03. راهنمای بازار طلا

• 01. طلای 18 عیار چیست؟

  

  قیمت یک قطعه طلا در ایران به متغیرهای زیادی چون قیمت یک گرم طلای 18 عیار، وزن طلا، اجرت ساخت، سود فروشنده و مالیات بر ارزش‌افزوده وابسته است. قیمت هر گرم طلای 18 عیار خود از مظنه بازار به دست می‌آید. منظور از مظنه بازار که به آن فی هم گفته می‌شود قیمت یک مثقال طلای 17 عیار (705) است و هر مثقال طلا معادل 608/4 گرم می‌باشد؛ بنابراین طبق رابطه زیر، مظنه بازار به قیمت یک گرم طلای 18 عیار (750) تبدیل می‌شود:

  ( 705 / ( 750 * ( مظنه / 4.608 ) ) ) = قیمت یک گرم طلای 18 عیار

  به‌عنوان‌ مثال اگر در بازار طلا شنیدید که امروز مظنه 5.592.000 تومان است به‌راحتی می‌توانید قیمت هر گرم طلای 18 عیار را به شرح زیر محاسبه کنید:

  ( 705 / ( 750 * ( 5.592.000 / 4.608 ) ) ) = 1.291.000 تومان

  می توانید قیمت طلای 18 عیار و سایر داده های مرتبط به آن را از پروفایل طلای 18 عیار مشاهده بفرمایید

• 02. طلای 24 عیار چیست؟

  

  طلای 24 عیار به معنای طلای خالص می باشد یعنی یک قطعه از طلای 24 عیار، از بالاترین خلوص ممکن فلز طلا تشکیل شده است. نکته مهم این است که از طلای 24 عیار به دلیل انعطاف و شکل پذیری بیش از حد، نمی توان در ساخت فلزات و مصنوعات گران بها استفاده کرد لذا برای  این منظور طلا را با نسبت های مشخص با سایر آلیاژها و فلزات ترکیب می کنند تا از نتیجه حاصله، طلای قابل استفاده در صنعت طلا و جواهر سازی حاصل شود. به عنوان مثال اگر به میزان یک چهارم از حجم طلای خالص با آلیاژهای دیگر ترکیب شود نتیجه حاصله طلای 18 عیار خواهد بود که از آن برای ساخت انواع مصنوعات اعم از دستبند، گردن بند، گوشواره، انگشتر، حلقه و .... استفاده می شود.

  می توانید قیمت طلای 24 عیار و سایر داده های مرتبط به آن را از پروفایل طلای 24 عیار مشاهده بفرمایید 

• 03. طلای دست دوم چیست؟

  

  عیار استاندارد و قانونی برای طلای 18 عیار، 750 می باشد. این عیار در پاره ای از مواقع بدلیل قصور یا ایرادات غیر عامدانه فنی یا به دلیل تهیه شمش از طلاهای شکسته و یا به سایر دلایل ممکن است کمتر از عیار قانونی و فرضا در محدوده 740 قرار گیرد به این مصنوعات و یا طلای آبشده ای که پایین تر از استاندارد قانونی طلا و در محدوده 740 قرار می گیرد طلای دست دوم گفته می شود.

  می توانید قیمت طلای دست دوم و سایر داده های مرتبط به آن را از پروفایل طلای دست دوم مشاهده بفرمایید

• 04. آبشده چیست؟

  

  اغلب مشاهده کرده اید که مصنوعات طلا پس از مدتی استفاده، به واحد های طلافروشی فروخته می شوند تا دارنده اقدام به خرید مصنوعات جدیدتر و طرح های بروز نماید. این مصنوعات مرجوع شده به طلافروشی ها همراه با تکه ها و قطعات باقیمانده از شمش های طلا که در هنگام ساخت برخی مصنوعات باقی مانده اند مجددا ذوب می شوند و پس از تلفیق با آلیازها و سایر فلزات و رسیدن به عیار استاندارد، مجددا وارد چرخه تولید طلا می گردند به طلایی که به این شکل حاصل می شود آبشده می گویند.

  انگ و شماره پاکت ری‌گیری
  برای اینکه از عیار طلای آب شده و درستی محاسبۀ تبدیل عیار مطمئن شوند، قطعه کوچکی از آن را (کمتر از نیم گرم) با قیچی دسته‌بلندی می‌بُرند و به «ری‌گیری» می‌دهند تا روی قطعه آزمایش‌هایی انجام دهد و عیار را اعلام کند. ری‌گیری، این قطعه را در پاکتی می‌گذارد و رسید را از آن پاکت جدا می‌کند و به شما تحویل می‌دهد. همچنین شماره‌ رسیدی که روی پاکت و قبض ری‌گیری ثبت شده را بر روی آبشده درج می‌کند و انگ می‌زند. اگر از شما خواستند «انگ آبشده را بخوان» باید همان شماره‌ای که روی آبشده درج شده را بخوانید؛ علاوه بر انگ، نام ری‌گیری نیز روی آبشده کوبیده می‌شود.

  می توانید قیمت طلای آبشده و سایر داده های مرتبط به آن را از پروفایل طلای آبشده مشاهده بفرمایید 

• 05. مظنه چیست و چگونه محاسبه می شود؟

  

  مظنه طلا یا مثقال طلا هر دو مترادف یکدیگر و برابر با 4/6083 گرم طلای 17 عیار (705) می باشد. مثقال از واحد های رایج اندازه گیری جرم در کشورهای اسلامی بوده است و بر 3 نوع است: مثقال شرعی، مثقال صیرفی و مثقال معمولی. هر مثقال شرعی برابر ۳٫۴۵۶ گرم ، هر مثقال صیرفی برابر ۴٫۶۰۸ گرم و هر مثقال معمولی نیز برابر با ۴٫۶۸۷۵ گرم می باشند. در محاسبات طلا، نوع دوم یا همان مثقال صیرفی مبنا قرار داده می شود.

  مظنه بازار خود از قیمت اونس جهانی و قیمت دلار آزاد و از طریق فرمول زیر قابل محاسبه می باشد :

  مظنه یا مثقال = 9.5742  / ( قیمت هر اونس در بازار جهانی * قیمت دلار آزاد )

  عدد 9/5742 از تبدیل عیار 24 در بازار جهانی به عیار 17 مظنه و همچنین تبدیل اونس به مثقال حاصل‌شده است. لذا فرض کنیم که امروز قیمت دلار 28000 تومان و هر اونس هم 1897 دلار می باشد لذا بر این اساس مظنه یا مثقال عبارت خواهد بود از :

  5,547,826 = 9.5742 / ( 1897 * 28000 )

  این عدد به معنی قیمت یک مثقال طلای 17 عیار (705) است.

  می توانید قیمت مظنه و سایر داده های مرتبط به آن را از پروفایل مظنه طلا مشاهده بفرمایید 

• 06. مثقال چیست و چگونه محاسبه می شود؟

  

  مظنه طلا یا مثقال طلا هر دو مترادف یکدیگر و برابر با 4/6083 گرم طلای 17 عیار (705) می باشد. مثقال از واحد های رایج اندازه گیری جرم در کشورهای اسلامی بوده است و بر 3 نوع است: مثقال شرعی، مثقال صیرفی و مثقال معمولی. هر مثقال شرعی برابر ۳٫۴۵۶ گرم ، هر مثقال صیرفی برابر ۴٫۶۰۸ گرم و هر مثقال معمولی نیز برابر با ۴٫۶۸۷۵ گرم می باشند. در محاسبات طلا، نوع دوم یا همان مثقال صیرفی مبنا قرار داده می شود.

  مظنه بازار خود از قیمت اونس جهانی و قیمت دلار آزاد و از طریق فرمول زیر قابل محاسبه می باشد :

  مظنه یا مثقال = 9.5742  / ( قیمت هر اونس در بازار جهانی * قیمت دلار آزاد )

  عدد 9/5742 از تبدیل عیار 24 در بازار جهانی به عیار 17 مظنه و همچنین تبدیل اونس به مثقال حاصل‌شده است. لذا فرض کنیم که امروز قیمت دلار 28000 تومان و هر اونس هم 1897 دلار می باشد لذا بر این اساس مظنه یا مثقال عبارت خواهد بود از :

  5,547,826 = 9.5742 / ( 1897 * 28000 )

  این عدد به معنی قیمت یک مثقال طلای 17 عیار (705) است.

  می توانید قیمت مثقال طلا و سایر داده های مرتبط به آن را از پروفایل مثقال طلا مشاهده بفرمایید.

• 07. انس چیست؟

  

  هر انس برابر با 31.1035 گرم از فلزات گران بها محسوب می شود. در استاندارد اوزان، هر انس برابر با 28.349 گرم می باشد اما واحد دیگری برای اوزان فلزات گران بها نظیر طلا، نقره و پلاتین از قدیم رایج بوده که انس تروی نامیده می شود و برابر 31.1034768 گرم است و محاسبات طلا و سایر فلزات گران بها نیز بر پایه همین انس تروی صورت می گیرد لذا یک انس طلا یعنی 31.1035 گرم طلای 1000 یا 24 عیار.

  انس (مخفف: oz) از واحدهای جرم است. Oz سرواژهٔ «ounce» است. واحد «انس» در دستگاه‌های گوناگون، همچون یکاهای انگلیسی، یکاهای سلطنتی و دستگاه یکاهای معمول ایالات متحدهٔ آمریکا کاربرد داشته‌است و در هر یک از این دستگاه‌ها وزن متفاوتی دارد.

  «انسِ» معمولی در سیستم بین‌المللیِ اوزان برابر با یک‌شانزدهم پوند یا ۴۰۰ ارزن است که در دستگاه متریک برابر با ۲۸٫۳۴۹۵۲۳۱۲۵ گرم می‌شود. این واحد در ایالات متحدهٔ آمریکا بسیار متداول است. در بریتانیا استفادهٔ رسمی از آن در سال ۲۰۰۰ به پایان رسید، اما هنوز هم در این کشور به‌طور غیررسمی استفاده می‌شود.

  همچنین، برای اندازه‌گیری وزن فلزات گران‌بها، یعنی طلا، نقره، پلاتین، رودیم و پالادیم از انس بین‌المللی تروا استفاده می‌شود که معادل ۳۱٫۱۰۳۴۷۶۸ گرم است. این انس فقط برای اندازه‌گیری فلزات گران‌بها کاربرد دارد و وزن شمش‌ها و سکه‌های طلا و دیگر فلزات گران‌بها و نیز قیمت آن‌ها معمولاً با انس تروا بیان می‌شود. اصطلاح «یک انس طلا» به‌معنی طلایی یک‌تکه یا ساچمه با وزن یک انس تروا و با خلوص ۹۹٫۹۹٪ (۲۴ عیار) است.

• 08. "مثقال / بدون حباب" به چه معناست و چه کاربردی دارد؟

  

  در عموم مواقع قیمت تئوریک مثقال یعنی قیمتی که با استفاده از فرمول محاسبه می شود با قیمتی که در بازار داد و ستد می گردد متفاوت است که این تفاوت ماحصل انتظارات معامله گران، پیش بینی فعالان بازار از آینده طلا و بسیاری از عوامل دیگر است. این مابه التفاوت قیمت تئوریک مثقال با قیمت در حال معامله آن را حباب مثقال یا حباب آبشده می نامند. مقصود از "مثقال / بدون حباب" همان قیمت تئوریک مثقال بدون لحاظ شدن حباب مورد اشاره است که با استفاده از فرمول زیر حاصل می شود: 

  مظنه یا مثقال بدون حباب = 9.5742  / ( قیمت هر اونس در بازار جهانی * قیمت دلار آزاد )

• 09. "حباب آبشده" به چه معناست و چه کاربردی دارد؟

  

  در عموم مواقع قیمت تئوریک آبشده یعنی قیمتی که با استفاده از فرمول محاسبه می شود با قیمتی که در بازار داد و ستد می گردد متفاوت است که این تفاوت ماحصل انتظارات معامله گران، پیش بینی فعالان بازار از آینده طلا و بسیاری از عوامل دیگر است. این مابه التفاوت قیمت تئوریک آبشده با قیمت در حال معامله فعلی آن را حباب آبشده می نامند. حباب آبشده با استفاده از فرمول زیر قابل محاسبه می باشد: 

  حباب آبشده = قیمت آبشده در بازار  - ( 9.5742  / ( قیمت هر اونس در بازار جهانی * قیمت دلار آزاد ) )

• 10. "مثقال/بر مبنای سکه" به چه معناست و چه کاربردی دارد؟
• 11. "نقره 925" چیست؟

  در زیورآلات و مصنوعات تولید شده با نقره عموما با یکی از اعداد 925 یا 990 یا حتی 950  ممکن است مواجه شویم این عدد بیانگر عیار نقره بکاررفته در ساخت آن مصنوع می باشد. شایع ترین این عیارها بویژه در ایران، 925 می باشد که از آن با عنوان نقره استرلینگ هم یاد می شود.

  مقصود از عیار 925 این است که فلز نقره ای که مد نظر ماست از ترکیب 92.5 درصد نقره خالص و 7.5 درصد از سایر فلزات و آلیاژها ساخته شده است. دلیل این امر، شکنندگی و نرمی بیش از حد نقره خالص است که همین ویژگی در فلز طلا نیز وجود دارد و به دلیل انعطاف پذیری بسیار زیاد آن، سازندگان ملزم هستند که آن را به نسبت مشخصی با سایر فلزات و آلیاژها ترکیب نمایند فرضا طلای 18 عیار یا 750 به معنای این است که 75 درصد از محصول مورد اشاره را طلای خالص و 25 درصد آن را سایر فلزات و آلیاژها شکل می دهند.

  نقره هم مانند طلا دارای شمش های خالص یا 99/99 می باشد که عموما در کشورهای چین، سوییس، امارات و ترکیه ضرب می شوند و به آن نقره خالص درجه یک اطلاق می شود. منظور از نقره خالص درجه دو یا 99 یا 99/9  همان نقره های ساچمه تولید شده در کشور ترکیه است. در ایران هم نقره های ساچمه تولید می شود که از آن با عنوان نقره 990 یاد می کنند. همان طور که پیش از این گفته شد در نهایت هر یک از این شمش ها برای مورد استفاده قرار گرفتن در ساخت مصنوعات نقره باید به نسبتی با سایر آلیاژها ترکیب شوند.

  قیمت نقره

  قیمت هر گرم نقره به راحتی از طریق فرمول قابل محاسبه می باشد که عبارت است از :

  ( هر گرم نقره 999 * عیار مورد نظر ) / 999 = قیمت گرم نقره با عیار دلخواه

• 12. طلا چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

  طلا یا زَر با نشان شیمیایی Au نام عنصری نرم و شکل‌پذیر و به رنگ زرد روشن و براق است که در مجاورت هوا و آب زنگ نمی‌زند و تیره نمی‌شود. از نظر شیمیایی، طلا فلزی واسطه است که در گروه ۱۱ جدول تناوبی جای دارد و یکی از کم واکنش‌ترین عنصرهای جامد در شرایط استاندارد است.

  این فلز را می‌توان به‌صورت خالص در طبیعت به‌شکل دانه‌ای یا تکه‌ای در میان سنگ‌ها، رگه‌ها و آبرفت‌ها پیدا کرد. طلا همچنین به‌صورت محلول جامد با دیگر عنصرها مانند نقره (الکتروم)، به‌شکل یک آلیاژ با فلزاتی چون مس و پالادیم و حتی به‌صورت ادخال و گیر افتاده در میان موادی نظیر پیریت قابل مشاهده است. طلا در موارد غیرمعمول، به‌صورت ترکیب شده با عناصری مانند تلوریوم نیز مشاهده شده‌است.

