکت‌ها از حقوق مالکیت کامل برخوردارند. -کسانی که سهام جدید این شرکت‌ها را می‌خرند همانند سهامداران قبلی حق مشارکت در سود را به دست می‌آورند. -در این شرکت سهامداران هیچ‌گونه تعهد شخصی در قبال طلبکاران ندارند. -در صورت ورشکستگی شرکت، اول حق و حقوق طلبکاران پرداخت می‌شود و پس از آن حقوق صاحبان سهام -سهامداران این شرکت‌ها دارای حق مالکیت، حق رأی و حق تقدم در خرید سهام جدید می‌باشند.
• 117 - در شرکت‌های سهامی عام در چه صورت سود سهام عادی به سهامداران پرداخت می‌شود؟
  در این شرکت‌ها پرداخت سود سهام عادی مشروط به وجود سود قابل تقسیم و تصویب مجمع عمومی صاحبان سهام در مورد تقسیم سود است.
• 118 - آیا در شرکت‌های سهامی عام می‌توان با تغییر اساسنامه تعهد جدیدی برای سهامداران ایجاد کرد؟
  خیر
• 119 - دعوت به مجمع عمومی شرکت‌های سهامی وظیفة کیست؟
  هیأت مدیرة شرکت
• 120 - مجمع عمومی عادی چه وظایفی دارد؟
  1- انتخاب اعضای هیأت مدیره، 2- انتخاب بازرسان شرکت، 3- تصویب ترازنامه، 4- تقسیم منافع، 5- تصویب یا رد پیشنهاداتی که از طرف هیأت مدیره و یا بازرسان و سهامداران ارایه می‌شود، 6- تعیین خط مشی شرکت و تصویب و یا اقدام به هر عملی که به صلاح شرکت باشد.
• 121 - قرارداد آتی چیست؟
  وقتی امروز ارزش مشخصی را فدا می‌کنیم تا در آینده در قبال آن بازدهی مشخصی را به دست آوریم، سرمایه‌گذاری کرده‌ایم. به عنوان مثال، وقتی وجهی را بابت خرید سهام پرداخت می‌کنیم با این امید که در آینده سود مشخصی را دریافت داریم، سرمایه‌گذاری کرده‌ایم.
• 122 - قرارداد اختیار معامله چیست؟
  قراردادی است که در آن یک طرف معامله (خریدار قرارداد) با پرداخت مبلغ معینی این اختیار را به دست می‌آورد که چنانچه تمایل داشت در تاریخ مشخصی در آینده کالای مشخصی را به قیمت مشخص با طرف دیگر قرارداد (فروشنده) معامله نماید. فروشندة قرارداد در صورت درخواست خریدار قرارداد ملزم به انجام قرارداد می‌باشد.
• 123 - صکوک به چه معناست؟
  صکوک نوعی اوراق بهادار می‌باشد که بر مبنای قراردادهای اسلامی (مانند اجاره، مشارکت، مضاربه و ...) طراحی شده است و در بازارهای مالی معامله می‌شود.
• 124 - در آگهی دعوت صاحبان سهام برای تشکیل مجامع چه نکاتی قید می‌شود؟
  دستور جلسه، تاریخ، ساعت و محل تشکیل مجمع
• 125 - از زمان نشر آگهی تا تاریخ تشکیل مجمع چه مدت زمان طول می‌کشد؟
  فاصله بین تاریخ نشر آگهی تا تشکیل مجمع نباید کمتر از ده روز و بیشتر از چهل روز باشد.
• 126 - مؤسسة رتبه‌بندی چیست و چه کار می‌کند؟
  به زبان ساده مؤسسات رتبه‌بندی نهادهایی هستند که براساس اطلاعات دریافتی از اشخاص حقیقی و حقوقی توانایی آنها را در پرداخت تعهداتشان رتبه‌بندی می‌کنند.
• 127 - منظور از ارزش اسمی چیست؟
  ارزش اسمی همان قیمتی است که بر روی اوراق سهام نوشته می‌شود.
