01. مفاهیم پایه بازارهای مالی

• پوشش ریسک چیست؟

  تعریف پوشش ریسک چیست؟
  
  سرمایه گذاری های جانبی جهت کاهش ریسک تغییرات پیش‌بینی‌نشده قیمت دارایی‌ها، پوشش ریسک گفته می‌شود. یکی از راه‌های معمول برای پوشش ریسک اتخاذ موقعیتی است که سود ناشی از یک سرمایه گذاری را تضمین کند. برای مثال سرمایه گذاری در قرارداد آتی یا اختیار خرید یا فروش سهامی که در آن سرمایه گذاری کرده‌اید، متداول‌ترین راه برای پوشش ریسک است.
  
  توضیحاتی در مورد پوشش ریسک
  
  یک مثال از پوشش ریسک این است که شما صاحب سهام شرکت فرضی بهمنش هستید، برای اینکه از نوسانات قیمت سهم بهمنش دوری کنید و سود خود را تضمین نمایید، در بازار آتی، یک قرارداد آتی برای شش ماه آینده و به قیمت تعیین‌شده می‌فروشید و به فردی که مایل است در آن تاریخ صاحب سهام شما شود، می‌فروشید. با این کار شما و خریدار تعهد می‌کنید که در تاریخ مشخص (شش ماه بعد)، تعدادی مشخص‌شده از سهام بهمنش را به قیمت از پیش تعیین‌شده در قرارداد با یکدیگر معامله کنید. با این کار شما توانسته‌اید ریسک نوسانات قیمت سهام خود را پوشش دهید.
  سرمایه گذاران از این استراتژی هنگامی استفاده می‌کنند که از عملکرد بازار نامطمئن هستند. پوشش ریسکی که به‌درستی انجام ‌شده باشد، ریسک شما را به صفر کاهش می‌دهد .  (البته با صرف هزینه‌ای اندک که شامل هزینه عقد قرارداد می‌شود)

• بازار ارز بین المللی چیست؟

  تعریف بازار ارز بین المللی چیست؟

  
  بازاری که در آن شرکت‌کنندگان از سراسر جهان قادر به خرید، فروش، مبادله و سفته بازی ارزهای مختلف هستند، بازار ارز بین المللی گفته می‌شود. بازارهای ارز بین المللی از بانک ها، شرکت های تجاری، بانک های مرکزی، شرکت های مدیریت سرمایه گذاری، صندوق های پوشش ریسک، کارگزاران فارکس و سرمایه گذاران تشکیل می‌شود.
  
  توضیحاتی در مورد بازار ارز بین المللی

  
  به خاطر اینکه بازارهای ارز بین المللی بزرگ و نقد شونده هستند، عقیده بر این است که آن‌ها به شدت کارآ هستند. معاملات ارزی بین المللی در یک بازار منفرد اتفاق نیفتاده بلکه در شبکه‌های کامپیوتری جهانی بانک های بزرگ و کارگزاران در سراسر جهان رخ می‌دهد.

• بازار کاذب چیست؟

  تعریف بازار کاذب چیست؟
  
  بازار کاذب بازاری است که در آن قیمت ها تحت تأثیر اطلاعات غلط مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند و از معامله و مذاکرات کارآمد برای تعیین قیمت ها جلوگیری می‌شود. این نوع از بازارها اغلب به وسیله نوسانات بازار خدشه‌دار می‌گردند زیرا ارزش حقیقی بازار به وسیله اطلاعات غلط گم می‌شود.
  
  توضیحاتی در مورد بازار کاذب
  
  زمانی که سرمایه گذاران از اطلاعات نادرست برای تصمیم‌گیری استفاده می‌کنند، به شکل غیرمعقولی عمل کرده و نسبت به اخبار یا واکنش زیاد از حد یا واکنش کم نشان می‌دهند. تصمیم‌گیری‌های نامعقولی که به وسیله سرمایه گذاران گرفته می‌شود باعث انحراف بازار می‌شود و ارزش حقیقی اوراق بهادار به شکل درستی نمایش داده نمی‌شود.

• بازده مورد انتظار چیست؟

  تعریف بازده مورد انتظار چیست؟
  
  مقدار پولی که یک فرد انتظار دارد تا از سرمایه گذاری های خود دریافت کند بازده مورد انتظار گفته می‌شود. به طور مثال، اگر یک نفر در سهامی که ۵۰% شانس تولید سود ۱۰ درصدی و ۵۰% شانس تولید زیان ۵ درصدی دارد سرمایه گذاری کند، بازده مـورد انتظار او ۲٫۵% خواهد بود (۰٫۰۵- * ۰٫۵ + ۰٫۱ * ۰٫۵)؛ اما لازم به ذکر است که بازده مورد انتظار معمولاً بر اساس اطلاعات مربوط به گذشته بنا شده و تضمینی برای تحقق آن وجود ندارد.
  
  توضیحاتی در مورد بازده مـورد انتظار
  
  در اکثر بخش‌ها، بازده مورد انتظار ابزاری است برای تعیین اینکه آیا یک سرمایه گذاری دارای میانگین درآمد خالص منفی است یا مثبت . در کنار بازده مـورد انتظار سرمایه گذاران باهوش باید احتمال تحقق بازده را برای محاسبه درست ریسک در نظر بگیرند. نمونه‌های فراوانی وجود دارد که در مسابقات بخت‌آزمایی بازده مـورد انتظار مثبت، اما در مقابل احتمال تحقق بازده پیش‌بینی‌شده، بسیار پایین است.

• بازده واقعی چیست؟

  تعریف بازده واقعی چیست؟
  
  سود یا زیان واقعی یک سرمایه گذار بازده واقعی گفته می‌شود. این بازده می‌تواند به شکل زیر بیان شود : بازده مورد انتظار به‌علاوه تأثیر عوامل خاص مربوط به شرکت و اخبار مربوط به اقتصاد، بـازده واقعی را ایجاد می‌کند.
  
  توضیحاتی در مورد بـازده واقعی
  
  بـازده واقعی که در برابر بازده مورد انتظار قرار دارد، چیزی است که سرمایه گذاران در واقعیت از سرمایه گذاری های خود دریافت می‌کنند. اختلاف بین بـازده واقعی و بازده مورد انتظار به دو عامل ریسک سیستماتیک و ریسک غیر سیستماتیک بستگی دارد.

• برنامه ریز مالی چیست؟

  تعریف برنامه ریز مالی چیست؟
  
  برنامه ریز مالی ، فردی حرفه‌ای و معتبر در حوزه سرمایه گذاری است که به اشخاص و شرکت‌ها برای برآورده کردن اهداف مالی بلندمدتشان از طریق تحلیل وضعیت آنان و تنظیم برنامه‌ای برای رسیدن به آن اهداف کمک می‌کند. تخصص برنامه‌ریز مالی در برنامه ریزی مالیاتی، تخصیص دارایی ها، مدیریت ریسک، بازنشستگی و برنامه ریزی در حوزه املاک است.
  