  نماد شیمیایی این عنصر، Au از نام لاتین آن aurum به معنی «درخشش سپیده دم» گرفته شده‌است.

  ارزش طلا به دلیل کمیابی آن، کاربرد پذیری آسان، تصفیه راحت، مقاومت در مقابل زنگ زدن و خوردگی، رنگ متمایز، واکنش‌ناپذیری با دیگر عناصر است؛ ویژگی‌هایی که در کمتر فلز دیگری دیده می‌شود. همچنین این فلز این قابلیت را دارد که تا حد رشته‌های بسیار کوچکی درآید که این خاصیت در ساخت جواهرات کاربرد بسیار مهمی دارد. طلا از آغاز تاریخ مکتوب بشر همواره فلزی گران‌بها و محبوب بوده‌است که برای ضرب سکه، ساخت جواهرات و کاربردهای هنری استفاده می‌شده‌است. در گذشته سیاست مالی بسیاری از کشورها بر پایه استاندارد طلا استوار بود یعنی پول هر کشوری معادل مقدار مشخصی از طلا بود. استاندارد طلا از آغاز جنگ جهانی اول در بیشتر کشورهای اروپایی و پس از آن به تدریج در کشورهای دیگر کنار گذاشته شد و سیاست پول بی‌پشتوانه جایگزین آن شد.

  طلا علاوه بر کاربرد سرمایه‌ای و استفاده در جواهرات کاربردهای گوناگون دیگری از جمله: دندان‌پزشکی، تولید شیشه‌های رنگی و صنایع الکترونیک دارد و با توجه به رسانایی الکتریکی بالا در سیم‌کشی الکتریکی کاربرد دارد.

  بر اساس برآوردها در طول تاریخ بشر تا سال ۲۰۱۲ در مجموع ۱۷۴ هزار تُن طلا استخراج شده‌است.[۵] معادل ۵٫۶ میلیارد اونس تروا و از نظر حجمی معادل ۹۰۱۵ مترمکعب که بر اساس برآوردها ۵۰٪ آن به صورت جواهرات، ۴۰٪ به صورت شمش‌ها و سکه‌های سرمایه‌گذاری در ذخایر طلای رسمی بانک‌های مرکزی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سرمایه‌های شخصی و حدود ۱۰٪ در بخش صنعت نگهداری می‌شود.

  تولید جهانی طلا در سال ۲۰۱۱ حدود ۲۷۰۰ تن بود که نسبت به ۲۲۶۰ تن در سال ۲۰۰۸ افزایش داشته‌است. از دهه ۱۸۸۰ تاکنون بخش بزرگی از تولید طلای دنیا در آفریقای جنوبی انجام شده‌است. در حدود نیمی از کل طلایی که تاکنون استخراج شده از آفریقای جنوبی آمده‌است و از سال ۱۹۰۵ تا ۲۰۰۷ به‌طور پیوسته همیشه این کشور در صدر فهرست تولید طلا قرار داشت. در سال ۱۹۷۰ این کشور ۱۴۸۰ تن طلا معادل ۷۹٪ کل تولید جهانی طلا را به خود اختصاص بود. سهم آفریقای جنوبی در تولید طلا در سال‌های اخیر به شدت کاهش یافته‌است. چین تا سال ۲۰۱۷ با تولید سالانه ۴۴۰ تن طلا، با اختلاف زیاد، بزرگ‌ترین تولیدکننده طلا در جهان است.

  هند بزرگ‌ترین واردکننده طلا در دهه‌های اخیر بوده‌است که به دلیل تقاضای بالای جواهرات طلا در این کشور است. برآورد می‌شود که ۱۸ هزار تن طلا در خانه‌های هندی‌ها نگهداری می‌شود. هرچند در سال ۲۰۱۳ تقاضای طلا در چین از هند پیشی گرفت. واحد اندازه‌گیری طلا در بازار جهانی اونس تروا معادل ۳۱٫۱ گرم است. قیمت طلا در ژوئیه ۲۰۲۰ معادل ۱۸۰۰ دلار برای هر اونس بوده که معادل حدود ۵۸ هزار دلار برای هر کیلوگرم است.

  طلا در برابر بیشتر اسیدها پایدار است اما در تیزاب سلطانی (نیترو-هیدروکلریک اسید) حل می‌شود دلیل برگزیدن نام «تیزاب سلطانی» برای توانایی حل کردن طلا است. افزون بر این طلا در محلول‌های آلکالینی سیانور که در معدن کاری کاربرد دارد، و در جیوه با ساخت آلیاژ ملغمه هم حل می‌شود. نیتریک اسید که توان حل کردن نقره و فلزهای پایه را دارد در برابر طلا ناتوان است. این ویژگی نیتریک اسید در آزمون اسید برای شناسایی و تأیید طلا به کار می‌آید.

  طلا معمولاً به صورت آلیاژ همراه با فلزات دیگر استفاده می‌شود. مس رایج‌ترین فلز برای ساخت آلیاژ طلاست و گاهی از فلزات دیگری مثل نقره، نیکل، و پالادیوم هم استفاده می‌شود. درصد طلای موجود در هر جسم فلزی، عیار طلا نامیده می‌شود که معمولاً از واحد ۲۴ یا واحد ۱۰۰۰ بیان می‌شود؛ مثلاً طلای ۱۸ عیار (۷۵۰) حاوی ۷۵ درصد طلاست و طلای ۹۰۰ شامل ۹۰ درصد طلاست.

• 13. نقره چیست و چه جایگاهی نسبت به طلا دارد؟

  مشخصات و ویژگی های نقره

  نقره یا سیم یک عنصر شیمیایی با علامت Ag است. نقره فلزی نرم، سفیدرنگ، براق و جذاب است که در بین تمام عناصر، بالاترین میزان رسانایی الکتریکی و در بین تمام فلزات بیشترین میزان رسانایی گرمایی را دارد. نقره در طبیعت هم به صورت خالص و هم به صورت آلیاژ طبیعی همراه با طلا و دیگر فلزات و هم در برخی سنگ‌های معدنی یافت می‌شود. بیشترین تولید نقره جهان به عنوان جانبی از استخراج مس، نیکل، سرب و روی به دست می‌آید.

  نقره یکی از فلزات گران‌بها به‌شمار می‌رود و بیشتر کاربردهای آن نیز ناشی از قابلیت‌های آن به عنوان یک فلز گران‌بها و همچنین قابلیت رسانایی بالای آن است. در سال‌های اخیر بیشترین مصرف نقره به ترتیب در بخش صنعت (به ویژه صنایع الکترونیک)، ساخت جواهرات و لوازم تزئینی، تولید سکه و مدال، عکاسی و ساخت ظروف و لوازم غذاخوری بوده‌است. از دیگر کاربردهای نقره می‌توان به ساخت آینه و دوربین، به عنوان کاتالیزور فرایندهای شیمیایی، ملغمه پرکردن دندان و ساخت برخی سازهای موسیقی اشاره کرد. ضمن اینکه سکه‌ها و شمش‌های نقره برای سرمایه‌گذاری و به عنوان پناه امن سرمایه به‌کار می‌روند.

  تولید جهانی نقره در سال ۲۰۱۰ بیش از ۲۲ هزار تن بوده که بیشتر از ۵ برابر تولید طلاست. بهای این فلز هم در ماه مارس ۲۰۲۰ بیش از ۱۹ دلار برای هر اونس معادل بیش از ۲ میلیون تومان برای هر کیلوگرم بوده‌است که تقریباً یک هفتادم بهای طلاست. در طول یکصد سال اخیر قیمت نقره از یک پانزدهم تا یک صدم قیمت طلا متغیر بوده‌است.

  مکزیک با ۴۵۰۰ تن بزرگترین تولیدکننده نقره جهان است و پرو و چین با اختلاف کمی پس از آن قرار می‌گیرند. در سال ۲۰۱۰ استرالیا، شیلی، بولیوی، آمریکا، لهستان، روسیه و آرژانتین به ترتیب در رتبه‌های چهارم تا دهم تولید نقره قرار دارند.

  جایگاه نقره

  نقره نیز مانند طلا سالیان طولانی (بیش از 4000 سال) به‌عنوان پول و وسیله حفظ ارزش به کار گرفته‌شده است. این فلز سفیدرنگ و براق، از خواص رسانایی الکتریکی و گرمایی بسیار مناسبی برخوردار می‌باشد. علامت شیمیایی آن Ag و عدد اتمی آن 47 بوده و از دوران باستان به‌عنوان فلزی گران‌بها در صنایع زیورآلات، جواهرات و مسکوکات مورداستفاده قرارگرفته است.
  نقره مکمل طلاست و بااینکه بازارهای این دو تحت‌الشعاع یکدیگر قرار می‌گیرند ولی همبستگی کامل بین آن‌ها وجود ندارد. ازآنجایی‌که نقره به رشد اقتصادی حساس‌تر است بسیاری از سرمایه‌گذاران فلزات گران‌بها از این تفاوت کوچک استفاده کرده و از معامله دوطرفه بین طلا و نقره سود می‌برند. یک استراتژی مرسوم در بازار فلزات گران‌بها این است که زمانی که ترس و نا اطمینانی در بالاترین میزان خود قرار دارد سرمایه‌گذاران به خرید طلا روی می‌آورند و به‌موازات کاهش میزان ترس و بهبود رشد اقتصادی، بخشی از دارایی طلای خود را به نقره تبدیل می‌کنند و هیچ‌گاه پرتفوی خود را بلافاصله از طلا به دارایی‌های مالی چون سهام و اوراق قرضه تبدیل نمی‌کنند. پس از رفع کامل ابهامات و نگرانی‌ها، این سرمایه‌گذاران به انتقال پرتفوی نقره خود به دارایی‌های مالی پر ریسک اقدام می‌نمایند.

  عنوان نقره

  در گذشته از واژه سیم برای نامیدن این فلز استفاده می‌شد. سیم از واژه پارسی میانه asêm گرفته شده‌است. نام لاتین این فلز argentum است که از ریشه هندواروپایی arg- به معنی خاکستری یا درخشان می‌آید.

  خواص نقره

  نقره عنصری است فلزی با عدد اتمی ۴۷ در گروهIb و در دوره چهارم جدول تناوبی جای دارد. جرم اتمی ۱۰۷٫۸۶۸٬ظرفیت ۱ دارای دو ایزوتوپ پایدار است.

  تولید نقره

  بیشتر نقره دنیا از معادن سنگ‌های مس، نیکل، سرب و روی در کشورهایی چون مکزیک، پرو، چین، استرالیا، شیلی و بولیوی به دست می‌آید. تولید جهانی نقره در سال ۲۰۱۰ بیش از ۲۲ هزار تن (۷۳۵٫۹ میلیون اونس تروا) بوده که بیشتر از ۵ برابر تولید طلاست و افزایش ۲٫۵ درصدی را نسبت به سال قبل نشان می‌دهد. اما کل عرضه نقره در دنیا ۱۰۵۶ میلیون اونس بوده که بقیه آن به بازیافت نقره (حدود ۲۱۵ میلیون اونس) و فروش نقره توسط دولت‌ها و افراد مربوط می‌شود.

  بهای نقره در ماه مارس ۲۰۱۴ بیش از ۲۱ دلار برای هر اونس تروا معادل بیش از ۲ میلیون تومان برای هر کیلوگرم بوده‌است که تقریباً یک پنجاه‌وهشتم قیمت طلاست. در طول یکصد سال اخیر قیمت نقره از یک پانزدهم تا یک صدم طلا متغیر بوده‌است.

  نقره نیز همانند دیگر فلزات گران‌بها به دلیل عرضه و تقاضاهای مربوط به سرمایه‌گذاری نوسانات شدید را تجربه کرده‌است. قیمت نقره در اوایل دهه ۱۹۷۰ کمتر از دو دلار برای هر اونس بود اما در سال ۱۹۸۰ تا ۴۹٫۹۵ دلار برای هر اونس رشد کرد. سپس به کمتر از ۱۰ دلار کاهش یافته و در طول دهه ۱۹۹۰ عمدتاً در قیمت ۴ تا ۶ دلار معامله می‌شد. در سال ۲۰۰۷ قیمت نقره پس از حدود دو دهه دوباره دورقمی شد و در سال‌های پس از آن با یک رشد سریع تا قیمت ۴۹٫۷۶ دلار در آوریل ۲۰۱۱ افزایش یافت. از سال ۲۰۱۲ قیمت نقره دوباره کاهش یافت و میانگین قیمت آن در سال ۲۰۱۳ به ۲۳٫۷۹ دلار رسیده و در مارس ۲۰۱۴ بیش از ۲۱ دلار برای هر اونس معامله می‌شود.

  کاربردهای نقره 

  بیشتر کاربردهای نقره به قابلیت‌های آن به عنوان یک فلز گران‌بها و همچنین توانایی رسانایی الکتریکی و گرمایی فوق‌العادهٔ آن مربوط می‌شود. بیشترین کاربرد نقره در صنعت به ویژه صنایع الکترونیک است. مصرف نقره در صنعت رو به افزایش است و در سال ۲۰۱۰ با ۲۰٬۷ درصد افزایش نسبت به سال قبل به ۴۸۷ میلیون اونس تروآ رسیده و انتظار می‌رود در سال ۲۰۱۱ هم افزایش داشته و رکورد ۴۹۱ میلیون اونس سال ۲۰۰۸ را بشکند.

  همچنین مصرف نقره در ساخت جواهرات در ده سال اخیر بین ۱۵۸ تا ۱۷۴ میلیون اونس (۲۰۰۱) متغیر بوده‌است. فلز نقره مرسوم در جواهرسازی نقره استرلینگ نام دارد و آلیاژی از ۹۲٫۵ درصد نقره و ۷٫۵ درصد مس است. مصرف این فلز برای ضرب سکه و مدال هم رو به افزایش است و به ۱۰۱ میلیون اونس در سال ۲۰۱۰ رسیده‌است.

  در بازار سرمایه‌گذاری هم با توجه به روند رو به رشد قیمت این فلز میزان نقره خریداری شده توسط سرمایه‌گذاران ۱۷۸ میلیون اونس بیشتر از نقره‌های فروخته شده آن‌ها بوده‌است و تولیدکنندگان نقره برای پاسخ به این تقاضا حدود ۶۱ میلیون اونس از تولیدات انبار شده سال‌های گذشته خود را هم به فروش رسانده‌اند.

  مصرف نقره در عکاسی در گذشته یکی از کاربردهای عمده این فلز را تشکیل می‌داد اما با ورود سیستم دیجیتال عکاسی در سال‌های اخیر کاهش چشمگیری داشته‌است. در سال ۱۹۹۸ حدود ۳۱ درصد عرضه نقره جهان در صنعت عکاسی مصرف شد اما این رقم در سال ۲۰۰۷ به ۱۴٫۵ درصد و در سال ۲۰۱۰ به حدود ۷ درصد معادل ۷۳ میلیون اونس کاهش یافته‌است. استفاده از نقره در عکاسی به صورت نیترات نقره و هالیدهای نقره است. دیگر کاهش چشمگیر مصرف نقره هم در بخش ظروف و لوازم غذاخوری بوده که در طول نه سال اخیر به کمتر از نصف کاهش پیدا کرده و از ۱۰۶ میلیون اونس در سال ۲۰۰۱ به ۵۰ میلیون اونس (کمتر از ۵ درصد) رسیده‌است، این کاهش هم بیشتر به کاهش تقاضا در هندوستان مربوط می‌شود.

