تنظیم شده در تاریخ: ۱۳۹۷/۰۳/۲۵
با ارایه طرح ایجاد «بانک قرض الحسنه» و پیگیری های سازمان اقتصاد اسلامی جهت کسب مجوز تاسیس «بانک قرض الحسنه»، این چالش ها وارد مرحله نوینی شده و قاعدتا لزوم اتخاذ تصمیم نهایی، اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. در این مقاله تلاش می شود تا از منظری دیگر، فعالیت صندوق های قرض الحسنه مورد بررسی قرار گرفته و چارچوب قانونی و مقرراتی آن مورد نقد قرار گیرد.
الف- ماهیت فعالیت های صندوق قرض الحسنه
سوای تمامی مباحثی که در رابطه با سابقه و یا وضع موجود صندوق های قرض الحسنه جریان دارد، هدف از نگارش این مقاله، بررسی ماهیت فعالیت های صندوق های قرض الحسنه (در چارچوب مقررات موضوعه و بدون توجه به فعالیت های غیرقانونی برخی از آن ها) است. جهت پیشبرد این بحث باید به برخی سوالات به شرح ذیل به طور شفاف پاسخ داده شود:
1- آیا صندوق های قرض الحسنه، شخصیت حقیقی محسوب می شوند یا شخصیت حقوقی؟
پاسخ به این سوال روشن است، اکثریت صندوق های قرض الحسنه حتی در نوع کاملاسنتی آن که غالبا در مساجد تشکیل شده نیز مطابق با مقررات فعلی خود در چارچوب «آیین نامه اصلاحی ثبت تشکیلات و موسسات غیرتجارتی» مصوب سال 1337 (با اصلاحات بعدی) تحت عنوان موسسه غیرتجارتی به ثبت می رسند بنابراین دارای شخصیت حقوقی هستند.
2- فعالیت اصلی صندوق های قرض الحسنه چیست؟
صندوق های قرض الحسنه اصولابه اعطای تسهیلات قرض الحسنه مشهور هستند. این صندوق ها با اعطای تسهیلات قرض الحسنه که فاقد سود بوده (و فقط کارمزد به اصل تسهیلات اضافه شده)، تلاش می کنند تا به رفع نیازمندی های اقشار محروم جامعه بپردازند. تسهیلات قرض الحسنه عمدتا جهت رفع احتیاجات ضروری اشخاص حقیقی مشتمل بر; هزینه ازدواج، بیماری، تهیه جهیزیه و ...، اعطا می شود اما نکته اساسی چگونگی جذب منابع مورد نیاز برای اعطای تسهیلات مذکور است زیرا به خوبی آشکار است که بدون منابع مکفی، امکان اعطای تسهیلات قرض الحسنه میسر نیست. صندوق های قرض الحسنه برای تامین منابع خود از روش های متفاوتی بهره می گیرند که اهم آن ها را می توان به ترتیب زیر خلاصه کرد:
1- افتتاح سپرده قرض الحسنه، که در اغلب اوقات برای کسانی که قصد دریافت تسهیلات قرض الحسنه را داشته باشند اجباری است.
2- دریافت کمک ها و هدایای نقدی از اشخاص غیرحقیقی و حقوقی.
همان گونه که ملاحظه می شود صندوق های قرض الحسنه از سویی به جذب منابع در قالب سپرده قرض الحسنه پس انداز می پردازند و از سمتی دیگر به اعطای تسهیلات قرض الحسنه مشغول هستند. یادآور می شود صندوق هایی که به هیچ وجه از منابع منتج از افتتاح سپرده قرض الحسنه استفاده نمی کنند در حیطه اظهارنظرهای این مقاله قرار نمی گیرند.
3- تفاوت صندوق های قرض الحسنه با سایر صندوق ها (نظیر صندوق تعاون کشور یا صندوق توسعه صادرات) در چیست؟
همه صندوق ها دارای ورودی منابع و خروجی تسهیلات هستند با این تفاوت که صندوق های قرض الحسنه بخشی از «نهادهای مالی سپرده پذیر» بوده در حالی که سایر صندوق ها دارای چنین خصلت و ویژگی نیستند.به گزارش عصر بانک دات آی آر توضیح این که نهادهای مالی سپرده پذیر (نظیر بانک ها، موسسات اعتباری غیربانکی و تعاونی های اعتبار) نسبت به دریافت سپرده از مردم اقدام می کنند در حالی که سایر صندوق ها از منابع دیگری (به غیر از دریافت سپرده از مردم) جهت اعطای تسهیلات استفاده می کنند. در تمامی کشورهای جهان، بانک های مرکزی و بازوی نظارتی آن ها به جدیت تمامی فعالیت ها و عملیات «نهادهای مالی سپرده پذیر» را تحت کنترل داشته در حالی که چنین نظارتی در رابطه با سایر نهادهای مالی اعمال نمی شود.
هر گونه کپی برداری از محتوا، تولیدات، شکل و سایر اجزای سایت صرفا با موافقت مکتوب مجاز می باشد
تماس با ما
×