• 128 - منظور از ارزش دفتری چیست؟
  ارزش دفتری یا ارزش ویژه برابر است با جمع حقوق صاحبان سهام تقسیم بر تعداد سهام
• 129 - بخش حقوق صاحبان سهام در ترازنامه شامل چه مواردی است؟
  شامل اقلام سهام سرمایه، صرف (کسر) سهام، اندوخته‌ها و سود انباشته است.
• 130 - منظور از ارزش معاملاتی چیست؟
  ارزش معاملاتی یا ارزش بازار بیانگر مبلغی است که تحت تأثیر عرضه و تقاضا در بازار تعیین شده و به طور مرتب افزایش یا کاهش می‌یابد.
• 131 - سرمایه‌گذاری یعنی چه؟
  وقتی امروز ارزش مشخصی را فدا می‌کنیم تا در آینده در قبال آن بازدهی مشخصی را به دست آوریم، سرمایه‌گذاری کرده‌ایم. به عنوان مثال، وقتی وجهی را بابت خرید سهام پرداخت می‌کنیم با این امید که در آینده سود مشخصی را دریافت داریم، سرمایه‌گذاری کرده‌ایم.
• 132 - سرمایه‌گذاری هوشمندانه یعنی چه؟
  سرمایه‌گذاری هوشمندانه یعنی تصمیم‌گیری آگاهانه برای سرمایه‌گذاریِ میزان معینی پول در یک فرصت صحیح و حساب شده، به گونه‌ای که فرد سرمایه‌گذار، شخصاً و از نزدیک، بر نحوه‌ی سرمایه‌گذاری خود نظارت کرده و از سرمایه‌ی خود محافظت کند تا بدین ترتیب، در یک دوره‌ی زمانی مشخص، بتواند به بازده مطلوب دست یابد.
• 133 - آیا باید به سرمایه‌گذاری‌های کوچک اهمیت داد؟
  آری؛ زیرا با یک مدیریت دقیق، همین سرمایه‌های اندک شما رشد خواهد کرد و در عین حال، شما اعتبار، جسارت و سرمایه بیشتری برای سرمایه‌گذاری‌های آتی به دست خواهید آورد. بنابراین، هرگز ارزش بالقوه‌ی سرمایه‌گذاری‌ها را، هر چند اندک باشد، دست کم نگیرید.
• 134 - حداقل اطلاعات و مهارت لازم برای سرمایه‌گذاری توأم با موفقیت چیست؟
  برای سرمایه‌گذاری توأم با موفقیت اطلاعات زیر لازم است: 1. اهداف سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت یا بلندمدت خود را مشخص نمایید. 2. موضوعات سرمایه‌گذاری و محل‌های آن را مشخص کنید. 3. قدرت تحمل خود را از میزان زیان احتمالی، و نیز میزان تمایل خود را از سود مورد انتظار مشخص کنید. 4. راه‌های تنوع‌بخشی و سرمایه‌گذاری خود را با توجه به مبالغی که برای سرمایه‌گذاری در نظر گرفته‌اید بررسی نمایید. 5. از میزان نقدشوندگی سرمایه‌گذاری خود قبلاً آگاهی کسب کنید. 6. از نحوه‌ی سرمایه‌گذاری (پرداخت پول) و نحوه‌ی دریافت عایدی و منافع آن آگاه باشید. 7. از راهنمایی مشاوران، آگاهان و خبرگان مرتبط غفلت نکنید.
• 135 - برنامه‌ریزی مالی چیست؟
  برنامه‌ریزی مالی برای سرمایه‌گذار، همانند نقشه‌ی راه برای یک مسافر است. با این کار، شما بر روی دستیابی به اهداف مالی، متمرکز شده و در عین حال، گرفتار تصمیم‌گیری‌های احساسی که تاثیر منفی بر سرمایه‌گذاری شما می‌گذارد، نخواهید شد.