  نقره همچنین به عنوان کاتالیزور فرایندهای شیمیایی نیز استفاده شده و در ساخت برخی ابزارهای جراحی نیز کاربرد دارد. ملغمه‌هایی (آمالگام) که در دندان‌پزشکی برای پر کردن دندان از آن‌ها استفاده می‌شود هم معمولاً ترکیبی از نقره و فلزهای دیگری همچون قلع و طلا با جیوه هستند. نقره در ساخت برخی سازهای بادی باکیفیت به ویژه فلوت‌ها، تولید آلیاژهای لحیم‌کاری و همچنین در راکتورهای هسته‌ای نیز کاربرد دارد.

  آینه‌های معمولی با پوشاندن شیشه با لایه‌ای از آلومینیوم یا جیوه تولید می‌شوند اما آینه‌هایی که قدرت انعکاس بالایی دارند معمولاً با لایه‌ای از نقره در پشت آن‌ها ساخته می‌شوند.

  در سال ۲۰۱۰ مصرف نقره در بخش صنعت ۴۸۷ میلیون اونس، در جواهرسازی ۱۶۷ میلیون اونس، در سکه و مدال ۱۰۱ میلیون اونس، در عکاسی ۷۳ میلیون اونس، و در ظروف و لوازم غذاخوری ۵۰ میلیون اونس بوده‌است. در این سال مکزیک با ۱۲۸٫۶ میلیون اونس تولید پرو را پشت سر گذاشته و بزرگترین تولیدکننده نقره جهان شد. پرو با ۱۱۶٫۱ و چین با ۹۹٫۲ میلیون تن در رتبه‌های بعدی و استرالیا با ۵۹٫۹ میلیون تن در رتبه چهارم قرار گرفتند. شیلی، بولیوی، آمریکا، لهستان، روسیه و آرژانتین هم در رتبه‌های پنجم تا دهم تولید قرار دارند و ایران با ۳٫۴ میلیون اونس تولید در رتبه نوزدهم دنیا قرار دارد.

• 14. پلاتین چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

  مشخصات و ویژگی های پلاتین

  پلاتین یکی از عنصرهای شیمیایی و از فلزات است. عدد اتمی این عنصر ۷۸ و نشانه اختصاری آن Pt است. پلاتین از گروه فلزات واسطه به رنگ سفید-خاکستری، متراکم، رسانا و شکل‌پذیر است و از باارزش‌ترین فلزات گران‌بها محسوب می‌شود. نام این فلز برگرفته از واژه اسپانیایی پلاتینا به معنی «نقره کوچک» است.

  پلاتین کمترین واکنش‌پذیری در بین تمامی فلزات را دارد و همچنین مقاومت بسیار بالایی نسبت به خوردگی دارد و حتی در محیط‌های بسیار داغ نیز این ویژگی را حفظ می‌کند. بیشتر کاربردهای پلاتین به دلیل این ویژگی‌ها و خاصیت کاتالیزوری بالای آن است. بیشترین استفاده پلاتین در ساخت مبدل‌های کاتالیست و جواهرات است. ابزارهای مخصوص آزمایشگاهی، اتصال‌های الکتریکی و الکترودها، تجهیزات پزشکی و دندان‌پزشکی، دستگاه‌های مقاوم در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی، تجهیزات حرارت‌سنج برای کوره‌های الکتریکی، پوشش موشکها، و سوخت موتور جت از دیگر موارد استفاده این فلز است.

  پلاتین از نادرترین عناصر در پوسته زمین است و غلظت آن فقط ۵ در میلیارد است. پلاتین به صورت آزاد در طبیعت وجود دارد و معمولاً همراه دیگر فلزهای خانواده پلاتین یعنی پالادیم، روتنیم، رودیم، ایریدیم و اسمیم دیده می‌شود. همگی این ۶ عنصر ویژگی‌هایی شبیه به هم دارند و عناصری بسیار نادر هستند.

  تاریخچه پلاتین

  نخستین مورد شناخته‌شده از کاربرد پلاتین در تاریخ بشر به بومیان قاره آمریکا در کشور اکوادور کنونی برمی‌گردد که این فلز را از شن‌های رودخانه به دست آورده و از آلیاژ پلاتین و طلا برای ساخت زینت‌آلات استفاده می‌کردند. ژولیوس سزار اسکالیگر مردم‌شناس ایتالیایی در سال ۱۵۵۷ نخستین اروپایی بود که وجود این فلز را گزارش کرد. وی آن را فلزی توصیف کرده بود؛ «که نه آتش و نه هیچ ابزار اسپانیایی قادر به ذوب کردن آن نیست». این توصیف اشاره به دمای بالای ذوب این فلز دارد. نقطه ذوب پلاتین ۱۷۶۸ درجه سانتیگراد و نقطه جوش آن در ۳۸۲۵ درجه است.

  تولید پلاتین

  پلاتین در نهشته‌های آبرفتی و به ویژه نهشته‌های نیکلی دیده می‌شود و به عنوان فراورده ثانویه معادن نیکل و مس به دست می‌آید. تولید جهانی پلاتین در سال ۲۰۱۰ حدود ۱۹۲ تن بوده‌است که معادل کمتر از یک‌سیزدهم تولید طلا در همان سال است. حدود ۷۷٪ از این میزان در آفریقای جنوبی تولید شده‌است. روسیه ۱۳ درصد تولید پلاتین دنیا را به خود اختصاص داده و کانادا، زیمبابوه و آمریکا هم در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.

  مجموعه معادن سنگ‌های آذرین بوچولد در آفریقای جنوبی بیشترین تولید پلاتین و بیشترین ذخیره پلاتین و دیگر سنگ‌های گروه پلاتین دنیا را به خود اختصاص داده‌اند. معدن سنگ‌های آذرین نیکل و مس در نزدیکی شهر نوریلسک در روسیه و معدن نیکل حوضه سادبری در کانادا که بر اثر برخورد شهابسنگ ایجاد شده، دو ذخیره‌گاه عمده دیگر پلاتین هستند. سنگ‌های معدن سادبری فقط نیم گرم در هر تن پلاتین دارند و حجم عظیم استخراج نیکل این معادن است که تولید پلاتین را اقتصادی می‌کند. معادن کوچکتری هم در ایالت‌های غربی آمریکا قرار دارند. معدنی در کلمبیا که از زمان پیش از ورود اروپاییان از آن برداشت می‌شده هم هنوز به تولید خود ادامه می‌دهد.

  قیمت پلاتین 

  قیمت پلاتین از طلا نوسان بیشتری دارد. این فلز معمولاً در وضعیت ثبات و رشد اقتصادی گرانتر از طلاست و قیمت آن تا دو برابر طلا می‌رسد اما در دوره‌های بی‌ثباتی اقتصادی گاهی از طلا ارزانتر می‌شود. چراکه پلاتین در درجه اول کاربرد صنعتی دارد و در زمان رشد اقتصادی تقاضای آن افزایش پیدا می‌کند در حالی که طلا بیشتر کاربرد سرمایه‌گذاری دارد و در زمان ناآرامی اقتصادی تقاضای آن بیشتر می‌شود. مثلاً در جریان رکود اقتصادی سال ۲۰۰۸ قیمت پلاتین از ۲۲۵۲ دلار برای هر اونس تروا (۳۱٫۱ گرم) به ۷۷۴ دلار رسید و در واقع دوسوم ارزش خود را از دست داد اما در همان مقطع طلا از ۱۰۰۰ دلار به ۷۰۰ دلار کاهش یافت و فقط کمتر از یک‌سوم ارزش آن کاهش یافت. قیمت پلاتین در ژوئیه سال ۲۰۲۰ حدود ۸۵۰ دلار برای هر اونس (نزدیک به ۶۰۰هزار تومان برای هر گرم) بوده‌است.

  کاربردهای پلاتین

  در سال ۲۰۱۰ در مجموع ۲۴۵ تن پلاتین فروخته شد که از این میان ۱۱۳ تن در تولید ابزارهای کنترل گازهای سمی خودروها (۴۶٪) و ۷۶ تن در ساخت جواهرات (۳۱٪) استفاده شده‌اند و ۳۵ تن باقیمانده هم به کاربردهایی چون سرمایه‌گذاری، الکترودها، داروهای ضدسرطان، حسگرهای اکسیژن، کلیدهای اشتعال و موتورهای توربینی (مثل جت) اختصاص یافته‌اند.

  کاتالیزور

  بیشترین مورد استفاده پلاتین به ساخت مبدل‌های کاتالیست خودروها مربوط می‌شود که گازهای سمی ناشی از احتراق سوخت در موتور یعنی مونوکسیدکربن، هیدروکربن‌های نسوخته و اکسیدهای نیتروژن را به مواد بی‌خطر مثل بخار آب و دی‌اکسیدکربن تبدیل می‌کنند. برای این استفاده از پودر پلاتین همراه با دو فلز هم‌گروه آن پالادیم و رودیم استفاده می‌شود. قابلیت جذب هیدروژن و خاصیت‌های کاتالیزوری بالای پلاتین باعث شده تا در فرایندهای شیمیایی مختلف از جمله در تولید اسید سولفوریک، فرایند تبدیل الکل به فرمالدئید و کراکینگ تولیدات نفتی کاربرد داشته باشد و از آلیاژهای پلاتین - رنیوم برای تولید بنزین‌های مرغوب بدون سرب و اکتان بالا استفاده شود.

  جواهرات

  دومین کاربرد اصلی پلاتین در ساخت زیورآلات است. مقاومت پلاتین در مقابل تیرگی و خوردگی بسیار بیشتر از طلاست و شکل‌پذیری آن هم بالاتر از طلا و نقره و مس است. از همین رو پلاتین گزینه مناسبی برای ساخت جواهرات محسوب می‌شود. جواهرات پلاتین عموما با عیار ۹۵۰ از هزار ساخته می‌شوند.

  سرمایه‌گذاری

  پلاتین کاربرد سرمایه‌گذاری و مالی محدودی نیز دارد که البته قابل مقایسه با طلا و نقره نیست. نخستین بار اسپانیایی‌ها در قرن هجدهم در مستعمرات آمریکایی خود سکه پلاتین را ضرب کردند و امپراتوری روسیه نیز در قرن نوزدهم اقدام مشابهی انجام داد. هرچند در عمل استفاده از این سکه‌ها به عنوان پول نقد موفقیت‌آمیز نبود چون هم تشخیص پلاتین از فلزات کم‌ارزش دشوار بود و هم ضرب سکه با آن سخت‌تر از فلزات دیگری مثل طلا و مس بود.

  امروزه این فلز در بازار بورس نیویورک و بازار بورس لندن معامله می‌شود. چند کشور اقدام به ضرب سکه‌های پلاتین هم کرده‌اند. سکه عقاب پلاتین آمریکا، برگ افرای پلاتین کانادا، کوالای پلاتین استرالیا، پاندای پلاتین چین و چندین نوع سکه پلاتین شوروی سابق و روسیه کنونی از جمله این سکه‌ها هستند.

  استاندارد

  اندازه دقیق واحد کیلوگرم از سال ۱۸۷۹ جرم یک وزنه ساخته شده از آلیاژ ۹۰٪ پلاتین و ۱۰٪ ایریدیوم است. الکترود استاندارد هیدروژن نیز از پلاتین ساخته شده‌است. از سال ۱۸۸۹ تا ۱۹۶۰ اندازه دقیق متر طول یک میله از ۹۰٪ پلاتین و ۱۰٪ ایریدیوم بود. پیش از آن هم در سال ۱۷۹۹ تا ۱۸۸۹ یک میله ساخته شده از پلاتین اندازه دقیق متر را مشخص می‌کرد.

  پلاتین به دلیل خصوصیت ضدفرسایش بالای خود برای این کاربردهای مرجع انتخاب شده‌است.

  سایر کاربردها

  در سطح لابراتواری از سیم‌های پلاتین برای استفاده در الکترودها استفاده می‌شود. همچنین با توجه به خنثایی شیمیایی در حرارت‌های بالا (تا حدود هزار درجه سانتیگراد) در ساخت ظرف‌های مخصوص ذوب فلز کاربرد دارد. از این فلز در ساخت ابزارهای مختلف پزشکی، پروتزهای دندان‌پزشکی، ترموکوپل‌ها و اتصال‌های الکتریکی نیز استفاده می‌شود. همچنین برای ساختن آهنرباهای قوی پلاتین و کبالت را با هم ترکیب می‌کنند. آندهای پلاتین هم به‌طور گسترده در سیستمهای حفاظتی کاتدی برای کشتی‌های بزرگ، موج‌شکن‌های فولادی و لوله‌کشی‌ها کاربرد دارد.

• 15. پالادیوم چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

  مشخصات پالادیوم

  پالادیوم یا پالادیم از عنصرهای شیمیایی جدول تناوبی است. نشانه کوتاه آن Pd و عدد اتمی آن ۴۶ است، و یکی از فلزات کمیاب است و به رنگ نقره‌ای و سفید می‌باشد. پالادیوم از فلزات گروه پلاتین است و در مقایسه با سایر فلزات این گروه کمترین چگالی و پائینترین نقطه ذوب را دارد. این فلز کمیاب بیشتر از معادن مس و نیکل بدست می‌آید.

  تولید جهانی پالادیم از معادن در سال ۲۰۰۶ حدود ۲۲۲ تن بوده و بیشتر آن برای تهیه مبدل‌های کاتالیست در صنعت خودروسازی استفاده شده‌است که گازهای سمی خروجی از اگزوز را به ترکیبات بی‌خطر یا کم‌خطر تبدیل می‌کنند. از این فلز در صنایع الکترونیک، پزشکی (مثل نوارهای تست قند خون)، دندانپزشکی، تلخیص هیدروژن، صنایع شیمیایی، هواپیماسازی و جواهرسازی (مثل تولید طلای سفید) نیز استفاده می‌شود. این فلز همچنین نقش مهمی در تولید نوعی از پیلهای سوختی دارد که هیدروژن و اکسیژن را ترکیب کرده تا الکتریسیته، گرما و آب تولید کنند.

  پالادیم یکی از گرانترین فلزات دنیاست و قیمت هر اونس آن در سال ۲۰۲۰ بیش از ۲۰۰۰ دلار (نزدیک به ۶۵ هزار دلار برای هر کیلوگرم) بوده‌است. بیشتر پالادیم دنیا در دو کشور روسیه و آفریقای جنوبی تولید می‌شود ضمن اینکه بازیافت محصولات حاوی پالادیم نیز به ویژه مبدل‌های کاتالیست یکی از منابع عمده تولید این فلز است.

  تاریخچه پالادیوم

  پالادیوم در سال ۱۸۰۳ توسط ویلیام هاید والاستون کشف شد. این عنصر دو سال بعد از کشف سیارک پالاس و به نام آن نامگذاری شد، که نام این سیارک هم برگرفته از الهه یونانی خرد، آتنا ملقب به پالاس است. والاستون این عنصر را در یک معدن پلاتین در آمریکای جنوبی کشف کرد. او این عمل را با حل کردن مواد دریافت شده از معدن در تیزاب سلطانی و خنثی سازی محلول با اضافه کردن هیدروکسید سدیم که با اضافه کردن آمونیوم کلرید باعث ته‌نشین شدن نمک آمونیوم کلرو می‌شد و با اضافه کردن سیانید جیوه باعث شکل‌گیری پالادیوم سیانید می‌شد و در آخر با گرم کردن ترکیب بدست آمده، فلز پالادیوم را بدست آورد.