  توضیحاتی در مورد برنامه‌ریز مالی
  
  اگر تصمیم دارید با یک برنامه ریز مالی ملاقات کنید و از او برای تصمیمات مالی خود مشاوره بگیرید، حتماً قبل از نهایی شدن انتخابتان، با سه برنامه ریز مالی مصاحبه داشته باشید. مطمئن شوید که پاسخ سؤال‌های زیر را دریافت کرده‌اید:

  • آیا شما اعتبارنامه‌ای در ارتباط با صلاحیت خود در امر برنامه ریزی مالی دارید؟
    
  • آیا شرکت یا شخص شما به عنوان برنامه ریز مالی در جایی ثبت شده است؟
    
  • آیا شما تحصیلات یا مطالعات کافی در حوزه‌های مالی و سرمایه گذاری داشته‌اید؟
    
  • مشاوره و کار با شما چه چیزی را در زندگی و کار من تغییر خواهد داد؟
    
  • حوزه تخصص شما چیست و چرا حرفه برنامه ریزی مالی را انتخاب کرده‌اید؟
    
  • آیا شما توانسته‌اید توصیه‌هایی که به دیگران می‌کنید، در زندگی خود نیز به کار بگیرید؟
    
  • آیا شما به عنوان امین من خواهید بود؟
    
  • باید انتظار چه خدماتی را از شما داشته باشم؟
    
  • درصورتی‌که اختلافی مابین ما ایجاد شود، چگونه مشاجرات را حل‌وفصل خواهیم کرد؟
• بودجه سالانه چیست؟

  تعریف بودجه سالانه چیست؟
  
  بودجه سالانه بودجه‌ای است که برای یک دوره ۱۲ ماهه تدارک دیده شده است. یک بودجه سالانه هم درآمد و هم مصارفی را مشخص می‌کند که انتظار می‌رود در طول سال دریافت شده و پرداخت گردند. بودجه سالیانه به وسیله افراد، شرکت‌ها، دولت‌ها و سازمان‌های گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
  
  توضیحاتی در مورد بودجه سالیانه
  
  بودجه سالیانه می‌تواند هم در یک سال مالی و هم در سال تقویمی اعمال شود. این بودجه‌ها به تهیه‌کنندگان آن کمک می‌کنند تا برای سال جاری (پیش رو) برنامه‌ریزی نموده و تعدیل‌های ضروری را در جریانات نقدی برای پوشش هزینه ها انجام دهند. بودجه‌های سالانه هم به افراد و هم به سازمان‌ها کمک می‌کند تا به شکل دقیقی جریان‌های نقدی آینده خود را تخمین زده و به شکل کارآمدی پول خود را مدیریت کنند.

• بودجه نقدی چیست؟

  تعریف بودجه نقدی چیست؟
  
  بودجه نقدی تخمینی از جریان‌های ورودی و خروجی وجه نقد برای یک کسب کار یا یک شخص برای یک دوره زمانی مشخص است. بودجـه نقدی اغلب برای تعیین اینکه آیا یک شرکت، پول کافی برای اجرای عملیات جاری و روزانه خود در اختیار دارد و اینکه آیا وجه نقد بیش‌ازحد در بخش‌های بدون بازده رها شده یا خیر، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
  
  توضیحاتی در مورد بودجه نقدی
  
  بودجه نقدی بسیار اهمیت دارد، مخصوصاً برای کسب‌وکارهای کوچک، زیرا به شرکت اجازه می‌دهد تا تعیین کند چه مقدار اعتبار به مشتریان ارائه کند و خود نیز با مشکلات نقدینگی مواجه نشود.
  برای اشخاص، ایجاد یک بودجـه نقدی روش خوبی برای تعیین آن است که وجه نقد آن‌ها معمولاً در کجاها خرج می‌شود. این آگاهی می‌تواند ازاین‌جهت سودمند باشد که دانستن میزان مخارج و مصارف و کاهش هزینه های غیرضروری می‌تواند فرصت‌هایی برای پس انداز جانبی فراهم آورد.
  به طور مثال، بدون داشتن یک بودجه نقدی، پرداخت ۵۰۰۰ تومان به‌صورت روزانه برای یک لیوان چای به نظر خیلی چیز خاصی نخواهد بود؛ اما با ایجاد یک بـودجه نقــدی که مصارف معمول سالانه را به حساب می‌آورد. این مقدار مصرف روزانه به ظاهر کوچک به مبلغ سالیانه ۱۸۲۵۰۰۰ تومان می‌رسد که می‌توان آن را برای چیزهای دیگری خرج کرد. اگر شما به‌صورت معمول به کافی‌ شاپ‌ های ویژه و گران‌ قیمت می‌روید، مصرف سالانه شما به شکل قابل‌ توجهی بیشتر خواهد بود.
  
  کاربرد بودجه نقدی چیست؟
  
  یک شرکت برای تعیین اینکه آیا پول نقد کافی برای ادامه فعالیت در بازه زمانی مشخص شده دارد، از بـودجه نقـدی استفاده خواهد کرد. همین طور بودجـه نــقدی بینشی از میزان وجه نـقد مورد نیاز شرکت یا مازاد وجـه نــقد آن فراهم می کند، که باعث می‌شود شرکت استفاده ی بهینه ای از پول نـقد کند.
  افق های زمانی بـودجه نـــقدی چگونه است؟
  
  بـودجه های نــقدی را می توان به عنوان بــودجه های نقدی کوتاه مدت ، معمولاً یک بازه زمانی هفتگی یا ماهانه، یا بــودجه های نــقدی بلند مدت که به صورت سالیانه در نظر گرفته می شوند، مشاهده کرد.

• بی تفاوت نسبت به ریسک چیست؟

  تعریف بی تفاوت نسبت به ریسک چیست؟
  
  افراد بی تفاوت نسبت به ریسک همان‌طور که از عنوانشان مشخص است نسبت به ریسک خنثی هستند و در وسط زنجیره افراد به شدت ریسک پذیر ازیک‌طرف و افراد ریسک گریز در طرف دیگر قرار دارند. معیارهای افراد بی‌تفاوت نسبت به ریسک در قیمت گذاری اوراق مشتقه کاربرد گسترده‌ای دارند.
  
  توضیحاتی در مورد فرد بی تفاوت نسبت به ریسک
  
  یک سرمایه گذار بی تفاوت نسبت به ریسک بیشتر راجع به بازده پیش‌بینی‌شده سرمایه گذاری خودش نگران است، نه ریسکی که ممکن است قبول کند. یک آزمایش کلاسیک برای تشخیص بین ذائقه افراد در میزان تحمل ریسک زمانی است که فرضاً سرمایه گذار بین انتخاب ۱۰۰ هزار تومان با ۱۰۰% قاطعیت یا ۲۰۰ هزار تومان با شانس ۵۰% مردد مانده است.
  سرمایه گذار بی تفاوت نسبت به ریسک در این مورد هیچ ترجیحی ندارد، چون ارزش پیش‌بینی‌شده ۱۰۰ هزار تومان به لحاظ آماری در هر دو مورد یکسان است. در مقابل، سرمایه گذار ریسک گریز عموماً «آن چیز قطعی» را انتخاب می‌کند که در اینجا همان ۱۰۰% و ۱۰۰ هزار تومان است. درحالی‌که انتخاب سرمایه گذار ریسک پذیر ۲۰۰ هزار تومان با ۵۰% شانس خواهد بود.