• 136 - آیا در برنامه‌ریزی مالی، می‌توانم از دیگران کمک بگیرم؟
  بله، اگرچه شما می‌توانید به تنهایی برنامه‌ی مالی خود را تهیه کنید، ولی اگر احساس می‌کنید به کمک دیگران نیاز دارید، می‌توانید با یک متخصص برنامه‌ریزی مالی مشورت کنید. متخصص برنامه‌ریزی مالی می‌تواند به شما در تعیین اهداف و راهبردهای مالی برای دستیابی به اهداف تعیین شده، کمک کند. متخصص مالی همچنین می‌تواند گزینه‌های مناسب برای سرمایه‌گذاری و پس‌انداز را به شما پیشنهاد کند. متخصص برنامه‌ریزی مالی باید وظایف خود و وظایف شما را در فرایند سرمایه‌گذاری، مشخص کند. این موارد، شامل طول مدت قرارداد و نحوه‌ی پرداخت حق الزحمه‌ی ارائه‌ی خدمات کارشناسی، باید طی یک توافق‌نامه‌ی رسمی، به امضای شما و متخصص مالی برسد. به خاطر داشته باشید که هیچ متخصص برنامه‌ریزی مالی نباید شما را وادار به یک سرمایه‌گذاری خاص کند، بلکه باید به تصمیمات شما احترام بگذارد و توجه داشته باشد که در نهایت، این شما هستید که اختیار پول و دارایی خود را دارید. همیشه به متخصصان مالی مورد تائید و مطمئن مراجعه کنید.
• 137 - چه طور می‌توانم برای سرمایه‌گذاری، پول کنار بگذارم؟
  وضع مالی خود را سر و سامان دهید، بودجه، یا دخل و خرج خود را سامان دهید؛ یعنی به میزان درآمدتان خرج کنید، بدهی‌های خود را به موقع بپردازید و آنگاه، پس‌اندازکردن را به طور منظم آغاز کنید.
• 138 - آیا تدوین یک برنامه‌ی سرمایه‌گذاری، واقعاً موثر است؟
  بله، برنامه‌ی سرمایه‌گذاری، اهداف شما از سرمایه‌گذاری و راه‌کارهای دستیابی به این اهداف را مشخص می‌کند. برنامه‌ی سرمایه‌گذاری باید با برنامه مالی شما همسو باشد.
• 139 - برای سرمایه‌گذاری اندک بهتر است از کجا شروع کنم؟
  از بورس. زیرا در بورس امکان سرمایه‌گذاری برای همه وجود دارد. سرمایه‌گذاری در آن آسان است. اطلاعات مربوط به سرمایه‌گذاری شما به طور مرتب در دسترستان قرار دارد. امکان نقدشدن سرمایه‌ی شما بسیار سریع است. امکان تغییر و جابه جایی شما فراهم است و موارد بسیاری که برای هر تازه‌وارد می‌تواند هم جنبه‌ی آموزش و هم جنبه‌ی کسب تجربه داشته باشد. البته در بورس هر کس متناسب با اطلاعات و توانش می‌تواند دامنه‌ی فعالیتش را گسترش دهد.
• 140 - آیا سرمایه‌گذاری، همیشه با ریسک همراه است؟
  ریسک، در واقع امکان شکست در سرمایه‌گذاری است. شما به عنوان یک سرمایه‌گذار، نمی‌توانید امکان شکست را به طور کامل حذف کنید، اما می‌توانید آن را به نفع خود مدیریت کنید. به این معنا که با محاسبه‌ی دقیق ریسک در هنگام سرمایه‌گذاری، به جای آن که سرمایه‌ی خود را ازدست بدهید، از منافع حاصل از سرمایه‌گذاری بهره‌مند شوید. میزان ریسک در سرمایه‌گذاری‌های مختلف، متفاوت است. به طور کلی، سرمایه‌گذاری‌هایی که بازده بالقوه‌ی بیشتری دارند، ریسک بالاتری هم دارند. برای مثال، سرمایه‌گذاری مستقیم در سهام (از طریق مراجعه به کارگزاری و خرید سهم) در مقایسه با سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه‌گذاری مشترک، ریسک بیشتری دارد.