  روزگاری ترکیب کلریدپالادیوم برای درمان مرض سل به میزان ۰٫۰۶۵ گرم در روز تجویز می‌شد. این ترکیب، عوارض جانبی زیادی داشت و بعداً داروهای مؤثر دیگر جایگزین آن شدند.

  پیدایش پالادیوم

  پالادیوم هم به صورت فلز آزاد و هم به صورت آلیاژ با طلا و پلاتین و دیگر فلزات این گروه در محل کوه‌های اورال استرالیا، اتیوپی و آمریکای شمالی و جنوبی یافت می‌شود. با این حال، اکثر پالادیوم مصرفی به دلیل صرفه اقتصادی از معادن نیکل و مس در آفریقای جنوبی و انتاریوی کانادا استخراج می‌شود، چرا که حجم بالای فلزات تولید این معادن عمل دریافت پالادیوم را به‌صرفه می‌کند.

  ویژگی‌های پالادیوم

  پالادیوم در مجاورت هوا سیاه نمی‌شود. این فلز با چگالی اندک خود، پایین‌ترین نقطه ذوب را در میان فلزات هم گروه پلاتینیوم دارد. این فلز در زمانی که به آن حرارت داده شود، به میزان زیادی کشیده و نرم شده، در دمای سخت سفت و محکم می‌شود. پالادیوم به‌شدت با ترکیبات گوگردی و اسید نیتریک ترکیب شده، به‌آرامی در اسید هیدروکلریک حل می‌شود. همچنین این فلز در دماهای معمولی با اکسیژن ترکیب نمی‌شود.

  این فلز به طرز بسیار غیرمعمول و عجیب خاصیت جذب هیدروژن را تا ۹۰۰ برابر حجم خود در شرایط مناسب (دمای ۸۰ درجه سانتیگراد و فشار ۱ اتمسفر) دارد.[۳] به نظر می‌رسد که احتمالاً هیدرید پالادیوم را شکل می‌دهد: pd2H. اما هنوز ترکیب شیمیایی واقعی آن آشکار نیست.

  حالتهای معمولی اکسیداسیون پالادیوم +۲، +۳ و +۴ می‌باشد. اخیراً ترکیبات پالادیوم که در آن، این عنصر اکسیداسیون +۶ دارد هم به وجود آمد.

  کاربردهای پالادیوم

  پالادیوم، کاتالیزورهای خوبی را شکل داده، مخصوصاً در عمل تصفیه نفت، سرعت هیدروژن‌گیری و هیدروژن‌زدایی (Hydrogenation and Dehydrogenation) را زیاد می‌کند. همچنین آلیاژ آن، در جواهرسازی استفاده می‌شود. پالادیوم کاربرد زیادی در زمینه ساخت زیورآلات نیز دارد: طلای سفید، آلیاژی از طلا بوده که با اضافه کردن پالادیوم، رنگ خود را از دست می‌دهد.

  پالادیوم نیز همانند طلا می‌تواند به ورقه‌های نازک تبدیل شود.

  هیدروژن به‌راحتی در پالادیوم گرم شده منتشر می‌شود که در خالص‌سازی گازها کاربرد دارد.

  در تجهیزات و سیستم‌های سوییچینگ مخابراتی از پالادیوم استفاده می‌شود.

  پالادیوم همچنین در دندانپزشکی، ساعت‌سازی و ساخت ابزار جراحی و اتصالات الکتریکی کاربرد دارد.

  ویژگی‌های فیزیکی پالادیوم

  • عدد اتمی: ۴۶
  • جرم اتمی: ۱۰۶٫۴
  • نقطه ذوب: C° ۱۵۵۴٫۹
  • نقطه جوش: C° ۲۹۶۳
  • ظرفیت: ۱
  • رنگ: سفید نقره‌ای متالیک
    
    

• 16. طلای سفید چگونه ساخته می شود و چه ترکیباتی دارد؟

  طلای سفید از ترکیب طلای خالص با فلزاتی نظیر پالادیوم و نقره ایجاد می‌شود. اغلب جهت سخت‌تر کردن سطح خارجی طلا و همچنین افزایش درخشندگی آن، روکشی از رادیوم به طلای سفید اضافه می‌کنند. در ایالات‌متحده طلای سفید از محبوبیت بیشتری برخوردار است. اضافه کردن مس به طلای خالص رنگ صورتی به آن می‌دهد.

  رنگ‌های غیرمعمول‌تر طلا مثل آبی و بنفش نیز از اضافه کردن ایدیوم و آلومینیوم به سطح آلیاژ طلا به دست می‌آید. طلای سیاه هم از افزودن اکسید کبالت به طلا حاصل می‌شود. وزن طلا با اونس تروی که معادل 1034768/31 گرم است اندازه‌گیری می‌شود؛ اما عیار طلا را با قیراط بیان می‌کنند. قیراط به نسبت میزان طلای خالص در آلیاژ طلا اشاره دارد و عدد آن حداکثر 24 است. به‌عنوان‌مثال اگر عیار یک قطعه طلا 18 باشد، بدین معناست که از 24 واحد، 18 واحد آن یعنی (75 درصد) را طلای خالص و مابقی را سایر فلزات ازجمله نقره و مس شامل می‌شوند. حداقل عیار یک قطعه طلا در کشورهای مختلف متفاوت است. در ایالات‌متحده حداقل عیار قابل‌قبول 10 است ولی عیار 14 محبوب‌ترین می‌باشد. در کشورهای فرانسه، انگلستان، اتریش، پرتغال و ایرلند حداقل عیار را 9 در نظر می‌گیرند و در دانمارک و یونان عدد 8 به‌عنوان حداقل عیار قطعات طلا تعیین‌شده است.

• 17. نسبت قیمت طلا به نقره چیست؟ چه کاربردی دارد؟
  نسبت قیمت طلا به نقره نشان دهنده آن است که با چند اونس نقره می توان یک اونس طلا خرید. به عنوان مثال با فرض اینکه قیمت کنونی هر اونس طلا 1280 دلار و قیمت هر اونس نقره 20 دلار باشد بنابراین نسبت طلا به نقره برابر با 64 به 1 خواهد بود. معمولا در دوران رکود، قیمت نقره سریعتر از قیمت طلا کاهش پیدا می کند و به همین نسبت در زمان صعودی شدن بازار فلزات نیز نقره سریعتر از طلا روند افزایشی می یابد. بالواقع نسبت طلا به نقره در دوره نزول عمومی بازار ، عددی صعودی و رو به تزاید خواهد بود و در دوره رونق عمومی بازار ، عددی کوچکتر و رو به کاهش را نشان خواهد داد.
• 18. چطور می توانم به داده های "بازار طلا" در سایت دست بیایم؟

  نحوه دسترسی به داده های "بازار طلا در ویدیو زیر نمایش داده شده است: 

  

  اگر پس از مشاهده ویدیو، همچنان ابهام یا سئوالی در این رابطه داشتید لطفا از یکی از کانال های پیش بینی شده با ما تماس حاصل فرمایید.

• 19. از کجا می توان قیمت های "بازار طلا" را مشاهده کرد؟

  نحوه دسترسی به قیمت های "بازار طلا" در ویدیو زیر نمایش داده شده است : 

  

  اگر پس از مشاهده ویدیو، همچنان ابهام یا سئوالی در این رابطه داشتید لطفا از یکی از کانال های پیش بینی شده با ما تماس حاصل فرمایید.

• 20. در نسخه موبایل، داده‌های "بازار طلا" از چه طریق قابل دستیابی است؟

  نحوه دسترسی به قیمت های "داده‌های بازار طلا" در نمایش موبایلی در ویدیو زیر نمایش داده شده است : 

  

  اگر پس از مشاهده ویدیو، همچنان ابهام یا سئوالی در این رابطه داشتید لطفا از یکی از کانال های پیش بینی شده با ما تماس حاصل فرمایید.

• 21. "قیمت نقره" در کدام بخش از سایت ارایه می شود؟

  نحوه دسترسی به "قیمت نقره" در ویدیو زیر نمایش داده شده است: 

  

  اگر پس از مشاهده ویدیو، همچنان ابهام یا سئوالی در این رابطه داشتید لطفا از یکی از کانال های پیش بینی شده با ما تماس حاصل فرمایید.
• 22. در نسخه موبایل، "قیمت نقره" از چه طریق قابل مشاهده است؟

  در ویدیو زیر نحوه دسترسی به "قیمت نقره" در نسخه موبایل نمایش داده شده است: 

  

  اگر پس از مشاهده ویدیو، همچنان ابهام یا سئوالی در این رابطه داشتید لطفا از یکی از کانال های پیش بینی شده با ما تماس حاصل فرمایید.
• 23. "قیمت برلیان" در کدام بخش از سایت ارایه می گردد؟

  نحوه دسترسی به " قیمت برلیان" در ویدیو زیر نمایش داده شده است: 

  

  اگر پس از مشاهده ویدیو، همچنان ابهام یا سئوالی در این رابطه داشتید لطفا از یکی از کانال های پیش بینی شده با ما تماس حاصل فرمایید.

• 24. در نسخه موبایل، "قیمت برلیان" از چه طریق قابل مشاهده است؟

  در ویدیو زیر نحوه دسترسی به "قیمت برلیان" در نسخه موبایل نمایش داده شده است: 

  

  اگر پس از مشاهده ویدیو، همچنان ابهام یا سئوالی در این رابطه داشتید لطفا از یکی از کانال های پیش بینی شده با ما تماس حاصل فرمایید.

• 25. بورس طلای هنگ‌کنگ (CGSE) چیست؟

  در سال 1910 شرکت بورس طلا و نقره در هنگ‌کنگ تأسیس و هشت سال بعد تحت نام انجمن بورس طلا و نقره چین آغاز به کارکرد. این بورس وظیفه خود را ارائه امکانات و خدمات مناسب جهت انجام معاملات طلا و نقره، تدوین و تنظیم مقررات، انجام نظارت‌های لازم و تسویه پایاپای معاملات برشمرده است. معاملات طلا در بورس CGSE به دو روش معاملات حضوری و معاملات الکترونیکی صورت می‌گیرد. هرکدام از این روش‌ها، خود دو نوع قرارداد را مدیریت می‌کنند که ازلحاظ وزن طلا باهم متفاوت هستند:

  بازار معاملات حضوری:

  • قرارداد نوع یک، خلوص؛ 99، اندازه هر قرارداد؛ 100 تیل، شیوه اعلام قیمت، دلار هنگ‌کنگ به ازای هر تیل.
  • قرارداد نوع دو، خلوص؛ 9/999، اندازه هر قرارداد؛ 5 کیلوگرم، شیوه اعلام قیمت، دلار هنگ‌کنگ به ازای هر گرم.

  بازار الکترونیکی

  • قرارداد نوع یک، طلای خالص، اندازه هر قرارداد؛ 100 اونس، شیوه اعلام قیمت، دلار آمریکا به ازای هر اونس.
  • قرارداد نوع دو، طلای خالص، اندازه هر قرارداد؛ 10 اونس، شیوه اعلام قیمت، دلار آمریکا به ازای هر اونس.

  ساعات کار معاملات در بورس CGSE از 8 صبح تا 15:30 به‌وقت محلی در روزهای دوشنبه تا جمعه می‌باشد. قیمت مرجع نیز قیمت‌های LBMA بوده و تحویل صرفاً از سوی پالایشگاه‌های مورد تأیید LBMA صورت می‌گیرد.

• 26. بورس طلای شانگهای (SGE) چیست؟

  بورس طلای شانگهای در سال 2002 توسط بانک خلق چین تأسیس شد. این بورس در ابتدا تنها معاملات نقدی مبتنی بر قراردادهای یک کیلوگرم طلا را مدیریت می‌کرد ولی باگذشت زمان، قرارداد طلای خود را متنوع‌تر کرد و در اوزان دیگر نیز تعریف نمود. در حال حاضر معاملات پلاتین نیز در این بازار انجام می‌گیرد.

  چهار نوع طلا که ویژگی‌های طلای مرغوب را دارا هستند در بازار طلای شانگهای وجود دارد. قراردادهای 1000 گرمی و 3000 گرمی با خلوص 95/99 و قراردادهای 100 و 50 گرمی با خلوص 9/999 در این بورس معامله می‌شود. اعضای بورس طلای شانگهای، بانک‌ها، نهادهای واسطه‌ای و معامله گران طلا هستند که مجموعاً 100 عضو می‌باشند. از سال 2007 با برداشته شدن دو محدودیت ورود اشخاص حقوقی و همچنین فعالیت بانک‌های خارجی در این بازار، تغییرات اساسی در ساختار و سازوکار این بورس شکل گرفت.

• 27. بورس نقدی هند( NCDEX ) چیست؟

  این بورس مهم‌ترین بورس نقدی الکترونیکی هند است و در 18 اکتبر 2006 به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های NCDEX آغاز به کارکرد. کالاهای کشاورزی و غیر کشاورزی مانند طلا، نقره و فولاد در این بورس معامله می‌شوند. در حال حاضر چهار نوع قرارداد طلا در بورس نقدی NCDEX معامله می‌شوند که عبارت‌اند از مومبای، احمدآباد، مومبای T+1 و احمد آباد T+1.

• 29. بورس کالای توکیو ( TOCOM ) چیست؟

  تلفیق سه بورس منسوجات توکیو، بورس کائوچو توکیو و بورس طلای توکیو در سال 1984 به تأسیس بورس کالای توکیو منجر شد. این بورس نهادی غیرانتفاعی است که بر پایه قانون بورس کالای ژاپن تأسیس گردیده و در حال حاضر کلیه معاملات مشتقه آن کشور اعم از قراردادهای آتی و اوراق اختیار معاملات را دربرمی گیرد. تاریخ درج اولیه معاملات آتی طلا در TOCOM، 23 مارس 1982 بوده و این معاملات صرفاً به‌صورت تحویل فیزیکی دنبال می‌شود. در این بورس خلوص طلا می‌بایست حداقل 99/99 درصد باشد و معاملات در دو جلسه از ساعت 9 صبح تا 15:30 و از ساعت 16:30 تا 4 صبح به‌وقت محلی انجام می‌گیرد. اندازه هر قرارداد یک کیلوگرم (15/32 اونس) است. دوره‌های قرارداد کلیه ماه‌های زوج به‌جز دسامبر بوده، طول مدت قرارداد 18 ماه و شیوه اعلام قیمت‌ها ب صورت بن به ازای هر گرم است. در سال 2007 قرارداد 100 گرمی طلا نیز به فهرست قراردادهای آتی طلای بورس TOCOM اضافه شد. تفاوت این قرارداد که به آن قرارداد خرد می‌گویند با قراردادهای قبلی در این است که این قرارداد تحویل فیزیکی نداشته و تسویه آن صرفاً به‌صورت نقدی صورت می‌گیرد.

• 30. بورس معاملات آتی شانگهای چیست؟

  بورس آتی شانگهای یک سازمان غیرانتفاعی است که مکان، امکانات و خدمات لازم جهت انجام معاملات متمرکز قراردادهای آتی را فراهم می‌آورد. در حال حاضر 12 نوع قرارداد شامل قرارداد آتی مس، آلومینیوم، کائوچو، نفت کوره، روی، سرب، نیکل، قلع، میلگرد، مفتول، نقره و طلا در این بورس معامله می‌شود. اندازه هر قرارداد طلا در بورس شانگهای که نماد آن AU است یک کیلوگرم، شیوه اعلام قیمت‌ها یوان به ازای گرم و حداقل نوسان قیمت 01/0 یوان می‌باشد. محدودیت قیمتی روزانه 3% قیمت تسویه روز قبل و ساعات معامله از ساعت 9 صبح تا 11:30 صبح و از 13:30 تا 15 است. خلوص طلای استاندارد این بورس بدین گونه تعریف‌شده است که اگر طلا مربوطه، تولید داخل باشد می‌بایست از خلوص 95/99 درصدی برخوردار بوده ولی اگر طلا وارداتی است استانداردهای LBMA ملاک قرار خواهد گرفت. نوع تسویه و تحویل بورس شانگهای نیز به‌صورت فیزیکی است.