• حاشیه سود ناخالص چیست؟

  تعریف حاشیه سود ناخالص چیست؟
  
  حاشیه سود خالص، یکی از رایج ترین نسبت‌های سودآوری است که میزان سوددهی یک شرکت یا فعالیت تجاری را ارزیابی می کند. حاشیه سود خالص از تقسیم سود خالص به کل میزان فروش بدست می‌آید. این نسبت که به صورت درصد نمایش داده می‌شود، نشان می‌دهد که چه مقدار از فروش به سود تبدیل شده است. به عنوان مثال اگر حاشیه سود خالص در یک شرکت ۲۰ درصد محاسبه شود، نشان‌دهنده این است که از هر ۱۰ هزار تومان فروش، دو هزار تومان سود بدست آمده است.حاشیه سود ناخالص، معیاری است که تحلیلگران برای ارزیابی سلامت مالی یک شرکت با محاسبه مقدار نقدینگی باقی مانده از فروش محصولات، پس از کسر هزینه کالاهای فروخته شده استفاده می‌کنند. هزینه کالاهای فروخته شده، مبلغی است که یک شرکت برای تولید کالاهای مورد نظر و خدماتی که ارائه می‌کند، صرف کرده است. حاشیه سود ناخالص از طریق تقسیم سود ناخالص بر میزان کل فروش محاسبه می‌شود. تفاوت سود ناخالص و سود خالص در هزینه‌های عملیاتی و سایر هزینه‌های مالی و مالیات است. در محاسبه سود ناخالص این هزینه‌ها از درآمد شرکت کسر نمی‌گردد.حاشیه سود ناخالص یا Gross Profit Margin یکی از نسبت های مالی است که برای ارزیابی سلامت مالی شرکت و مدل کسب و کار آن استفاده می‌شود. این نسبت مالی مشخص می کند میزان پولی که پس از کسر بهای تمام شده کالای فروش رفته از مجموع درآمد حاصل از فروش چقدر است. حاشیه سود ناخالص به عنوان حاشیه ناخالص نیز شناخته می شود و با تقسیم سود ناخالص بر درآمد محاسبه می شود.
  
  نسبت سود ناخالص یا Gross Profit Margin به زبان ساده
  
  در صورت سود و زیان هر شرکتی، چندین لایه سودآوری وجود دارد که تحلیلگران برای ارزیابی عملکرد یک شرکت از انها استفاده می کنند.این اقلام عبارت اند از:

  • سود ناخالص (Gross Profit)
    
  • سود عملیاتی یا سود قبل از بهره و مالیات (EBIT)
    
  • سود خالص (Net Income)
    
    هر سطح اطلاعاتی در مورد سودآوری شرکت ارائه می دهد. سود ناخالص، سطح اول سودآوری، به تحلیلگران می گوید که چطور یک شرکت در ایجاد یک محصول یا ارائه خدمات در مقایسه با رقبا عمل کرده است. حاشیه سود ناخالص، که به صورت درآمد ناخالص تقسیم بر مجموع درآمد محاسبه می شود، به تحلیلگران اجازه می دهد که مدل کسب و کار شرکتها را با یک معیار قابل اندازه گیری مقایسه کنند.
    
    کاربرد های حاشیه سود ناخالص
    
    بدون حاشیه ناخالص کافی، یک شرکت قادر به پرداخت هزینه های عملیاتی خود نیست. به طور کلی، نسبت سود ناخالص شرکت باید پایدار باشد، مگر اینکه تغییری در مدل کسب و کار شرکت رخ داده باشد. برای مثال، هنگامی که شرکت ها بخشی از عملیات زنجیره تامین خود را خودکار می کنند، سرمایه گذاری اولیه ممکن است بالا باشد؛ با این حال، هزینه کالاهای فروخته شده به علت هزینه های کمتر، پایین تر بوده و کارایی بهبود می یابد.
    همین طور تغییرات Gross Profit Margin نیز ممکن است ناشی از تغییرات در قوانین حاکم بر صنعت و یا حتی تغییر در استراتژی قیمت گذاری شرکت باشد. با فرض ثابت بودن همه شرایط اگر یک شرکت محصولات خود را کمی گرانتر در بازار به فروش برساند، در این صورت این شرکت دارای حاشیه سود ناخالص بیشتری نسبت به سایر شرکتها است. و در صورتی که قیمت محصولات شرکت بیش از حد بالا باشد، مشتریان ممکن است محصول آن را نخرند.
    
    مثالی برای حاشیه سود ناخالص
    
    حاشیه سود ناخالص درصد هر ریال فروش را نشان می‌دهد که پس از کسر قیمت تمام شده کالای فروش رفته باقی می ماند.هر چه سود ناخالص بیشتر باشد، بهتر است. سود ناخالص نیز مابه‌التفاوت فروش خالص و بهای تمام شده کالای فروش رفته است . حاشیه سود ناخالص برای مقایسه مدل های کسب و کار شرکت با رقبا مورد استفاده قرار می گیرد. شرکت های کارآمد تر و یا شرکتهایی که از مزیت بالاتری برخوردارند و می‌توانند محصولات خود را گرانتر از رقبا به بازار عرضه کنند، حاشیه سود بیشتری را مشاهده می کنند. این به آن معنی است که اگر شما دو شرکت داشته باشید و هر دو شرکت محصول مشابهی به نام کنسول بازی می سازند و یک شرکت می تواند کنسول بازی را با یک پنجم هزینه و در مدت زمان مشابه تولید کند، این شرکت در مزیت بازار را به دست آورده است. به عبارتی این شرکت راهی یافته تا هزینه های کالای فروش رفته خود را تا پنج برابر رقیب خود کاهش دهد . شرکت رقیب برای اینکه بتواند مارجین سود ناخالص خود را افزایش دهد باید هم قیمت خود را دو برابر کند و هم فروش محصولاتش در بازار دو برابر شود. اما متاسفانه، وقتی قیمت فروش را افزایش دهد، تقاضای محصول به دنبال آن کاهش می یابد، زیرا مشتریان نمی خواستند برای محصول دو برابر هزینه کنند. به این ترتیب شرکت رقیب حاشیه سود و سهم بازار خود را در روندی بلندمدت از دست می دهد.
    
    فرض کنید جمع کل فروش کنسول بازی شرکت شناسا 20 میلیارد تومان و بهای تمام شده کالای فروش رفته 12 میلیارد تومان است. در این صورت سود ناخالص شرکت شناسا 8 میلیارد تومان خواهد بود. حاشیه سود ناخالص نیز از تقسیم سـود ناخالـص بر جمع فروش یعنی 8 تقسیم بر 20 محاسبه می شود که برابر با که 0.40 یا 40 درصد است. این بدان معنی است که شرکت شناسا به ازای هر 1000 تومان فروش 400 تومان Gross Profit Margin ایجاد می کند.
    Gross Profit Margin چگونه محاسبه می‌شود؟
    با تقسیم سود ناخالص بر درآمد خالص
• حاشیه سود چیست؟

  حاشیه سود چیست؟
  
  حاشیه سود از تقسیم سود شرکت (فروش منهای کلیه هزینه‌ها) بر درآمد آن به دست می‌آید. نسبت حاشیه سود، در واقع سود را با فروش مقایسه می‌کند و نشان می‌دهد که شرکت به چه میزان امور مالی خود را به خوبی مدیریت می‌کند.حاشیه سود (خالص) که مارجین هم به آن گفته می شود، یکی از نسبت های سودآوری است که از تقسیم سود (خالص) بر درآمد یا فروش به دست می‌آید. سود خالص که آخرین خط از صورت سود و زیان است، با کسر کردن همه هزینه های شرکت، از جمله هزینه های عملیاتی، هزینه مواد اولیه و هزینه های مالیاتی، از کل درآمد به دست می آید.
  در حسابداری و مالی، میزان سودآوری یک شرکت را نسبت به درآمد (فروش) آن با استفاده از مارجین اندازه گیری می کنند.
  