• 141 - ملاک انتخاب بهترین سهام چیست؟
  برخی ملاک‌هایی که می‌توان برای انتخاب سهام در نظر گرفت عبارتند از: - درآمد شرکت (سهام شرکتی که از وضعیت درآمدی بهتری نسبت به سایر شرکت‌ها برخوردار باشد در اولویت خرید است) - سود هر سهم (هر چه موارد سودی که به هر سهم تعلق می‌گیرد (EPS ) بیشتر باشد بهتر است) - نسبت قیمت به درآمد هر سهم: P/E (شرکتی که رقم P/E آن کمتر باشد گزینه‌ی بهتری است) - نقدشوندگی (سهامی که مدت زمان فروش آن کوتاه‌تر باشد یا زودتر به فروش برسد، برای خرید مناسب‌تر است)
• 142 - معیارهایی که می‌توان برای انتخاب یک کارگزار خوب در نظر گرفت چیست؟
  برخی از معیارهایی که می‌تواند در انتخاب یک کارگزار مؤثر باشد، عبارت‌ا‌ند از: - داشتن رتبه‌ی مناسب در رتبه‌بندی سازمان بورس از کارگزاری‌ها؛ - داشتن امکانات لازم جهت ارتباط مشتری با کارگزاری (تلفن، فکس، سایت اینترنتی، مسئول پاسخگویی و .....)؛ - قابلیت سایت اینترنتی، از لحاظ اطلاع‌رسانی و در دسترس بودن؛ - امکان مشاهده‌ی گردش حساب مشتری؛ - امکان مشاهده‌ی وضعیت سفارش که پس از هر اقدامی روی سفارش انجام می‌دهد، از طریق رمز عبور؛ - ارائه‌ی تحلیل روزانه از بازار و درج اخبار آن در سایت کارگزاری؛ - امکان دریافت سفارش خرید و فروش الکترونیکی.
• 143 - فرآیند سرمایه‌گذاری در بورس از چه مراحلی تشکیل شده است؟
  در اینجا، از یک راهنمایی ساده برای شروع استفاده می‌کنیم. 1. ابتدا از خود بپرسید که آیا ازنظر مالی، برای سرمایه‌گذاری در بورس آمادگی و شرایط لازم را دارید یا نه. 2. کارگزاری را انتخاب کنید که ضمن داشتن مجوز، دارای رتبه‌ی قابل قبولی باشد. 3. سهام و سایر اوراق بهاداری را که در بورس تهران دادوستد می‌شود، شناسایی کنید. 4. روش یا سازوکار معامله در بورس را یاد بگیرید. عدم آگاهی شما نسبت به فرآیند خرید و فروش در بورس، ممکن است به ضرر شما تمام شود. 5. تکالیف مربوط به خود را انجام دهید. 6. به کارگزار خود به طور شفاف سفارش (برای خرید یا فروش) بدهید. عدم ارتباط صحیح و شفاف با کارگزار، ممکن است برای شما هزینه ایجاد کند. 7. مفاد سفارش خود به کارگزار را یک بار دیگر کنترل کنید. اگر اشتباهی وجود دارد، هرچه زودتر اشتباه را اصلاح کنید. 8. همیشه سرمایه‌گذاری خود را، از نزدیک و به طور مستمر تحت نظارت و کنترل داشته باشید. آنچه که ازنظر شما کم اهمیت به نظر می‌رسد، ممکن است هزینه‌هایی برای شما به دنبال داشته باشد. 9. حق و حقوق خود را بشناسید و از آن دفاع کنید.
• 144 - صندوق سرمایه‌گذاری مشترک چیست؟
  صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، نهادهای مالی هستند که سرمایه‌ی خود را عمدتاً در سهام و برخی موارد دیگر، مانند اوراق مشارکت، به کار می‌گیرند. این صندوق‌ها مجوز فعالیت خود را از سازمان بورس دریافت و تحت نظارت همین سازمان فعالیت می‌کنند. صندوق‌ها همه‌ی عوامل کار شامل مدیر، ضامن، امین، پرسنل متخصص و توانمند و سایر امکانات موردنیاز را در اختیار دارند و علاوه بر آن، براساس قانون، سرمایه‌ی قابل توجهی را برای شروع کار تهیه کرده‌اند. شما با سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک (ازطریق خرید واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق)، در حقیقت یک سبد سرمایه‌گذاری را تشکیل می‌دهید که این سبد، به طور دائم تحت نظارت و مدیریت افراد متخصص و خبره است.