• 31. بورس طلا و کالای دوبی (DGCX) چیست؟

  بورس طلا و کالای دوبی در بین بورس‌های طلای جهان به‌نوعی یک تازه‌وارد است. معاملات این بورس که از نوامبر 1995 آغازشده به‌صورت کاملاً اتوماتیک بوده و چون از سیستم الکترونیکی مدرنی برخوردار است در سراسر جهان قابل‌دسترس می‌باشد. جزئیات قراردادهای معاملات طلا در این بورس بدین بورس شرح است:

  • اندازه هر قرارداد یک کیلوگرم (32 اونس) و خلوص طلا حداقل 995/0.
  • ماه‌های قراردادها عبارت‌اند از فوریه، آوریل، ژانویه، آگوست، اکتبر و دسامبر،
  • ساعات معاملات 7 صبح تا 23:30 به‌وقت محلی و نماد معاملاتی آن DG می‌باشد.
• 32. معاملات نقره در بورس شیکاگو به چه صورت می باشد؟

  قرارداد آتی نقره در بورس شیکاگو، 5000 اونس نقره را نمایندگی می‌کند و مانند طلا به‌صورت 24 ساعته و در 5 روز هفته انجام می‌گیرد. نماد آن SI معرفی‌شده و بازار بسیار فعالی دارد.
  نقره نسبت به تغییرات در تقاضای کالای صنعتی حساسیت بیشتری دارد. همین تقاضای صنعتی است که باعث می‌شود نقره در مقایسه با طلا پر نوسان‌تر باشد. از طرفی نقره در محیط‌های اقتصادی با رشد زیاد و نرخ بهره بالا تدافعی‌تر از طلا عمل می‌کند. این فلز مانند طلا در دوران نا اطمینانی اقتصاد، یک سرمایه‌گذاری امن تلقی شده فلذا ارزش آن بالا می‌رود.

  از طرفی با توجه به اینکه بازار آن بسیار کوچک‌تر است کمتر موردتوجه بانک‌های مرکزی و صندوق بین‌المللی پول قرار می‌گیرد. این بدان معناست که نهادهای سرمایه‌گذاری خصوصی در این بازار بیشتر می‌توانند مؤثر واقع شوند. به‌عنوان نمونه در سال‌های 1997 و 1998 قیمت نقره تقریباً دو برابر شد که دلیل آن خرید 130 میلیون اونس توسط شرکت سرمایه‌گذاری وارن بافت بوده است.
  بیشترین تقاضای سالانه برای نقره به کاربردهای صنعتی، عکاسی و زیورآلات مربوط است. نقره مهم‌ترین رسانای الکتریکی شناخته می‌شود و در فناوری‌های جدید الکتریکی و الکترونیکی بسیار پرکاربرد است. این فلز شکاف میان فلزات گران‌بها که وظیفه حفظ ارزش را به عهده‌دارند و فلزات صنعتی را پر می‌کند و به همین دلیل است که تاجران زیادی آن را به طلا ترجیح می‌دهند. توصیه اکثر فعالان بازار نقره اختصاص سهم مناسبی از پرتفوی سرمایه‌گذاری به نقره است و هیچ‌گاه جایگزینی کامل طلا با نقره را توصیه نمی‌کنند.

• 33. بزرگترین بازارهای جواهرات در جهان کدامند؟

  سه بازار اصلی جواهرات در جهان به ترتیب چین، هند و ایالات‌متحده می‌باشند که هرکدام بسته به نوع فرهنگ و رسوم خود به تقاضای جهانی جواهرات دامن می‌زنند. در پایان سال 2015 تقاضای جواهرات طلا در حدود 57 درصد کل تقاضای طلا را دربر گرفت که 60 درصد آن را دو کشور چین و هند به خود اختصاص دادند.

• 34. بزرگترین تولیدکننده طلا در دنیا کدام کشور است؟

  نام کشور آفریقای جنوبی برای بیش از 100 سال به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده طلا در جهان، با این فلز گران‌بها عجین شده است. مطابق اطلاعات و آمارهای موجود، این کشور به‌طور متوسط در هرسال 1000 تن طلا تولید کرده است و تا اواسط سال 2007 رتبه نخست تولید طلا در جهان را به خود اختصاص داده بود؛ اما تولید آفریقای جنوبی در دهه اخیر به‌طور متوسط در هرسال 5 درصد کاهش‌یافته به‌طوری‌که در سال 2014 این کشور تنها 150 تن طلا استخراج نمود.

  باوجود نزول رتبه آفریقای جنوبی در تولید طلا، این فلز همچنان یک کالای استراتژیک و حیاتی در اقتصاد آن کشور محسوب می‌شود. بر اساس آمار منتشره توسط اتاق عدن این کشور در سال 2014، صنعت طلا در آفریقای جنوبی برای بیش از 120000 نفر ایجاد اشتغال نموده است. با در نظر گرفتن ارتزاق مستقیم و غیرمستقیم 5 تا 12 نفر به فعالیت یک معدن کار طلا، اهمیت این صنعت در آن کشور بهتر نمایان می‌شود. طلا بعد از پلاتین دومین کالای صادراتی آفریقای جنوبی است.

• 35. بزرگترین معادن طلای جهان کدامند؟

  بر اساس اطلاعات پایگاه داده‌های اینفوماین، ده معدن بزرگ طلای جهان به تین شرح هستند:

  معدن مورونتائو: این مجتمع معدنی ازجمله معادن روباز است که در ازبکستان واقع است. این معدن در سال 2014 بالغ‌بر 81 تن طلا تولید کرد. طول این معدن 5/3 کیلومتر و پهنای آن 5/2 کیلومتر است. طبق برآوردها، ذخایر معدن مورونتائو بیش از 5287 تن می‌باشد.

  معدن گراسبرگ: در کشور اندونزی واقع‌شده و در سال 2014 بالغ‌بر 34 تن طلا تولید کرده است. این معدن از نوع روباز بوده و بزرگ‌ترین عملیات معدنی جهان در آن انجام‌گرفته است. مالکیت معدن گراسبرگ به شرکت آمریکایی فریپورت مک موران تعلق دارد.

  معدن پوئبلو ویخو: مالکیت آن به نسبت 60 درصد و 40 درصد بین دو شرکت کانادایی باریک گولد و گولد کورپ تقسیم‌شده است. این معدن نیز از نوع روباز بوده و در کشور دومینیکن واقع است. تولید معدن پوئبلو در سال 2014 کمی کمتر از معدن گراسبرگ بوده است.

  معدن یاناکوچا: بزرگ‌ترین معدن طلای آمریکای جنوبی بوده است و در کشور پرو قرار دارد. این معدن در سال 2014 در حدود 30 تن تولید داشته است.

  معدن کارلین ترند: در نوادای آمریکا واقع بوده و ترکیبی از نوع روباز و زیرزمینی است. تولید سال 2014 این معدن 298 تن بوده است.

  معدن کورتز: در نوادای آمریکا و در مالکیت شرکت باریک گولد است.

  معدن گولد استرایک: در نوادای آمریکا و متعلق به شرکت باریک گولد است.

  معدن المپیادا: در کشور روسیه قرار دارد.

  معدن ولادرو: در کشور آرژانتین واقع بوده و تولید سال 2014 آن 7/21 تن بوده است.

  معدن بودینگتون: متعلق به شرکت نیومونت ماینینگ آمریکاست و در سال 2014 بالغ‌بر 21 تن طلا تولید کرده است.

• 36. کدام کشورها در حال حاضر بیشترین سهم را در تولید طلا در جهان دارند؟

  چین از سال 2007 تاکنون بزرگ‌ترین تولیدکننده طلا در جهان است. این کشور با 450 تن تولید در سال 2014، برای هفتمین سال صدر جدول تولیدات طلا در جهان را به خود اختصاص داد. بعد از چین، استرالیا با 270 تن تولید در رتبه دوم قرار دارد. در کمال ناباوری آفریقای جنوبی که سال‌ها در مقام نخست تولید طلا یکه‌تازی می‌کرد در جایگاه هفتم ایستاده است.

  شرکت‌های بزرگ معدنی که کار کشف، استخراج، آماده‌سازی و تکمیل فرایند تولیدی طلا را دنبال می‌کنند بسیار متعدد بوده و در سراسر جهان گسترده شده‌اند.

• 37. بازار طلای سوییس چه نقشی در مبادلات جهانی طلا دارد؟

   بازار طلای سوئیس در سطح جهان بازاری شناخته‌شده و خوش‌نام است. اوضاع سیاسی و اقتصادی کشورهای جهان در طول جنگ جهانی دوم ایجاد بازاری امن و مطمئن را طلب می‌کرد. باوجودی که کشور سوئیس هیچ‌گونه معدن طلایی نداشت اما به دلیل اینکه در آن دوران از بازارهای مالی و سیستم بانکی منسجم و منظمی برخوردار بود معاملات طلا به‌صورت خودکار به این محل منتقل گردید. البته سوئیس نخستین کشوری است که توانست از قراضه‌ها به تولید طلا دست یابد. بازار طلای سوئیس ساختاری منحصربه‌فرد نداشته و ارتباط نزدیکی با LBMA دارد.

  مرکز کالای دوبی نیز بازار آزادی است که به دلیل نزدیکی به بازار مصرف طلا از مزیت نسبی برخوردار است.

• 38. بورس کالای شیکاگو (CME) چیست ؟

  پس از ادغام سه نهاد هیئت تجارت شیکاگو (CBOT)، بورس کالای شیکاگو و بورس کالای نیویورک (NYMEX) در سال 2008، گروه CME به‌عنوان بزرگ‌ترین مکان برای معاملات مشتقه طلا معرفی گردید. لیکن باوجوداین ادغام، بورس‌های مذکور همچنان با مقررات مجزا و مستقل اداره شده و کالاها و ابزارهای مختلفی را دربرمی گیرند. معاملات مشتقه فقط در بازار COMEX که تحت مدیریت NYMEX است صورت می‌گیرد.

  معاملات مشتقه طلا در COMEX به‌صورت الکترونیکی بوده و در هفت روز هفته به‌طور 24 ساعته فعال است و تنها 45 دقیقه از ساعت 17:15 تا 18:00 به‌وقت EST بازار تعطیل می‌باشد. بازار حضوری نیز روزهای دوشنبه تا جمعه از ساعت 8:20 صبح تا 13:30 فعال است.

  مختصات قرارداد آتی طلا در COMEX بدین شرح است:

  • اندازه یک قرارداد نباید از 100 اونس و خلوص آن نباید از 995 کمتر باشد.
  • طول مدت قرارداد نباید از 2 ماه کمتر باشد.
  • قراردادهای ماه‌های فوریه، آوریل، آگوست و اکتبر 23 ماهه و ماه‌های ژوئن و دسامبر 72 ماهه است. نماد معاملاتی قرارداد آتی طلا در این بورس، GC می‌باشد.
• 39. بازیگران اصلی بازار طلا کدامند؟

  شناخت بازیگران و یا به عبارتی تأثیرگذاران اصلی بازار طلا مانند سایر بازارهای دیگر موضوعی بسیار مهم است. اینکه حرکت اصلی بازار و جهت آن را چه کسانی تعیین می‌کنند می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاران در خصوص ورود به بازار و یا خروج از آن بسیار مؤثر باشد.

  نقش‌آفرینان اصلی بازار طلا در سه گروه کلی زیر تقسیم می‌شوند:

  • نهادهای رسمی شامل بانک‌های مرکزی کشورها و صندوق بین‌المللی پول (IMF).
  • شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های طلا و بانک‌های شمش.
  • تولیدکنندگان طلا که این گروه می‌تواند با دو گروه قبلی همپوشانی داشته و مشترک باشند.

  همان‌گونه که ملاحظه می‌شود هر گروه خود به چند زیرگروه قابل‌تقسیم است که در ادامه به جزئیات بیشتری از آن خواهیم پرداخت. در نگاه کلی اهم این بازیگران عبارتند از : 

  •  بانک‌های مرکزی
  • صندوق بین‌المللی پول (IMF)
  • ETF ها و صندوق‌های طلا
  • بانک‌های شمش
  • سرمایه‌گذاران انفرادی
  • تولیدکنندگان طلا
• 40. نقش بانک های مرکزی کشورها در بازار طلا چیست ؟

  باوجود کنار رفتن نظام استاندارد پولی طلا، بانک‌های مرکزی کشورها همچنان طلا را برای حفظ ارزش دارایی‌ها و تضمین پرداخت تعهدات مالی خود ازجمله سپرده‌های بانکی و همچنین به‌عنوان پشتوانه‌ای برای پول نگهداری می‌کنند.

  داشتن ذخایر طلای کافی برای یک کشور این امکان را به اقتصاد آن می‌دهد که در موقع لزوم اقدام به خرید پول داخلی نموده و از افزایش نقدینگی در کشور جلوگیری کند. همچنین بانک‌های مرکزی برای کاهش ریسک ناشی از تغییرات قیمت ارزها در بازار جهانی به افزایش حجم ذخایر طلای خویش روی می‌آورند. این همان دلیلی است که کشور چین در سال‌های اخیر به خرید مقادیر زیادی طلا اقدام نمود تا با افزایش ذخایر طلا، پول ملی خود را به‌عنوان ارزی معتبر در مبادلات بین‌المللی جایگزین دلار نماید.

• 41. نقش فدرال رزرو در بازار طلا چیست؟

  بانک مرکزی ایالات‌متحده یا همان فدرال رزرو و همواره دارایی‌هایی ازجمله طلا و ارزهای خارجی را جهت پشتیبانی از بدهی‌های خود نگهداری می‌کند. میزان و ترکیب این دارایی‌ها به‌صورت هفتگی و از طریق وب‌سایت فدرال رزرو به آدرس www.federalreserve.gov در دسترس قرار می‌گیرد. هدف اصلی این بانک مرکزی از نگهداری طلا، تنوع بخشیدن به سبد سرمایه‌گذاری خود و همچنین استفاده از خاصیت حفظ ارزش پول است که طلا از آن برخوردار می‌باشد.

  بانک مرکزی ایالات‌متحده بالغ ‌بر 8133 تن طلا در اختیار دارد که این میزان حدود 5 درصد کل طلایی است که طبق آمار هیئت جهانی طلا تاکنون استخراج‌شده است. هیچ بانک یا نهاد دیگری به این میزان ذخیره طلا حتی نزدیک هم نشده و می‌توان ادعا کرد که دلار آمریکا توسط طلا پشتیبانی می‌شود. سیاست بانک مرکزی ایالات‌متحده در مورد طلا به‌مرورزمان تغییر کرده است. زمانی که این کشور بر پایه نظام استاندارد طلا عمل می‌نمود این بانک تنها می‌توانست معادل ارزش کل طلای ذخیره‌شده خود به انتشار پول اقدام کند. این موضوع کار آن بانک مرکزی را دوره‌های بحران اقتصادی بسیار دشوار کرده بود. به‌عنوان نمونه طی دوره رکود بزرگ، فدرال رزرو می‌بایست دست‌کم 40 درصد از عرضه جدید پول را با طلای موجود خود پشتیبانی می‌نمود.