  حاشیه سود یا مارجین به زبان ساده
  
  حاشیه سود به شکل درصدی بیان می‌شود و به عبارتی مشخص می‌کند که یک شرکت در ازای هر 100 میلیون تومان فروش (درآمد)، چند میلیون سود به دست می آورد. برای مثال، اگر مارجین سود خالص شرکتی 20% باشد، به این معنی است که این شرکت در ازای هر 100 میلیون تومان فروش، 20 میلیون تومان سود خالص کسب می کند.
  
  انواع حاشیه سود و نحوه محاسبه آن ها
  
  حاشیه سود انواع مختلفی دارد، که از طریق تحلیل عمودی صورت سود و زیان هم می توان آن ها محاسبه کرد.
  حاشیه سود ناخالص (Gross Profit Margin)
  حاشیه سود ناخالص از تقسیم سود ناخالص بر درآمد به دست می آید. برای محاسبه مارجین سود ناخالص از فرمول زیر استفاده می کنیم:
  
  سود ناخاص تقسیم بر در آمد کل * 100 = حاشیه سود نا خالص
  
  بهای تمام شده - در آمد کل = سود نا خالص
  
  حاشیه سود عملیاتی (Operating Profit Margin)
  
  حاشیه سود عملیاتی از تقسیم سود عملیاتی (EBIT) بر درآمد به دست می آید. مارجین سود عملیاتی برای ارزیابی سودآوری شرکت از عملیات اصلی آن مورد استفاده قرار می گیرد. برای محاسبه آن از فرمول زیر استفاده می کنیم:
  
  سود عملیاتی تقسیم بر در آمد کل * 100 = حاشیه سود عملیاتی
  
  هزینه های عملیاتی - سود نا خالص = سود عملیاتی
  بهای تمام شده - درآمد کل = سود نا خالص
  
  حاشیه سود خالص (Net Profit Margin)
  
  حاشیه سود خالص از تقسیم سود خالص (Net Profit) بر درآمد به دست می آید و یکی از پر کاربرد ترین نسبت های مالی است که تحلیلگر های مالی با استفاده از آن میزان سودآوری شرکت را با توجه به فروش یا درآمد های شرکت مورد ارزیابی قرار می دهند.
  
  روش محاسبه مارجین سود خالص از طریق فرمول زیر نمایش داده شده است:
  
  سود خالص تقسیم بر در آمد کل * 100 = حاشیه سود خالص
  
  تمام هزینه ها - درآمد کل = سود خالص
  
  کاربرد ها و تحلیل حاشیه سود و مارجین
  
  در سطحی ابتدایی، مارجین پایین می‌تواند این‌طور تعبیر شود که سود دهی شرکت چندان ایمن نیست. اگر شرکتی با حاشیه سود پایین، با افت در فروش مواجه شود، مارجین آن حتی کمتر هم خواهد شد و حتی امکان دارد صفر یا منفی شود.
  مارجین سود پایین می‌تواند به نکات خاصی درباره صنعتی که یک شرکت در آن فعالیت دارد یا شرایط کلان اقتصادی آشکار کند. به طور مثال، اگر مارجین سود یک شرکت کم باشد، می‌تواند نشان دهنده آن باشد که فروش کمتری از سایر شرکت‌ها در همان صنعت (سهم بازار کم) داشته و یا اینکه صنعتی که شرکت در آن فعالیت دارد خودش از شرایط وخیمی رنج می‌برد.
  حاشیه سود همچنین به یک سری نکات راجع به توانایی شرکت در مدیریت هزینه هایش اشاره دارد. مخارج بالا نسبت به درآمد (مارجین سود پایین) ممکن است نشانگر این باشد که شرکت، احتمالاً به خاطر مشکلات مدیریتی، در حال تقلا برای پایین نگه‌داشتن هزینه‌ها است. این امر مستلزم آن است تا هزینه ها بهتر تحت کنترل قرار گیرند. مخارج بالا ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیفتند، مثلاً شرکت به نسب فروش خود موجودی کالای زیادی دارد، یا اینکه کارمندان زیادی استخدام کرده یا در فضای بیش‌ از حد بزرگی فعالیت می‌کند و درنتیجه مجبور است پول اجاره زیادی بپردازد و دلایل دیگری از این‌ دست.
  از طرف دیگر حاشیـه سود بالا نشانگر سودآوری شرکت است که کنترل بهتری بر هزینه‌هایش به نسبت رقبا دارد.
  مارجین ها همچنین می‌توانند جنبه‌های خاصی از استراتژی قیمت گذاری یک شرکت را مشخص نمایند. به طور مثال مارجین سود پایین ممکن است نشان دهد که شرکت کالاهای خود را کمتر قیمت گذاری کرده است.
  
  محدودیت‌های استفاده از مارجین ها
  
  گرچه حاشیه سود نسبت مفید و محبوبی برای اندازه‌گیری سودآوری شرکت‌ها است، اما مثل هر معیار یا نسبت مالی دیگری دارای محدودیت‌هایی است که سرمایه گذاران باید در هنگام استفاده از آن، این محدودیت‌ ها را در نظر بگیرند.
  اگرچه حاشیه سود می‌تواند برای مقایسه شرکت‌ها با یکدیگر بسیار مفید باشد، افراد باید از این معیار فقط جهت مقایسه شرکت‌ها در یک صنعت خاص و با مدل‌های کسب و کار و سطح درآمدی یکسان استفاده نمایند. شرکت‌ها در صنایع متفاوت اغلب مدل‌های کسب و کار مختلف با مارجین های گوناگون دارند، به همین دلیل تفسیر مقایسه‌ای بین حاشیه‌های سود آن‌ها تقریباً بی‌معنی است.
  
  به طور مثال، شرکت‌هایی که اجناس لوکس می‌فروشند اغلب درصد سود بالایی در اجناس دارند، درحالی‌که موجودی کالا و هزینه سربار کمی دارند یا درآمد متوسطی دارند اما از حاشیـه سود بالایی برخوردارند. در سویی دیگر، شرکت‌های تولیدکننده کالاهای اساسی به دلیل نیاز به نیروی کار و فضای بیشتر، درصد سود کمی داشته و موجودی کالا و هزینه سربار نسبتاً بالایی دارند. همین‌طور ممکن است این شرکت‌ها درآمد بالایی داشته باشند، اما از مارجین پایینی برخوردارند.
  محاسبه حاشیـه سود برای شرکت‌هایی که در حال ضرر کردن هستند، خیلی مفید نیست، چون آن‌ها هیچ سودی ندارند.
  
  توضیحاتی در مورد مارجین
  
  اعدادی مثل فروش یا درآمد به ندرت می‌توانند چیز خاصی راجع به سودآوری شرکت در اختیار قرار دهند و نگاه کردن به درآمدهای یک شرکت اغلب کل داستان را تعریف نمی‌کند. افزایش درآمدها خوب است، ولی افزایش بدین معنی نیست که حاشیـه سود یک شرکت در حال بهبود است. به طور مثال، فرض کنید که درآمد یک سال شرکت فرضی شناسا ۱ میلیارد تومان بوده و ۷۵۰ میلیون تومان هزینه داشته باشد که مارجین سود او را ۲۵% می‌کند (۲۵%=۱۰۰۰/(۷۵۰-۱۰۰۰)). اگر در طول سال بعدی درآمدش به ۱٫۲۵ میلیارد تومان افزایش یابد و هزینه های آن به ۱ میلیارد تومان برسد، حاشیـه سود آن ۲۰% می‌شود ((۱۲۵۰-۱۰۰۰)/۱۲۵۰=۲۰%). گرچه درآمد شرکت افزایش پیدا کرده، اما حاشیه سود شرکت به خاطر افزایش سریعتر هزینه ها نسبت به درآمد، کاهش یافته است.
  به همین ترتیب، افزایش یا کاهشی در مخارج شرکت ضرورتاً بدین معنی نیست که حاشیه سود شرکت در حال رشد یا کاهش است. فرض کنید که شرکت فرضی پایا درآمد و مخارجش در یک سال ۲ میلیارد و ۱٫۵ میلیارد تومان باشد. در این صورت حاشیـه سود آن ۲۵% خواهد بود. در سال بعد، شرکت یک تغییر ساختار انجام می‌دهد و مخارج خود را با حذف یک خط تولید کاهش می‌دهد، به همین خاطر درآمد کل هم کاهش می‌یابد. اگر درآمد و مخارج شرکت پایا در سال دوم ۱٫۵ میلیارد و ۱٫۲ میلیارد دلار باشد، پس مارجین سود آن حالا ۲۰% است. گرچه شرکت پایا توانست هزینه های خود را به شکل قابل‌توجهی کاهش دهد، ولی حاشیـه سود به شکل قابل ملاحظه‌ای تحت تأثیر قرار گرفت. چون درآمد سریع‌تر از مخارج با کاهش روبرو شد.
  