• 145 - آیا سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه‌گذاری مشترک از سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس مطمئن‌تر است؟
  باتوجه به این که صندوق سرمایه‌گذاری مشترک درسبدی بسیار متنوع از سهام و سایر انواع اوراق بهادار سرمایه‌گذاری می‌کند، ریسک سرمایه‌گذاری نیز کاهش می‌یابد. بنابراین می‌توان گفت ریسک سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه‌گذاری مشترک از ریسک سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس کمتر است.
• 146 - آیا همه‌ی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک شبیه یکدیگرند؟
  رخیر، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک اهداف سرمایه‌گذاری مختلف و بنابراین، ریسک‌های متفاوتی دارند. شما به عنوان یک سرمایه‌گذار، باید صندوق سرمایه‌گذاری ای را انتخاب کنید که با ریسک قابل قبول شما، همخوانی داشته باشد.
• 147 - اگر من بخواهم در یکی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک سرمایه‌گذاری کنم. چه کارهایی باید انجام دهم؟
  1. مراجعه به سایت‌های seo ، sena و irbourse و یافتن لیست صندوق‌ها و آدرس مدیران آنها؛ 2. گرفتن آدرس و مراجعه به یکی از شعب معرفی شده توسط مدیر؛ 3. پرداخت وجه و تکمیل فرم‌ها با توجه به راهنمایی مدیر.
• 148 - برای این که بتوانم صندوق‌های سرمایه‌گذاری را با هم مقایسه و بهترین آنها را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنم چه ملاک‌هایی را باید در نظر بگیرم؟
  1. بررسی وضعیت صندوق‌ها با مراجعه به سایت seo و استفاده از گزارش‌های عملکرد هفتگی، ماهانه، سه‌ماهه و .... صندوق‌ها. 2. بررسی روند نوسانات صندوق‌ها با مراجعه به نمودارهای NAV و بررسی روند آن در طول دوره‌ی فعالیت (روند اگر صعودی باشد با نوسان کم مطلوب‌تر است). 3. بررسی میزان ترکیب دارایی صندوق‌ها (صندوقی که ترکیب دارایی متنوع‌تری داشته باشد ریسکش کمتر است. 4. استفاده از راهنمایی مشاوران مالی و سرمایه‌گذاری برای تحلیل ریسک و بازدهی صندوق‌ها.
• 149. چه سازمان هايي مي توانند وارد فرابورس شوند؟
  براساس دستورالعمل پذيرش و عرضه اوراق بهادار در فرابورس، 4 بازار مجزا با كاركردهاي متنوع براي پذيرش انواع اوراق بهادار و ابزار مالي در فرابورس ايجاد شده است. در بازار اول، سهام شركتهاي سهامي عام و واحدهاي سرمايه گذاري، در بازار دوم سهام شركتهاي كوچك، زيانده و شركتهاي تازه تاسيس يا قبل از بهره برداري، در بازار سوم معاملات عمده سهام شركتهاي سهامي خاص و سهامي عام پذيرفته نشده، پذيره نويسي سهام شركتهاي در شرف تاسيس و عرضه خرد ( جمع آوري سهام توسط سهامداران عمده ) انجام شده و در بازار چهارم انواع اوراق بدهي شامل اوراق مشاركت، گواهي سپرده بانكي، اوراق مشاركت رهني و ... مبادله مي شوند.
• 150 - آیا کارگزار یا نماینده‌ی صندوق سرمایه‌گذاری، می‌تواند منبعی مناسب برای کسب اطلاعات باشد؟
  بله، آنها می‌توانند در دادن اطلاعات به شما کمک کرده و درباره‌ی این اطلاعات، درصورت لزوم، به شما توضیح دهند.