  حفظ نسبتی ثابت بین طلای در اختیار یک بانک مرکزی و توان عرضه پول توسط وی ازجمله عوامل کلیدی است که بسیاری از اقتصاددانان از آن به‌عنوان دلیل و طولانی شدن رکود بزرگ یاد می‌کنند. اساسی‌ترین تغییر سیاست فدرال رزرو نسبت به طلا در سال 1971 و در دوره موسوم به شوک نیکسون اتفاق افتاد. طی این دوره دولت ایالات‌متحده از یک‌سو به تثبیت قیمت‌ها و دستمزدها اقدام نمود و از سوی دیگر به قابلیت تبدیل مستقیم دلار به طلا پایان داد. نتیجه نهایی این اقدامات که از آن به‌عنوان بستن پنجره طلا یاد می‌شود این بود که ارزهای اصلی در جهان را وادار به پذیرش سیستم شناور کرد. بانک مرکزی ایالات‌متحده به‌عنوان بزرگ‌ترین بانک مرکزی جهان، به‌واسطه جایگزینی طلا با دلار در سال 1971 در مقابل ضربات سخت اقتصادی خود را مقاوم کرد. از آن به بعد بسیاری از بانک‌های مرکزی دلار را به‌عنوان اصلی‌ترین دارایی در سبد خود نگهداری کرده‌اند. این امر از یک نگاه به سود ایالات‌متحده است چراکه در این حالت نفع اقتصادهای بزرگ جهان در این خواهد بود که قدرت و ثبات اقتصادی و ارزی این کشور حفظ شود.

• 42. چرا فدرال رزرو همچنان در ترازنامه خود به طلا نیاز دارد؟

  سه دلیل می‌توان برای پرسش فوق مطرح کرد:

  الف) تنوع ریسک: بانک‌های مرکزی نیز مانند سرمایه‌گذاران انفرادی دغدغه کاهش ارزش پرتفوی خود رادارند. بحران‌های غیرمنتظره مالی می‌تواند ریسک‌های فراوانی را متوجه یک بانک مرکزی کند. به همین دلیل زمانی که شرایط اقتصادی چندان مناسب نبوده و آینده دلار، ین و یا یورو در هاله‌ای از ابهام قرار داشته باشد این بانک‌ها جهت کاهش ریسک سبد دارایی‌هایشان به خرید طلا روی می‌آورند.

  ب) استقلال اقتصادی: طلا برخلاف دلار توسط یک دولت واحد منتشر نمی‌شود. از سوی دیگر با همگرایی و یا واگرایی بین بازیگران این بازار نمی‌توان ارزش آن را به‌صورت دائمی به یک‌جهت سوق داد. به‌عنوان نمونه در سال‌های اخیر ایالات‌متحده به انتشار مبالغ فراوانی اوراق قرضه اقدام نمود تا از طریق منابع حاصله، کسری بودجه خود را جبران کند. از طرفی دولت چین به خرید بخش عمده این اوراق متمایل شد و در حدود یک تریلیون دلار از آن را خریداری کرد. از دیدگاه منتقدان سیاسی و اقتصادی در ایالات‌متحده، چین به‌نوعی به اقتصاد آمریکا لطف کرده و آن را نجات داده است و این در شأن اقتصاد کشوری چون آمریکا نیست؛ اما در عوض باکمی دقت می‌توان دریافت که دولت چین برای حفظ ارزش این دارایی‌ها کاملاً به ایالات‌متحده وابسته است چراکه خود، کنترل محدودی بر روی این اوراق داشته و همه‌چیز تحت کنترل و تصمیمات پولی فدرال رزرو خواهد بود. ملاحظه می‌گردد که اقدام چین در این موضوع خاص فاقد استدلال کافی بوده چراکه می‌بایست ریسک خود را متنوع کند و هیچ دارایی‌ای بهتر از طلا در تنوع‌بخشی به دارایی یک بانک مرکزی عمل نخواهد کرد.

  ج) فروش حفاظتی: فروش حفاظتی ابزاری است که یک سرمایه‌گذار جهت حفظ سرمایه خود در مقابل زیان‌های فراوان پیش‌بینی‌نشده از آن استفاده می‌کند. این زیان‌ها ممکن است نادر ولی فاجعه‌بار باشند. به همان دلایلی که یک سرمایه‌گذار انفرادی از اختیار معامله برای پوشش ریسک‌های خود استفاده می‌کند بانک‌های مرکزی نیز از این ابزارها بهره می‌برند. به‌عنوان یک نمونه عینی، دولت هند در سال 1991 با یک بحران اقتصادی روبرو شد. کسری بودجه، کاهش صادرات و درکل یک اقتصاد پر کشمکش باعث شده بود که سرمایه‌گذاران شروع به ترک کشور و دامپینگ (بازارشکنی) ارز نمایند. این دولت برای بیرون آمدن از این فاجعه توانست یک وام 2/2 میلیارد دلاری از صندوق بین‌المللی پول و نیز کشور ژاپن اخذ نماید و در عوض 47 تن از ذخایر طلای خود را به‌عنوان ضمانت اعطا کند. این وثیقه معادل 70 درصد از کل طلای دولت هند محسوب می‌شد. تصور کنید اگر این قمار، نتیجه دلخواه را نمی‌داد چه اتفاقی می‌افتاد؟ واضح است که دولت هند از این مقدار طلا فقط می‌توانست یک‌بار تأمین بودجه کند. درنهایت این داستان پایان خوشی داشت. دولت تغییر کرد و اصلاحات نهادینه شد. اگرچه تخریب و زیان حاصله فراوان بود ولی آن‌قدر نبود که باعث یک سقوط کامل اقتصاد هند شود. چراکه بانک مرکزی آن کشور به طلای کافی دسترسی داشت و توانست از امکان اختیار فروش حفاظتی خود بهره ببرد. اگرچه اختیار فروش حفاظتی توانایی مقابله با همه زیان‌های بالقوه را ندارد ولی می‌تواند نقش یک سپر امنیتی را ایفا کند.

  در کنار بانک مرکزی ایالات‌متحده، در غرب اروپا نیز طلای زیادی متمرکز است. اگر ذخایر طلای بانک‌های مرکزی کشورهای آلمان، فرانسه و ایتالیا باهم جمع شوند میزان آن از ذخایر طلای ایالات‌متحده پیشی خواهد گرفت و اگر ذخایر کشورهای سوئیس، هلند، پرتغال، انگلستان و بانک مرکزی اروپا را نیز به آن اضافه کنیم این میزان از مجموع ذخایر طلای ایالات‌متحده و صندوق بین‌المللی پول (IMF) فراتر خواهد رفت. فهرست بانک‌های مرکزی که دارای ذخایر طلای کمتر می‌باشند طولانی و بلندبالاست اما همین میزان ذخایر نیز می‌تواند اثرات مهمی در بازار طلا داشته باشد. به‌طوری‌که اگر هر یک از این بانک‌ها در نقش فروشنده بالفعل و یا بالقوه قرار گیرند بازار طلا ممکن است دچار تلاطم شود. این ریسک نه‌تنها متوجه سرمایه‌گذاران خصوصی و انفرادی است بلکه بانک‌های مرکزی نیز همواره نگران این ریسک هستند.

  بانک‌های مرکزی برخلاف سرمایه‌گذاران و فعالان انفرادی بازار بیشتر به دلیل مقاصد سیاسی در بازار فعالیت می‌کنند که این امر باعث می‌شود درک و پیش‌بینی رفتار آتی آن‌ها برای سرمایه‌گذاران بسیار مشکل باشد. برای حل نسبی این مسئله تعداد زیادی از بانک‌های مرکزی اصلی جهان به‌صورت دوره‌ای توافقنامه‌ای امضا و در آن مشخص می‌کنند که هر یک چه مقدار طلا و در چه زمانی خواهند فروخت. در سومین توافق‌نامه طلا بین بانک‌های مرکزی (EabGa) که تا سال 2014 معتبر بود حداکثر فروش سالانه 400 تن را برای بانک‌های مرکزی امضاکننده توافق‌نامه تعیین گردید؛ اما در عمل در 5 سال اجرای این توافقنامه، امضاکنندگان تنها 25 تن طلا به فروش رساندند درحالی‌که طبق مفاد توافقنامه سوم، طی این مدت مجاز به فروش 2000 تن طلا (هرسال 400 تن) بودند. در توافقنامه چهارم که درمی 2014 تأیید و امضا شد سقف فروش سالانه از متن توافقنامه حذف ولی در آن توصیه‌هایی جهت کنترل میزان فروش امضاکنندگان درج گردید.

• 43. صندوق بین‌المللی پول (IMF) چه نقشی در بازار طلا دارد؟

  صندوق بین‌المللی پول ازنظر میزان ذخایر طلا پس از بانک‌های مرکزی ایالات‌متحده و آلمان و بالاتر از فرانسه و ایتالیا در جایگاه سوم قرار دارد. این نهاد در سال 1945 و بر اساس مفاد موافقت‌نامه برتون وودز و با اهداف ثبات و امنیت مالی، تسهیل تجارت بین‌المللی، ایجاد سامانه باثبات ارزی و اعطای تسهیلات به کشورهایی که با مشکلات اقتصادی روبرو هستند تأسیس گردید. این نهاد بین‌المللی در زمان شکل‌گیری تنها 29 عضو داشت و این اعضاء ملزم بودند بخشی از حق عضویت خود (25 درصد) را به شکل طلا پرداخت کنند. مهم‌ترین منابع ورودی طلا به صندوق همین حق عضویت‌ها بوده است. البته در حال حاضر منابع دیگری نیز وجود دارند که موجب افزایش ذخایر طلای صندوق می‌گردند ازجمله:

  الف) کشورهای عضو صندوق می‌توانند جهت بازپرداخت اصل‌وفرع اعتبارات اخذشده از طلا استفاده کنند.

  ب) اگر عضوی بخواهد ارز رایج عضو دیگر را داشته باشد معادل آن مبلغ طلا به صندوق فروخته و ارز مربوطه را تحویل می‌گیرد. نمونه عینی این مورد کشور آفریقای جنوبی در سال‌های 1970 و 1971 می‌باشد.

  با افزایش اعضای این صندوق، منابع در اختیار آن نیز رشد کرد به‌طوری‌که در ابتدای فوریه 2016 صندوق بین‌المللی پول، 1/2814 تن طلا (474/90 میلیون اونس) به بهای تمام‌شده تاریخی 167/3 میلیون SDR (8/4 میلیون دلار) و ارزش روز 9/72 میلیون SDR (5/101 میلیون دلار) در مالکیت خود دارد. SDR یک دارایی پولی بین‌المللی است که در سال 1969 توسط صندوق بین‌المللی پول ابداع گردید. ارزش SDR بر پایه سبد موزون ارزهای مهم جهان تعیین می‌شود. طبق بازنگری انجام‌شده در نوامبر 2015، اوزان ارزهای اصلی جهت محاسبه ارزش SDR برای یک دوره 5 ساله بدین شرح تعیین گردید: دلار آمریکا 73/41 درصد، یورو 93/30 درصد، یوان چین 92/10 درصد، ین ژاپن 33/8 درصد و پوند انگلیس 09/8 درصد. در ابتدای آوریل 2016 هر واحد SDR با 40882/1 دلار آمریکا برابری می‌کند.

  تا سال 1976 میلادی هر کشور عضو می‌بایست حق عضویت خود را به‌صورت 25 درصد طلا و 75 درصد پول رایج خود به صندوق پرداخت می‌کرد تا اینکه در این سال طبق موافقت‌نامه جامائیکا، این رویه کنار گذاشته شد و صندوق مجاز به فروش کلیه ذخایر طلای خود گردید تا از محل منابع حاصل، کمک و مساعدت مالی به کشورهای درحالی‌که توسعه را در دستور کار خود قرار دهد.

  بین سال‌های 1999 و 2000 میلادی، صندوق در دو مرحله 2/401 تن طلا را معامله کرد. در گام نخست طلای مذکور را به ارزش روز به دو کشور برزیل و مکزیک به فروش رساند و سود حاصله را در حسابی جداگانه در راستای کمک و اعطای تسهیلات به کشورهای فقیر و مقروض (HIPC) نگهداری کرد. در گام دوم همین طلا را جهت تهاتر با بدهی‌های معوق از دو کشور فوق‌الذکر باز پس گرفت. در این پروسه دوجانبه عملاً طلایی جابجا نشد ولی بدهی دو کشور برزیل و مکزیک به صندوق تسویه گردید.

  در آوریل 2008 صندوق بین‌المللی پول مدل جدید درآمدی که باهدف «بهبود پشتوانه مالی صندوق بر پایه سود حاصل از فروش طلا» بود را معرفی کرد. بر همین اساس در سپتامبر 2009 IMF اعلام نمود که قصد فروش 3/403 تن (97/12 میلیون اونس) طلا را دارد؛ یعنی در حدود یک‌هشتم ذخایر آن زمان خود. دلیل فروش این مقدار زیاد طلا نیز بهبود شرایط مالی صندوق و افزایش توان وام‌دهی به کشورهای ضعیف اعلام گردید. اولین مرحله از فروش طلا در اکتبر و نوامبر 2009 به قیمت بازار ولی خارج از بازار به بانک‌های مرکزی متقاضی شامل 200 تن به بانک مرکزی هند، 10 تن سریلانکا و 2 تن کشور سوئیس، جمعاً 212 تن انجام گرفت. در فوریه 2010 صندوق اعلام کرد که در نظر دارد فروش مابقی طلا به میزان 3/191 تن را در بازار اعمال نموده و جهت جلوگیری از اخلال قیمتی در بازار، این عرضه طی ماه‌های مختلف صورت خواهد پذیرفت. در دسامبر 2010 برنامه فروش 3/403 تن طلا به پایان رسید. از محل آن مبلغ 85/6 میلیارد SDR درآمد کسب شد تا مبلغ 4/4 میلیارد SDR آن جهت کمک به کشورهای فقیر و پیشبرد رشد اقتصادی آن اختصاص یابد. ازاین‌رو در فوریه 2012 مبلغ 700 میلیون SDR و در سپتامبر 2012 مبلغ 1750 میلیون SDR نیز جهت توزیع بین کشورهای یادشده تخصیص یافت.

  در حال حاضر صندوق بین‌المللی پول قادر به اعطای وام از محل درآمدهای عادی و جاری خود نمی‌باشد چراکه دریافت‌کننده این تسهیلات اغلب اقتصادهای ضعیف بوده و درنتیجه ریسک بازپرداخت این تسهیلات بسیار بالاست. ازآنجاکه رسالت اصلی تشکیل صندوق، اعطای تسهیلات و کمک به همین کشورهاست بنابراین این نهاد بین‌المللی ناگزیر از فروش طلا و استفاده از عواید آن در جهت انجام مقاصد خود بوده است. صندوق با فروش طلا از یک‌سو حمایت اقتصادهای قوی را کسب می‌کند و از سوی دیگر زیان‌های ناشی از وام‌های اعطایی را پوشش می‌دهد. در پایان می 2016 این صندوق بیش از 28/1 میلیارد SDR وام معوقه دارد.