  انواع اصلی حاشیه سود یا مارجین کدامند؟
  
  حاشیه سود ناخالص
  حاشیه سود عملیاتی
  حاشیه سود خالص

• حبابِ دات کام چیست؟

  حدود سال ۲۰۰۰ میلادی و با فراگیر شدن اینترنت، سرمایه‌گذاران تصور می‌کردند که شرکت‌هایی که فعالیت آن‌ها در بستر وب انجام می‌شود و اینترنت محور هستند، درآمدهای فوق‌العاده خواهند داشت. به همین دلیل، شرکت‌های زیادی با اضافه کردن پسوند دات کام (com.)، به شرکت‌های تجارت الکترونیک تبدیل شدند و ارزش سهام آن‌ها به طور واهی به اندازه زیادی افزایش پیدا کرد. این در حالی بود که بسیاری از این شرکت‌ها تنها در حد یک ایده بودند. حبابِ دات کام (Dot-com Bubble) نیز اشاره به حباب قیمتی به وجود آمده در سهام این شرکت‌ها دارد . با ترکیدن حباب دات کام، شرکت‌های بسیاری زیادی در آن زمان ناپدید شدند. یکی از معروف‌ترین مواردی که از بین رفت، pets.com بود که در طول ۹ ماه، ارزش سهام آن از حدود ۳۰۰ میلیون دلار به صفر رسید.

• پس انداز چیست؟

  تعریف پس انداز چیست؟
  
  بر مبنای اصول اقتصاد کینزی، مقداری پولی که پس از کسر هزینه ها از درآمدهای قابل‌مصرف هر فردی باقی می‌ماند پس انداز نامیده می‌شود.

  
  توضیحاتی در مورد پس انداز
  
  برای آن‌هایی که ازنظر مالی محتاط هستند، مقدار پولی که بعد از کسر هزینه های شخصی باقی می‌ماند، می‌تواند مثبت باشد. به عبارتی این افراد می‌توانند مبلغی را پس‌انداز کنند؛ اما آن‌هایی که برای خواندن دخل‌وخرجشان با هم به وام و اعتبار نیاز دارند، پس‌انداز منفی خواهند بود . پس‌اندازهای افراد می‌تواند بعداً سرمایه گذاری شود و درآمدهای بیشتری را برای آن‌ها ایجاد کند.

• ISO کدها (نمادها) در بازار های جهانی به چه معناست؟
  نمادها علامت های اختصاری هستند که سازمان استاندارد جهانی (ISO) برای ارزها، شاخص ها و کالاهای اساسی معین نموده است. این نماد ها معمولا سه حرفی هستند. معمولا در نام اختصاری ارزها دو حرف اول نماد علامت اختصاری کشور مربوطه و حرف سوم نماد یا حرف اول ارز مربوطه می باشد. دلار ایالات متحده امریکا United States Dollar USD یورو اتحادیه اروپا European Union Euro EUR ین ژاپن Japanese Yen JPY پوند انگلستان Pound Sterling GBP فرانک سوئیس Swiss Franc CHF دلار استرالیا Australian Dollar AUD دلار کانادا Canadian Dollar CAD یک اونس طلا Gold ounce XAU یک اونس نقره Silver ounce XAG
• «گاو» و «خرس» در بازارهای مالی نماد چه چیزی می باشند؟
  بازار گاوی و خرسی چیست؟ این دو واژه برای مشخص کردن روند کلی بازار سرمایه به کار گرفته می‌شوند. به عبارت ساده، هنگامی که بازار رو به رشد باشد و قیمت سهام روندی صعودی دارد می‌گویند «بازار گاوی» است. این در حالی است که اگر قیمت سهام روندی نزولی داشته و رکود در اوضاع اقتصادی حاکم شده باشد، «بازار خرسی» نامی است که می‌تواند روند بازار را توضیح دهد.

  «گاو» و «خرس» از کجا آمده‌اند؟

  ریشه اصلی این دو واژه به طور قطع شناخته شده نیست، اما دو گمانه در رابطه با این مساله وجود دارد که استناد به آنها رایج‌تر است.

  1) اولین توضیح، به نحوه جنگیدن این دو حیوان اشاره دارد. از طرفی، با توجه به اینکه گاو به هنگام حمله به دشمن، شاخ‌‌های خود را به طرف بالا می‌گیرد، روند صعودی بازار را گاوی می‌نامند. اما از سوی دیگر، خرس در مقابله با رقیب خود، پنجه‌هایش را به سمت پایین می‌گیرد و با او می‌جنگد. برخی بر این باورند که این مساله علت استفاده از نام خرس به هنگام توصیف بازار نزولی است.
  2) در گذشته‌ای دور، دلالانی وجود داشتند که پوست خرس می‌فروختند. در واقع، آنها پوست خرس را با قیمت همان روز به مشتریان پیش‌فروش می‌کردند و چون اعتقاد داشتند که قیمت آن در آینده‌ نزدیک کاهش خواهد یافت، در موعد تحویل پوست با پرداخت مبلغی کمتر به شکارچیان، از تفاوت قیمت خرید فعلی و پیش‌فروش سود کسب می‌کردند. این افراد به «خرسی‌ها» شهرت یافته بودند و چون روند نزولی قیمت را پیش‌بینی می‌کردند، عده‌ای عقیده دارند که ریشه‌ «بازار خرسی» از این افراد بر گرفته شده است. این مفسران در توجیه نام گاو نیز اشاره به مبارزات تاریخی گاو و خرس دارند که همواره در طول تاریخ، گاو نقطه مقابل خرس بوده است (جنگ گاو و خرس، از جمله تفریحات مردم مکزیک به شمار می‌آمده که هم‌اکنون نیز در برخی نقاط دنیا این عمل انجام می‌گیرد و مردم شهر را به تماشای این مبارزه جذب می‌کند).

  خصوصیات بازار گاوی و خرسی عرضه و تقاضای سهام: در بازار گاوی تقاضا بسیار زیاد است و عرضه به ندرت صورت می‌گیرد. به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاران با امید به آینده رو به رشد بازار، اقدام به خرید سهام جدید می‌کنند و فروشندگان نیز تمایلی برای فروش ندارند. عکس این ماجرا در بازار خرسی حاکم است و عرضه افزایش و تقاضا به شدت کاهش می‌یابد.