  طبق اطلاعات مندرج در وب‌سایت رسمی صندوق بین‌المللی پول به آدرس www.imf.org این نهاد در پایان سال 2015 بالغ‌بر 2814 تن طلا در اختیار داشته است. اینکه چه تصمیمی در آینده نسبت به این حجم طلا اتخاذ خواهد نمود بر همگان پوشیده است اما چیزی که واضح است این است که این صندوق هیچ‌گاه تصمیمی نگرفته و نخواهد گرفت که منافع گروه نخست بازیگران طلا یعنی بانک‌های مرکزی اصلی جهان را با خطر مواجه نماید.

• 44. قیمت طلا تحت تاثیر چه عواملی قرار دارد؟

  به‌طورکلی پنج عامل بنیادی مهم اقتصادی که قیمت طلا را تحت تأثیر قرار می‌دهند به شرح زیر است:

  1) بحران‌ها و ریسک‌های جهانی
  بارها این موضوع بیان گردید که درزمانی که سرمایه‌گذاران به دلیل بحران‌های جهانی وحشت‌زده هستند طلا به خاطر نقش خود به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری امن، وظیفه خود را به‌خوبی به انجام می‌رساند. به بیانی دیگر در دورانی که از اعتماد عمومی به بازارهای مالی – به دلیل عدم وجود ثبات سیاسی- کاسته شده قیمت جهانی طلا تمایل به رشد پیدا می‌کند. به‌عنوان‌مثال قیمت طلا پس از تشنج روابط بین روسیه و اوکراین ظرف چند روز 4 درصد افزایش یافت چراکه سرمایه‌گذاران به ثبات ژئوپولوتیک منطقه‌ای و جهانی نامطمئن بودند. مثال دیگر، تشنج بین کره شمالی و کره جنوبی در 23 نوامبر 2010 است. داستان بدین گونه است که نیروهای کره شمالی به یک جزیره متعلق به کره جنوبی حمله کرده و چهار نفر را به قتل می‌رساندند. این خبر که احتمال وقوع جنگ را در ذهن‌ها بالابرده بود باعث شد قیمت طلا به‌وضوح افزایش یابد.
  در موضوع بحران‌های جهانی این نکته حائز اهمیت است که طرف‌های درگیر تنش‌های سیاسی، چه سهمی در سیاست و اقتصاد جهان را دارا می‌باشند. به کلام دیگر صرف وقوع یک جنگ یا یک تشنج برای پیش‌بینی قیمت طلا کافی نیست بلکه طرف‌های تأثیرگذار و تأثیرپذیر در آن نزاع بسیار مهم است. وقوع جنگ بین دو کشور ساحل‌عاج و لیبریا شاید اثر چندانی بر قیمت طلا نداشته باشد اما تنش‌هایی که حداقل یک‌طرف آن کشورهای ایالات‌متحده، اتحادیه اروپا، چین، ژاپن و حتی هند را درگیر می‌کند از اهمیت به سزایی برخوردار خواهد بود.

  2) تورم
  از طلا به‌عنوان مانعی در برابر تورم یاد می‌شود. بدین معنا که وقتی سطح عمومی قیمت‌ها بالا می‌رود، سرمایه‌گذاران می‌توانند پول‌های خود را در بازار طلا ذخیره کنند. نکته حائز اهمیت این است که اگر تورم با رشد اقتصادی همراه باشد این تورم کمتر به ترس سرمایه‌گذاران از کاهش ارزش پولشان منجر خواهد شد و در این حالت قیمت طلا به‌صورت یکنواخت و بدون روند باقی می‌ماند؛ چراکه بازده بالاتر سهام، اوراق قرضه و کالاهای معاملاتی، سرمایه‌ها را به سمت خود جلب کرده و تقاضای جدیدی برای بازار طلا ایجاد نمی‌گردد. نتیجتاً موضوع ترس و ابهام سرمایه‌گذاران از آینده اقتصاد در بحث تورم نیز صدق می‌کند. در اواخر دهه 1970 و اوایل 1980 ایالات‌متحده با نرخ تورم بالا روبه‌رو گردید که این تورم با رشد اقتصادی همراه نبود؛ بنابراین قیمت طلا در مقابل دلار بسیار تقویت شد. اگر قیمت طلا در آن دوران را بر مبنای نرخ تورم تعدیل کنیم آن قیمت، بالاترین قیمت تاریخ معاملات طلا خواهد بود.
  این موضوع نشان می‌دهد که تا چه حد ترس سرمایه‌گذاران از تورم طولانی می‌تواند قیمت طلا را متأثر کند.
  از مهم‌ترین نرخ‌های تورم که در آمریکا، اروپا، چین و انگلستان تعریف‌شده و به‌تناوب به اطلاع عموم می‌رسد می‌توان به شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) اشاره کرد. این شاخص تغییر سطح عمومی قیمت کالا و خدمات از دیدگاه مصرف‌کنندگان را نشان می‌دهد. در آمریکا CPI به‌صورت ماهانه محاسبه و 16 روز پس از پایان هرماه اعلام می‌گردد. البته در این کشور شاخص دیگری به‌عنوان CPI مرکزی نیز وجود دارد که اقلامی چون هزینه‌های خوراک و انرژی را در محاسبات مستثنا می‌کند. این شاخص نیز با همان زمان‌بندی افشا می‌گردد و در انگلستان این شاخص به‌صورت سالانه و به‌صورت نقطه‌به‌نقطه محاسبه و 16 روز پس از پایان هرماه اعلام می‌گردد و در منطقه یورو نیز شاخص CPI در آخرین روز هرماه برآورد و اعلام می‌شود. این شاخص در کشور چین نیز به‌صورت سالانه تخمین و 10 روز پس از پایان هرماه به اطلاع عموم می‌رسد.
  نکته بااهمیت که بارها بر آن تأکید شد، این است که تورمی که باعث رشد قیمت طلا می‌شود که اولاً با رشد اقتصادی معقولی متناسب و مرتبط نبوده و ثانیاً میزان آن یا دوره تحمل آن به‌قدری زیاد باشد که برای سرمایه‌گذاران فعال در سایر بازارهای موازی ازجمله سهام و اوراق قرضه ایجاد نگرانی کند. در غیر این صورت طلا سرمایه‌گذاری جذابی برای سرمایه‌گذاران نخواهد بود.

  3) نوسانات دلار
  ارزش یک ارز در مقابل ارز دیگر از سیستم عرضه و تقاضا پیروی می‌کند. به‌عبارت‌دیگر هرگاه تقاضای دلار در مقایسه با میزان عرضه آن فراتر رود ارزش برابری دلار در مقابل ارزهای دیگر با رشد مواجه خواهد شد. حال سؤال این است که چه زمانی تقاضای یک ارز مانند دلار افزایش خواهد یافت؟ از نگاه اقتصاد بین‌الملل، هرگاه تولید ناخالص داخلی (GDP) آمریکا با افزایش روبرو شود این افزایش ازیک‌طرف به صادرات بیشتر کالا و خدمات تولیدی آن کشور به کشورهای دیگر منتج و از سوی دیگر در داخل کشور موجب افزایش سطح اشتغال و درآمد اشخاص می‌گردد. افزایش صادرات آمریکا و درنتیجه واردات کشورهای طرف معامله، باعث می‌شود که این کشورها جهت تسویه‌حساب بابت کالاها و یا خدمات وارداتی از آمریکا به تهیه و تحصیل دلار روی بیاورند. به‌این‌ترتیب تقاضای خارجی دلار افزایش می‌یابد که این اتفاق موجب تقویت دلار نسبت به ارزهای دیگر می‌گردد.
  اینکه افزایش دلار چه اثری بر قیمت طلا خواهد داشت به دو ویژگی مهم طلا بازمی‌گردد؛ ویژگی شبه پول بودن طلا و ویژگی حفظ ارزش پول. با افزایش ارزش دلار در مقابل سایر ارزها بسیاری از سرمایه‌گذاران ممکن است پیش‌بینی کنند که چرخ‌های اقتصاد آمریکا همچنان در گردش خواهد بود و ریسک‌های مالی و اقتصادی در سطح پایینی قرار خواهد داشت. این گروه از دارندگان طلا احتمالاً به فروش طلای خود اقدام کرده تا در عوض سرمایه خود را به دلار تبدیل کنند. از سوی دیگر بانک‌های مرکزی که در پرتفوی خود ترکیبی از دلار و طلا را نگهداری می‌کنند با افزایش ارزش دلار، اگر به دلیل برخی ملاحظات و محدودیت‌ها مجاز به فروش طلا نباشند به‌احتمال قریب‌به‌یقین به حفظ دلارهای خود و عدم خرید طلای جدید اصرار خواهند داشت. اغلب در مقالات و تحلیل‌های اقتصادی، رابطه بین ارزش دلار و قیمت طلا را معکوس و رابطه بین ارزش یورو و قیمت طلا را مستقیم می‌دانند. باوجوداینکه روابط مذکور به‌صورت تاریخی مورد تأیید می‌باشند اما همه‌چیز ممکن است تغییر کند. مثلاً اگر روزی یوان چین به‌قدری قدرتمند و فراگیر شود که سرمایه‌گذاران و حتی بانک‌های مرکزی این ارز را به‌عنوان ارزی مطمئن و مأمن سرمایه‌گذاران قلمداد کند، در این حالت برخی از روابط بین ارزها و طلا تغییر خواهد کرد. شاید در آن دوران روند تغییرات ارزش طلا و یوان همسو و یا معکوس شود.

  4) نرخ‌های بهره
  همان‌گونه که پیش‌ازاین بیان شد طلا برخلاف اوراق قرضه و اوراق خزانه و نیز سپرده بانکی سود ثابتی ندارد. همین موضوع باعث رقابت طلا با اوراق با بهره و سود معین می‌شود. هنگامی‌که نرخ‌های بهره بالا می‌رود ارزش اوراق قرضه و دلار آمریکا افزایش می‌یابد و مردم به فروش طلا اقدام می‌کنند تا با منابع حاصله، فرصت سرمایه‌گذاری در اوراق با بازده بالاتر را از دست ندهند. عکس این قضیه نیز صادق است. با سقوط نرخ‌های بهره، به دلیل هزینه فرصت پایین‌تر سرمایه‌گذاری در طلا، قیمت آن رشد خواهد کرد. یک معیار مناسب برای تعیین نرخ بهره جهت استفاده در تحلیل‌ها، بازده اوراق قرضه 10 ساله آمریکاست، زیرا این اوراق ارتباط نزدیکی با وضعیت مسکن و اقتصاد آن کشور داشته و همچنین بسیار نقد شونده است. به‌عنوان نمونه در اوایل سال 2013 میلادی زمانی که سود اوراق قرضه 10 ساله آمریکا 76/1 درصد بود هر اونس طلا در محدوده 1700 دلار معامله می‌شد. با افزایش نرخ سود این اوراق به 3 درصد در دسامبر 2013 هر اونس طلا در بازار لندن به 1196 دلار کاهش یافت.
  اگرچه رابطه معکوس قیمت جهانی طلا و نرخ سود اوراق 10 ساله آمریکا کامل نیست اما زمانی که بازده اوراق قرضه در حال افزایش است روند قیمت طلا افت کرده و یا حداقل یکنواخت باقی‌مانده است. از آن‌سو، نرخ‌های کاهشی بهره اغلب به تغییر مثبت قیمت طلا دامن زده است.
  علاوه بر رقابت بر سر بازده، رابطۀ دیگری بین اوراق قرضه و طلا وجود دارد. اوراق خزانه دولتی و اوراق قرضه شرکت‌هایی که رتبه اعتباری مناسبی دارند نیز مانند طلا در طول دوره‌های نا اطمینانی و ترس، محلی امن جهت سرمایه‌گذاری تلقی می‌شوند. به‌عنوان نمونه، فدرال رزرو به‌منظور جبران رکود در اویل دهه 2000، به پایین آوردن نرخ‌های بهره اقدام کرد که این اقدام موجب شد سرمایه‌گذاران بلندمدت از اوراق قرضه با بازده پایین خارج‌شده و برای تنوع سرمایه‌گذاری خود به سمت طلا بروند. این یعنی رقابت بین سرمایه‌گذاری‌های مطمئن و امن نه صرفاً رقابت بین بازده سرمایه‌گذاری‌ها. نکته حائز اهمیت دیگر در خصوص نرخ بهره این است که این نرخ، رابطۀ نزدیکی باسیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی دارد. به‌عنوان‌مثال اگر یک بانک مرکزی در راستای سیاست پولی انبساطی اقدام به بازخرید اوراق قرضه منتشره خود نماید این تصمیم باعث عرضه پول شده و مطابق با سازوکار عرضه و تقاضا، نرخ بهره که به تعبیری شاخص ارزش پول است پایین می‌آید. از سوی دیگر انتشار اوراق قرضه توسط دولت به جمع‌آوری پول منجر شده و نرخ‌های بهره را افزایش می‌دهد. عرضه پول ازیک‌طرف باعث کاهش نرخ بهره شده که احتمالاً به افزایش قیمت طلا منتج خواهد شد. اگر این عرضه پول در بلندمدت ادامه یابد تورم نسبی افزایش‌یافته که طبق توضیحات بند 2، این اتفاق مجدداً اثری مثبت بر قیمت طلا خواهد داشت. نتیجتاً باید در نظر داشت هیچ‌یک از 4 عاملی که تا اینجا به‌عنوان عوامل اثرگذار بر قیمت طلا بیان شد از هم جدا نبوده و به‌صورت بسیار نزدیک و تودرتو بر یکدیگر اثر می‌گذارند.

  5) عرضه و تقاضا
  در پایان سال 2015 کل طلای موجود در جهان 186700 تن بوده است. اگر کل این موجودی طلا را کنار هم بگذاریم مکعبی به طول هر ضلع 21 متر تشکیل می‌شود. چین با سهم 14 درصدی از تولید طلا در سال 2015، بزرگ‌ترین تولیدکننده طلا در جهان می‌باشد. قارۀ آسیا درمجموع 23 درصد، آمریکای جنوبی و مرکزی 17 درصد و آمریکای شمالی 16 درصد کل تولید سال 2016 را به خود اختصاص دادند. 19 درصد تولید به آفریقا و 14 درصد آن نیز به کشورهای متحد مشترک‌المنافع مربوط می‌شود. بازیافت طلا نیز در حدود یک‌سوم کل عرضه را شامل می‌شود.
  اما در طرف تقاضا، صنعت جواهرسازی همواره مهم‌ترین متقاضی طلا در طول تاریخ بوده است. طی دوره 5 ساله اخیر (2015- 2011) جواهرسازی بیش از 50 درصد کل تقاضای جهانی طلا را به خود اختصاص داده است. این نشان می‌دهد که طلا تنها یک صندوق سرمایه‌گذاری امن و پناهگاه سرمایه‌گذاران نبوده و در صنعت نیز مصارف مهمی دارد.
  دو کشور چین و هند به‌عنوان بزرگ‌ترین بازارهای جواهرات در جهان درمجموع بیش از نیمی از مصرف طلا را از آن خودکرده‌اند. بخش عمده‌ای از این اشتها به طلا به مسائل فرهنگی این کشورها بازمی‌گردد. در این دو کشور رسم است که در مراسم‌ها و جشن‌ها مردم طلا می‌خرند و به دلیل فقدان ابزارهای مالی مناسب، مردم طلا را اصلی‌ترین ابزار سرمایه‌گذاری تلقی می‌کنند. تمایل به خرید و حفظ جواهرات به‌صورت موروثی در چین و هند به نسل‌های بعدی نیز منتقل‌شده است. در برخی از نقاط هند طلا هنوز هم به‌عنوان واحد پولی در مبادلات به کار می‌رود. داشتن طلا نشان‌دهنده میزان ثروت فرد است و برخی معتقدند طلا نقش دفع بلا را دارد. در چین طلاهای سفید و زرد نمادهایی از ناز و نعمت‌اند و به این فلز احترام خاصی می‌گذارند.
  موضوع اساسی در خصوص تقاضای جواهرسازی طلا بحث رشد اقتصادی و افزایش ثروت می‌باشد. با افزایش رشد اقتصادی کشورها، سطح درآمد افراد نیز بالا می‌رود که این می‌تواند به افزایش تعداد خریداران طلا و جواهر منتج گردد. شواهد موجود نه‌تنها نشانه‌ای از فروکش کردن تقاضای جواهرسازی در دو کشور چین و هند را به دست نمی‌دهد بلکه با رشد اقتصادی فعلی این کشورها پیش‌بینی می‌شود در سال 2020 میلادی مجموعاً یک میلیارد مصرف‌کننده طلا در این دو کشور وجود داشته باشد که با سطح درآمدی احتمالی آن‌ها در آن سال، تقاضای جواهرات و طلا باقوت حفظ خواهد شد. در طرف تقاضا نباید از دارندگان بزرگ طلا ازجمله بانک‌های مرکزی، IMF و صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا غافل بود. هرکدام از این گروه‌ها می‌توانند تأثیر بسیار مهمی بر بازار طلا گذاشته و این تأثیرها بعضاً تقاضای سرمایه‌گذاری و همچنین صنایع جواهرسازی را نیز متأثر می‌کنند. این گروه از فعالان بازار می‌توانند چنان منبع تقاضای بزرگی شوند که حتی افزایش تولید شرکت‌های معدنی طلا را با خود همراه کند.
  به‌طورکلی سرمایه‌گذارانی که قصد ورود به بازار طلا رادارند باید بدانند قیمت این فلز متأثر از هزینه‌های تولیدی، عرضه پول، ثبات یا به‌هم‌ریختگی سیاسی و اقتصادی در جهان، تقاضای جواهرات و صنعت بوده و وابسته به تصمیم‌گیری‌های بانک‌های مرکزی و صندوق بین‌المللی پول می‌باشد. به‌بیان‌دیگر طلا منبع محدودی است که تحت تأثیر اوضاع اقتصادی جهان است. خوب است بدانیم قیمت طلا در بازه‌های بلندمدت از ثبات نسبی برخوردار است و نوسانات مهم آن بیشتر در کوتاه‌مدت اتفاق می‌افتد

• 45. قیمت یک گرم طلا در ایران چگونه محاسبه می شود؟

  قیمت یک قطعه طلا در ایران به متغیرهای زیادی چون قیمت یک گرم طلای 18 عیار، وزن طلا، اجرت ساخت، سود فروشنده و مالیات بر ارزش‌افزوده وابسته است. قیمت هر گرم طلای 18 عیار خود از مظنه بازار به دست می‌آید. منظور از مظنه بازار که به آن فی هم گفته می‌شود قیمت یک مثقال طلای 17 عیار (705) است و هر مثقال طلا معادل 608/4 گرم می‌باشد؛ بنابراین طبق رابطه زیر، مظنه بازار به قیمت یک گرم طلای 18 عیار (750) تبدیل می‌شود :

  ( 705 / ( 750 * ( مظنه / 4.608 ) ) ) = قیمت یک گرم طلای 18 عیار

  به‌عنوان‌ مثال اگر در بازار طلا شنیدید که امروز مظنه 5.592.000 تومان است به‌راحتی می‌توانید قیمت هر گرم طلای 18 عیار را به شرح زیر محاسبه کنید:

  ( 705 / ( 750 * ( 5.592.000 / 4.608 ) ) ) = 1.291.000 تومان

• 46. منظور از اجرت ساخت چیست؟

  منظور از اجرت ساخت هزینه‌ای است که کارخانه سازنده برای تبدیل طلای خام به طلای ساخته‌شده از بنکداران اخذ می‌نماید. بنکداران نیز این هزینه را از فروشندگان خرد و آن‌ها نیز از مشتریان طلا دریافت می‌کنند.

  اجرت ساخت عموماً بین 5000 تومان تا 35000 تومان به ازای هر گرم طلا در نظر گرفته می‌شود. طلاهای ساده مانند پلاک یا مدال کمترین اجرت ساخت رادارند. پس‌ازآن النگو، زنجیر، انگشتر، گوشواره، دستبند و سینه‌ریز به ترتیب در طیف مبلغ اجرت قرار می‌گیرند. به‌طورکلی هر چه ظرافت ساخت یک قطعه طلا و رنگ‌بندی آن بیشتر باشد اجرت آن نیز بیشتر خواهد بود.

• 47. سود فروشنده در یک قطعه طلا چگونه محاسبه می شود؟

  سود فروشنده بین 5 تا 10 درصد جمع قیمت هر گرم طلا و اجرت ساخت می‌باشد. اغلب فروشندگان از نرخ 7 درصد در محاسبات استفاده می‌کنند. این درصد جای چانه‌زنی بسیار دارد و می‌توان آن را به 5 درصد نیز کاهش داد. مالیات بر ارزش‌افزوده نیز در کشور ما 9 درصد است که بر جمع مبالغ فوق لحاظ می‌شود. با این اوصاف قیمت یک قطعه طلا از رابطه زیر تبعیت می‌کند:

  اعمال مالیات بر ارزش افزوده 9% + ( اعمال سود فروشنده % + ( وزن قطعه * ( اجرت ساخت +  قیمت یک گرم طلای 18 عیار ) ) ) = قیمت یک قطعه طلا

  به‌عنوان‌مثال فرض کنید شما قصد خرید یک جفت گوشواره ساده به وزن 11 گرم و 300 سوت رادارید. بر روی وایت برد فروشنده هر گرم طلای 18 عیار به مبلغ 104430 تومان درج‌شده است. با چانه‌زنی فروشنده را راضی به لحاظ کردن سود 6 درصدی می‌کنید. در این حالت مبلغ قابل پرداخت شما برای خرید این قطعه طلا به شرح زیر محاسبه می‌گردد:

   1428720 تومان = 9 % + ( 6 % + ( 11.300 * ( 104430 + 5000 ) ) ) =  قیمت یک جفت گوشواره

• 48. فرمول محاسبه طلای ساخته در طلافروشی چگونه است؟

  اجرت

  اجرت کار، تنوع خاصی دارد و کارهایی که مدل جدیدتری باشند، معمولاٌ اجرات بالاتری دارند. اجرت در جواهرسازی بعلت دقت زیاد کار و همچنین احتمال کسری زیادتر و استفاده از سنگ های قیمتی که احتمال شکستن آن وجود دارد، معمولاً بالاتر است و بعضی اوقات تا ۴ الی ۶ درصد قیمت طلا نیز رسیده است. در کشورهای اروپایی نوع کار اجرات دارد، یعنی اجرت را با فلز نمی سنجند، بلکه کار انجام شده می سنجند. ولی در ایران یک نوع کار برروی دو فلز اجرت های متفاوتی دارد.

  سود فروش

   

  عرف عام در بازار بین ۵% الی ۱۰% می باشد. 

   

  روش محاسبه قیمت طلا

   

  خب حال با داشتن سه مورد بالا به انضمام وزن آن قطعه طلا می توانیم به محاسبه قیمت نهایی طلا با استفاده از فرمول بنشینیم.

   

  اعمال مالیات بر ارزش افزوده 9% + ( اعمال سود فروشنده % + ( وزن قطعه * ( اجرت ساخت +  قیمت یک گرم طلای 18 عیار ) ) ) = قیمت یک قطعه طلا

• 49. چه نکاتی را هنگام خرید طلا باید مد نظر گرفت ؟

  طلا و جواهرات در ایران با استفاده از طلای 18 عیار تهیه می شوند. بنابر این توضیحات مشخص می شود که هرچه عیار طلا بالاتر برود، آن طلا نرم تر و گرانتر می شود.

  قبل از خرید طلا و جواهر با نشانه های عیار که روی طلا حک شده است آشنا شوید. غالبا روی زیورآلات طلا نشانه هایی که بیانگر عیار طلای به کار رفته است حک می شود. این نشانه معمولا روی قسمتی از طلا حک می شود که جلوی چشم نباشد. همان طور که گفته شد در ایران چون طلا 18عیار می باشد، شما باید دنبال عبارت 18k روی جواهر خود باشید. k درواقع اول کلمه ی Karat یا همان عیار است.

  به وزن طلا و تاثیر آن روی قیمت توجه کنید. معمولا طلا براساس گرم خرید و فروش می شود که هرچه وزن آن بیشتر باشد طبیعتا از قیمت بالاتری برخوردار می شود. توجه داشته باشید برای استفاده ی روزمره باید طلای ضخیمتری و سنگین تری خریداری کنید تا مقاومت بیشتری داشته باشد، بنابراین باید هزینه ی بیشتری پرداخت کنید.

  قبل از خرید به رنگ طلایی که می خواهید خریداری کنید فکر کنید. مرسوم ترین رنگ طلا و جواهرات همان رنگ طلایی است. اما در بازار، جواهرات با پایه ی طلای سفید و رزگلد نیز وجود دارد. اما می توانید طلاهایی به رنگ قهوه ای، سبز و آبی نیز پیدا کنید که با تکنیکهای خاص آبکاری و طلاسازی به این رنگها در آمده اند.

  برای خرید به هیچ وجه عجله نکنید و از چند گالری دیدن کرده تا مدل مدنظر خود را پیدا کنید. برای خرید جواهرات مغازه های طلا فروشی مرسوم هستند، اما امروزه خرید آنلاین طلا و جواهر انتخاب و خرید طلا وجواهرات را راحت کرده است ولی حتما به این نکته دقت نمایید اگر می خواهید طلا را به صورت آنلاین خریداری کنید از مکان رسمی و دارای مجوز از اتحادیه صنف طلا و جواهر و دارای نماد اعتماد باشد و حتما قوانین سایت موبوطه را قبل از خرید مطالعه نمایید

  از طلا فروش حتما درباره ی شرایط بازگرداندن طلا سوال کرده و شناسنامه ی جواهر را درخواست کنید. شرایط بازگرداندن طلا برای شما به عنوان مشتری بسیار مهم است،اینکه هنگام فروش جواهر چقدر ضرر یا سود می کنید. به علاوه شناسنامه ی جواهر به شما این اطمینان را می دهد که جواهری با اصالت را خریداری کرده اید.

  چنانچه می خواهید برای سرمایه گذاری طلا خریداری نمایید حتما دقت کنید طلایی که خریداری می کنید اجرت بالایی نداشته باشد تا در هنگام فروش کمترین ضرر متوجه شما باشد.

  معولا کارهای لوکس تر اجرت بالاتری دارند و کارهای دست ساز نیز اجرت بالایی دارند بهتر است قبل از خرید اجرت طلایی که مد نظرتان می باشد را سوال نمایید تا هنگام خرید انتخاب شما آگاهانه تر باشد

  حتما در خرید جواز کسب ،سابقه صنفی و خوشنامی را به عنوان یکی از پارامتر های اصلی واحد کسبی که انتخاب می کنید مد نظر قرار دهید

• 50. آیا طلا برای سرمایه گذاری مناسب است؟

  فعالیت و سرمایه گذاری در بازارهای مالی اقدامی بسیار تخصصی و با درجه ریسک بسیار بالا می باشد علاوه بر این، فعالیت در چنین بازارهایی نیازمند تحصیلات آکادمیک و تخصصی گسترده و همچنین تجربه فراوان است لذا موکدا اعلام می شود که برای فعالیت در این بازارها باید ابتدا تخصص و تجربه لازم را در این زمینه کسب کنید و بعد برای دوره ای 3 لغایت 6 ماهه، در مدل دمو یا صوری این بازارها فعالیت کرده و توانایی های خود را بسنجید و اگر همه این مراحل را با موفقیت پشت سر گذاشتید بصورت پلکانی و با مقادیر جزیی شروع به سرمایه گذاری یا معامله نمایید تا به تدریج به یک سرمایه گذار یا معامله گر موفق بدل شوید.

• 51. تحلیل بنیادی طلا چیست و مشتمل بر چه مواردی است؟

  حدود نیمی از تقاضای کل طلا در هرسال به صنعت جواهرسازی تعلق دارد که طرف تقاضای آن عموماً اشخاص حقیقی هستند. در دوران رونق اقتصادی، تقاضای کالاهایی نظیر طلا که جنبه احتیاطی دارند افزایش می‌یابد که این افزایش تقاضا، رشد قیمت طلا را موجب خواهد شد. البته برآورد میزان این تقاضا، کاری بسیار دشوار است. از سوی دیگر سرمایه‌گذاران انفرادی از طریق افتتاح سپرده‌های طلا نزد بانک‌ها و همچنین خرید شمش و سکه نیز می‌توانند در طلا سرمایه‌گذاری نمایند. در سال 2015 تقاضای بخش جواهرات 9/2414 تن بود که این میزان بیش از 57 درصد کل تقاضای طلای آن سال را در برمی‌گیرد. از طرفی تقاضای سرمایه‌گذاران انفرادی شامل شمش و سکه طلا جمعاً 6/1011 تن یعنی 24 درصد کل تقاضای سال 2015 را شامل می‌شود. این عدد نشان‌دهنده اهمیت نسبی سرمایه‌گذاران انفرادی در بازار طلا و تحلیل الگوی رفتاری این گروه از فعالان بازار طلا می‌باشد.

  تولیدکنندگان طلا نیز نقشی اساسی در بازار این فلز گران‌بها دارند که توضیحات بیشتر در خصوص این گروه در فصل سوم ارائه‌شده است. به‌طورکلی اگر قیمت طلا بالا باشد صنعت استخراج طلا توسعه‌یافته و فعالیت‌های معدنکاری افزایش می‌یابد که نتیجه این رویدادها افزایش عرضه طلا خواهد بود. عکس این موضوع نیز صادق است. با کاهش قیمت طلا در بازار ممکن است شرکت‌های تولیدکننده به این نتیجه برسند که با توجه به سطح قیمت‌ها، تولید طلا صرفه اقتصادی نداشته و بنابراین تصمیم به محدود کردن فرآیند تولید نمایند. این تصمیم نیز به کاهش عرضه منتج می‌شود که خود اثری مثبت بر قیمت طلا در بازار خواهد داشت. این گروه از فعالان بازار طلا طی چند سال گذشته در این بازار نسبتاً باثبات عمل کرده‌اند و تأثیر قیمتی آنجا همواره مثبت بوده است.

  در سال 1999 که بانک‌های مرکزی اروپایی فروش طلا را با محدودیت مواجه کردند تولیدکنندگان بزرگ طلا در جهان تغییر سیاست داده و از ریسک گریزی خود کاستند و در صنعت و بازار طلا ریسک‌پذیرتر عمل نمودند چراکه این محدودیت‌های فروش طلا توسط بانک‌های مرکزی حداقل اثری که داشت اطمینان نسبی برافزایشی بودن قیمت طلا در آینده بود. بسیاری از صاحب‌نظران معتقدند تولیدکنندگان طلا در آینده نیز در سطح بالایی فعالیت خواهند کرد و نقش مهم و اثرگذار خود را حفظ خواهند نمود. به هر ترتیب این گروه از بازیگران ازجمله شفاف‌ترین گروه‌ها بوده و تصمیمات آن‌ها تا حد مطلوبی افشا می‌گردد؛ زیرا اکثر این شرکت‌ها سهامی عام بوده و الزامات افشای اطلاعات برای عموم در مورد آن‌ها اعمال می‌گردد.