  روانشناسی سرمایه‌گذار: روند بازار و جو روانی حاکم بر سرمایه‌گذاران تاثیری دوجانبه بر یکدیگر دارند. برای فهم بیشتر، رابطه اقتصاد و سیاست را در نظر بگیرید، تصمیمات سیاسی روی اقتصاد جامعه تاثیرگذار است و از طرف دیگر، شرایط اقتصادی بسیاری از تصمیمات سیاسی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. با این تفاسیر، در بازار گاوی، بیشتر افراد به امید کسب سود بیشتر، در بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند، اما در بازار خرسی، جوی منفی بر بازار حاکم است و همین امر رمقی برای سرمایه‌گذاران به منظور خرید سهام جدید باقی نمی‌گذارد. عکس این اتفاق نیز ممکن است؛ به عبارتی، اخبار ناخوشایند می‌تواند منجر به بازار خرسی شود و در مقابل، اخبار خوب بازار گاوی را رقم زند. نکته قابل توجه در رابطه با بازار گاوی و خرسی، عدم نگاه کوتاه‌مدت به روند بازار است. افت قیمت‌ها در یک روز یا یک هفته یا افزایش آنها نشان از بازار خرسی و گاوی نیست. بلکه آنچه نوع بازار را مشخص می‌کند، روند بلندمدت آن است. مثلا ممکن است در دو هفته اخیر روند بیانگر بازار گاوی باشد، در حالی که طی دو سال اخیر روند بازار حاکی از بازار خرسی است.
• آربیتراژ چیست؟
  به کسب سود از طریق اختلاف قیمت در دو بازار مختلف آربیتراژ می‌گویند. این اختلاف می‌تواند از لحاظ زمانی باشد مثل بازار نقد و آتی، و هم از نظر مکانی مثل تفاوت نرخ در دو بازار در مکان‌های جغرافیایی متفاوت باشد.
  یکپارچگی بازار‌های مالی امکان آربیتراژ به علت اختلاف در مکان بازار را تقریبا به صفر رسانده است. این نوع آربیتراژ در بازارهای کالایی به علت وجود هزینه نگهداری و حمل و نقل و... که باعث ایجاد قیمت‌های متفاوت برای یک کالا می‌شود، اتفاق می‌افتد. اما اختلاف به علت تفاوت در زمان، فرصت آربیتراژی را برای هم بازارهای مالی و کالایی از طریق قرارداد آتی ایجاد می‌کند.

  آربیتراژ در بازار آتی سهام زمانی اتفاق می‌افتد که فرد با حذف ریسک نوسانات قیمت در طول زمان سهم پایه را در یک بازار (نقد و آتی) خریده و در بازار دیگر به فروش برساند.

  اگر قیمت‌های بازار آتی بالاتر از نقد باشد: آربیتراژگر می‌تواند سهم پایه را در بازار نقد خریده و به طور همزمان در بازار آتی با قیمت مشخص به فروش برساند.به مثال زیر توجه کنید:

  خرید سهم به تعداد 10000 به قیمت 3000 ریال در بازار نقد و فروش یک قرارداد سایپا (هر قرارداد در نماد سایپا شامل 10000 سهم است) در بازار آتی به قیمت 4000 ریال:

  سود ناخالص

  ریال 1.000.000 = 10.000 × (3.000 – 4.000)

  کارمزد خرید در بازار نقد

  148.800= 0/00496 × (10.000 × 3.000)

  کارمزد فروش در بازار آتی

  198.400 = 0/00496 × (10.000 × 4.000)

  مالیات فروش کارمزد تسویه

  400.000 = (0/005 + 0/005) × (10.000 × 4.000)

  کارمزد ورود به دوره تسویه و مالیات فروش

  (سود خالص) 9.252.800 = (400.000 + 198.400 + 148.800) – 10000000 (سود ناخالص)

  در مثال فوق سود حاصل از آربیتراژ 9,252,800ریال می‌باشد که با توجه به سرمایه مورد نیاز شامل 30,000,000 ریال بابت خرید سهم از بازار نقد و 5,600,000 ریال بابت وجه تضمین اتخاذ موقعیت باز سایپا 04 در بازارآتی بازده این سرمایه‌گذاری برابر با 26 درصد است.

  تاثیر تصمیمات شرکتی بر دارندگان موقعیت‌های باز همزمان با بسته شدن سهم در بازار نقد، در بازار آتی نیز معاملات روی نمادهای مربوط به سهم یادشده، در تمام سررسیدها تا زمان باز شدن در بازار نقد متوقف می‌شود.

  الف) اگر شرکت اقدام به تقسیم سود کند: بر خلاف رویه متداول در بورس‌ها، در بورس تهران به منظور حذف ریسک پیش‌بینی سود (انحراف سود مورد انتظار از سود مصوب ناشر در مجمع) قبل از باز شدن نماد سهم در بازار آتی، از آخرین قیمت تسویه روزانه، سود مصوب کسر می‌شود. این تغییر در قیمت تسویه در حساب طرفین قرارداد لحاظ نمی شود در نتیجه مشارکت‌کنندگان بازار (در صورتی که برگزاری مجمع طی دوره باشد) برای تعیین ارزش آتی سهم به منظور ثبت سفارش در بازار آتی نباید سود تقسیمی را از قیمت کسر کنند.

  مثال کاربردی:

  اتخاذ موقعیت خرید با قیمت 4000 ریال

  آخرین قیمت تسویه قبل از برگزاری مجمع 4500ریال

  سود تقسیمی در مجمع 600 ریال

  تعدیل در قیمت تسویه به صورت زیر محاسبه می‌شود:

  ریال 3900 = 600- 4500

  (با تغییر قیمت تسویه به علت تصمیمات شرکتی در حساب عملیاتی دارندگان موقعیت باز، تغییری اعمال نمی‌شود)

  در صورتی که بعد از بازگشایی نماد، معاملات روی قیمتی بالاتر انجام شود (مثلا 4200 ریال) نحوه محاسبه سود و زیان روزانه برای دارندگان موقعیت خرید از ابتدای اتخاذ موقعیت به شرح زیر است:

  ریال 500= 4000 – 4500

  + سود واریز شده به حساب خریدار قبل از برگزاری مجمع به ازای هر سهم

  + تغییر در قیمت تسویه از 4500 به 3900 بدون تغییر در حساب مشتری

  + افزایش قیمت تسویه از 3900 به 4200 300= 3900-4200

  یعنی با اخذ موقعیت خرید روی قیمت 4000 ریال با حساب آخرین قیمت تسویه 4200 در حساب مشتری دارنده موقعیت خرید مبلغ 800 ریال واریز شده است و می‌توان این طور در نظر گرفت که به حساب خریدار علاوه بر واریز مابه‌التفاوت قیمت خرید و آخرین قیمت تسویه سود تقسیمی مجمع نیز واریز می‌شود.
  ب) اگر شرکت اقدام به افزایش سرمایه کند:

  افزایش سرمایه ناشر سهم پایه منجر به تعدیل آخرین قیمت تسویه روزانه و اندازه قرارداد آتی می‌شود. در این‌صورت، بورس پیش از بازگشایی نماد معاملاتی قراردادهای سهم پایه، تعدیلات لازم را انجام می‌دهد.
• آربیتراژ کننده کیست ؟
  تعریف آربیتراژ کننده(Arbitrageur)چیست؟

  
  آربیتراژ کننده ها گروهی از سرمایه گذاران به حساب می‌آیند که از عدم کارایی در بازار استفاده می‌کنند و با انجام معاملات همزمانی که به نوعی یکدیگر را خنثی می‌کنند، بازده بدون ریسک کسب می‌کنند. یک آربیتراژ کننـده به طور مثال به دنبال اختلاف قیمت بین سهام شرکت هایی است که در بیش از یک بازار سهام خرید و فروش می‌شوند. آن‌ها با خرید سهام شرکتی که در یکی از بازارها مثلاً بورس توکیو کمتر از ارزش واقعی قیمت گذاری شده و فروش استقراضی سهام همان شرکت در بازاری دیگر نظیر بورس لندن به قیمت بالاتر، با قبول کمترین میزان ریسک (حتی بدون هیچ ریسکی) سودهای زیادی به دست می‌آورند.

  
  توضیحاتی در مورد آربیتراژ کننده

  
  آربیتراژ کننده ها معمولاً سرمایه گذاران بسیار با تجربه‌ای هستند، چراکه فرصت‌های آربیتراژ به سختی یافت می‌شوند و نیازمند سرعت عمل بسیار در انجام معاملات هستند. آربیتراژ کننده‌ها همچنین نقش مهمی در عملیات بازار سرمایه برای بهبود کارایی اطلاعاتی بازار ایفا می‌کنند. به عبارتی همچنان که تلاش آن‌ها در استفاده از عدم کارایی بازار در قیمت گذاری سهام است، با فعالیت‌های خود کمک می‌کنند تا قیمت واقعی سهام شناسایی و اختلاف قیمت در بازارهای مختلف از بین برود. در بورس اوراق بهادار تهران سازوکار و ابزار لازم برای آربیتراژ کننده ها وجود ندارد.
• ادغام و تملیک چیست؟

  ادغام و تملیک (Merger & Acquisition) که به اختصار به آن M&A نیز گفته می‌شود، اصطلاحی است که برای تلفیق شرکت‌ها یا دارایی‌های آن‌ها به کار برده می‌شود. ادغام زمانی اتفاق می‌افتد که دو شرکت با یکدیگر ترکیب شوند و شرکت جدیدی را تشکیل دهند. پس از فرآیند ادغام، یک شرکت باقی می‌ماند و دارایی‌های این شرکت، از شرکت‌های ادغام شده حاصل می‌شود. تملیک نیز زمانی اتفاق می‌افتد که یک شرکت درصد قابل توجهی از سهام شرکت دیگری را خریداری کرده و کنترل مدیریتی آن را بر عهده می‌گیرد. بر خلاف ادغام، با انجام فرآیند تملیک، هر دو شرکت باقی می‌مانند.

• ارزش آتی چیست؟

  تعریف ارزش آتی(FUTURE VALUE)چیست؟

  
  ارزش آتی یا Future Value ارزش یک دارایی یا وجه نقد در یک تاریخ مشخص در آینده است که از نظر ارزشـی برابر با آن مقدار مشخص در زمان حال است.
  ارزش آتی برای سرمایه گذاران و برنامه ریزان مالی بسیار مهم است، چرا که آنها از آن برای ارزشیابی سرمایه گذاری در زمان حال استفاده می کنند. آگاهی از Future Value، سرمایه گذاران را قادر می سازد تا بر اساس نیازهای پیش بینی شده خود، تصمیمات سرمایه گذاری مناسبی اتخاذ کنند. با این حال ، عوامل اقتصادی خارجی، مانند تورم، می توانند بر ارزش آینده دارایی با تضعیف ارزش آن تأثیر منفی بگذارند.

  
  محاسبه ارزش آتی

  
  دو راه برای محاسبه Future Value وجود دارد:
  برای دارایی با نرخ بهره ساده سالیانه
  ارزش آتی = [(تعداد سال‌ها* نرخ سود) +۱] * ارزش دارایی در زمان حال
  برای دارایی با نرخ بهره مرکب سالیانه
  ارزش آتی = [تعداد سال‌ها^(نرخ سود+۱)] * ارزش دارایی در زمان حال
  ارزش آتی یا Future Value ارزش یک دارایی یا وجه نقد در یک تاریخ مشخص در آینده است که از نظر ارزشی برابر با آن مقدار مشخص در زمان حال است .
  برای محاسبه آن از فرمول زیر استفاده میشود :
  
  FV=PV×(1+R)به توان T
  
  fv=ارزش آتی
  pv=ارزش فعلی
  R=نرخ بهره
  T=تعداد دوره یا سال
  درک FUTURE VALUE )FV)

  
  محاسبه FV به سرمایه گذاران این امکان را می دهد تا با درجات مختلف دقت، میزان سود سرمایه گذاری های مختلف را پیش بینی کنند. سود حاصل از نگهداری مبلغ معینی به صورت نقدی به احتمال زیاد متفاوت از زمانی خواهد بود که همان مقدار را در سهام سرمایه گذاری کرد. بنابراین ، معادله ارزش آتی برای مقایسه گزینه های مختلف سرمایه گذاری استفاده می شود.مثال‌های زیر را در نظر بگیرید:
  ۱۰۰۰ تومان وجه نقد برای پنج سال با نرخ بهره ساده ۱۰%، دارای ارزش آتـی ۱۵۰۰ تومان خواهد بود.
  ۱۰۰۰ تومان وجه نقد برای پنج سال با نرخ بهره مرکب ۱۰%، دارای ارزش آتـی ۱۶۱۰٫۵۱ تومان خواهد بود.

• ارزش بازار چیست؟

  تعریف ارزش بازار چیست؟

  
  ارزش بازار قیمتی است که یک دارایی در بازار خواهد داشت و در آن قیمت خریدوفروش می‌شود. ارزش بازار معمولاً برای اشاره به اندازه یک شرکت سهامی استفاده می‌شود و با ضرب تعداد سهام در قیمت فعلی هر سهم در بازار به دست می‌آید. ارزش بازار آسان‌ترین راه برای شناسایی ابزارهای قابل معامله در بازار همچون سهام و قراردادهای آتی است، چون قیمت بازار آن‌ها در همه‌جا منتشر شده و به راحتی قابل دسترسی هستند. بزرگ‌ترین مشکل در تعیین ارزش بـازار تخمین ارزش دارایی‌هایی نظیر برند یا یک کسب‌وکار است و ممکن است ضرورت استفاده از متخصصین ارزیابی برند و کسب‌وکارها را ایجاب نماید.

  
  توضیحاتی در مورد ارزش بازار

  
  ارزش بازار یک شرکت شاخص خوبی از درک سرمایه گذاران از چشم‌انداز آتی آن به دست می‌دهد. گستره ارزش در بازار بسیار وسیع بوده و از کمتر از ۱ میلیون دلار برای کوچک‌ترین شرکت‌ها تا صدها میلیارد دلار برای بزرگ‌ترین و موفق‌ترین شرکت‌های جهان را شامل می‌شود.ارزش بـازار با شاخص‌هایی همچون قیمت به فروش، قیمت به درآمد، ارزش شرکتی به سود قبل از بهره و مالیات و چیزهایی از این دست تعیین می‌شود. هرچه نتیجه ارزیابی‌ها بزرگ‌تر باشد، ارزش بازار نیز بیشتر است.ارزش بازار می‌تواند در طول بازه‌های زمانی نوسان کند و تحت تأثیر چرخه تجاری قرار بگیرد. به عبارتی ارزش بازار در طول دوران افت بازار که رکورد را به همراه دارد، کاهش می‌یابد و در دوره اوج بازار با شکوفایی اقتصادی افزایش پیدا می‌کنند.ارزش بازار به عوامل دیگری نیز وابسته است، عواملی چون‌ صنعت و بخشی که شرکت در مشغول به فعالیت است، سودآوری شرکت، میزان بدهی ها و محیط و گسترده بازار. برای مثال، شرکت فرضی شناسا و شرکت فرضی آرالین ممکن است هر دو دارای فروش سالیانه ۱۰ میلیارد تومان باشند، ولی اگر شناسا یک شرکت تکنولوژی در حال رشد سریع بوده و شرکت آرالین یک خرده‌فروش گردن‌کلفت باشد، ارزش بـازار شناسا عموماً به شکل قابل‌ملاحظه‌ای از ارزش شرکت آرالین بیشتر خواهد بود.در مثال بالا، شرکت شناسا ممکن است با نسبت فروش برابر ۵ معامله شود که ارزش بـازار ۵۰ میلیارد تومان در پی خواهد داشت، درحالی‌که شرکت آرالین ممکن است نسبت فروش برابر ۲ داشته باشد که ارزش بازار ۲۰۰ میلیارد تومانی برایش به ارمغان می‌آورد.ارزش بـازار برای یک شرکت می‌تواند به شکل قابل‌ملاحظه‌ای از ارزش اسمی یا حقوق صاحبان سهام فاصله داشته باشد. یک سهام عموماً زمانی کم ارزش گذاری شده در نظر گرفته می‌شود که ارزش بازار آن کم‌تر از ارزش اسمی آن باشد و این یعنی سهام با یک تخفیف زیادی نسبت به ارزش اسمی آن به ازای هر سهم معامله می‌شود. نباید این‌طور برداشت شود که یک سهم وقتی بیش‌ازحد ارزش گذاری شده که با قیمتی بالاتر از ارزش اسمی معامله شود، چون این تحلیل به صنعت و مقدار هزینه به نسبت شرکت‌ها مشابه بستگی دارد.
  
  

• ارزش برآوردی چیست؟

  تعریف ارزش برآوردی(Assessed Value)چیست؟

  
  ارزش ریالی که به یک ملک یا دارایی برای اهداف مربوط به اندازی گیری مالیات مناسب نسبت داده می‌شود، ارزش برآوردی می‌گویند.ارزش بـرآوردی برای تعیین ارزش محل سکونت جهت اهداف مالیاتی استفاده می‌شود و معمولاً قیمت فروش خانه‌های دور و اطراف و قابل‌مقایسه را در نظر می‌گیرد. ارزش بـرآوردی قیمتی است که معمولاً برای یک خانه مسکونی توسط شهرداری برای محاسبه مالیات ملک قرار داده می‌شود و عموماً از ارزش بازار منصفانه ملک کمتر است.

  
  توضیحاتی در مورد ارزش برآوردی

  
  این ارزیابی به صورت سالیانه اتفاق می افتند و کیفیت کل ملک، ارزش های ملک و شرایط بازار مناطق اطراف را لحاظ می‌کند. صاحبان ملک که درباره ارزش برآوردی ملکشان اعتراض دارند می‌توانند درخواست ارزیابی مجدد دهند که ارزیابی دومی برای ارزش ملک به حساب می‌آید. در بعضی مناطق، ملک ارزش بـرآوردی دارد که ۲۰% ارزش منصفانه بازار آن است.

• ارزش خالص چیست؟

  تعریف ارزش خالص یا ویژه چیست؟

  
  ارزش ویژه برابر است با ارزش دارایی هایی که یک شخص یا شرکت مالک آن هاست منهای بدهی هایی که دارند. این معیار، برای اندازه گیری وضعیت سلامت مالی بسیار مهم است، به طوری که یک دید روشن از وضعیت مالی فعلی شرکت یا شخص در اختیار شما قرار می دهد.
  به عبارت دیگر، ارزش ویژه همان حقوق صاحبان سهام در ترازنامه است، که با کسر کردن بدهی ها از دارایی ها به دست می آید.
  
  درک ارزش ویژه یا ارزش خالص

  
  زمانی که ارزش خالص با افزایش همراه باشد این اتفاق نشان‌ دهنده وضعیت خوب سلامت مالی است. برعکس، ارزش ویژه ممکن است درنتیجه زیان‌های عملیاتی سالیانه یا کاهش قابل‌توجه در ارزش دارایی ها نسبت به بدهی ها کاهش یابد. در ادبیات تجارت، ارزش خالص به‌عنوان ارزش دفتری دارایی یا حقوق صاحبان سهام نیز شناخته می‌شود.
  
  مثال کاربردی
  فرض کنید یک زوج جوان صاحب این دارایی ها هستند:
  
  خانه‌ای به ارزش ۲۲۵ میلیون تومان
  پس انداز و سرمایه گذاری به ارزش ۱۰ میلیون تومان
  ماشین و دارایی های دیگری به ارزش ۲۵ میلیون تومان.
  بدهی های این زوج نیز شامل موارد زیر است:
  
  یک وام ۹۰ میلیونی مسکن
  یک وام ۲۰ میلیونی خودرو
  ارزش ویـژه این زوج ۱۵۰ میلیون تومان خواهد بود ([۲۰+۹۰]-[۲۵+۱۰+۲۲۵]).
  حال فرض کنید بعد از ۵ سال، موقعیت مالی این زوج به این صورت باشد:
  
  + ارزش خانه مسکونی 280 میلیون تومان
  + پس انداز و سرمایه گذاری 45 میلیون تومان
  + ماشین و سایر دارایی ها 15 میلیون تومان
  – وام مسکن ۸۰ میلیون تومان
  – سایر بدهی ها ۳۰ میلیون تومان
  ارزش خالص این زوج، حالا برابر با ۲۳۰ میلیون تومان خواهد بود . به بیان دیگر، ارزش خالص این زوج ۸۰ میلیون تومان طی پنج سال افزایش یافته است که برخلاف کاهش ارزش خودرو و افزایش مجموع بدهی ها است، زیرا این تغییرات با افزایش ارزش خانه مسکونی همراه بوده که منجر به افزایش چشمگیر ارزش ویژه آن‌ها شده است.
  
  توضیحاتی در مورد ارزش ویژه

  
  افرادی که ارزش ویـژه قابل‌توجهی دارند اغلب به‌عنوان افراد ثروتمند شناخته می‌شوند و شرکتی که به‌طور مداوم در حال سوددهی است ارزش ویـژه رو به رشدی خواهد داشت. توجه داشته باشید زمانی که این درآمدها به‌طور کامل به سهامداران توزیع شود ارزش ویژه شرکت کاهش می‌یابد. معمولاً برای شرکت های سهامی، ارزش خالص رو به رشد در طول زمان با افزایش در ارزش سهام پاسخ داده می‌شود.

• ارزش در معرض خطر چیست؟

  ارزش در معرض خطر (Value at Risk) یک معیار اندازه‌گیری ریسک است که حداکثر زیان مورد انتظار را در یک موقعیت سرمایه گذاری خاص و سطح اطمینان مشخص تخمین می‌زند. هدف از محاسبه ارزش در معرض خطر، هشدار به سرمایه گذاران در مورد حداکثر زیان بالقوه و احتمالی است که می‌تواند در آینده اتفاق بیفتد . این معیار نشان می‌دهد که در یک سطح اطمینان مشخص و در یک بازه زمانی مشخص، ارزش سبد دارایی حداکثر به چه میزان ممکن است کاهش پیدا کند. ارزش در معرض خطر معمولاً توسط شرکت‌ها و نهادهای نظارتی در صنعت مالی برای سنجش میزان دارایی‌های مورد نیاز برای پوشش خسارات احتمالی استفاده می‌شود .

• ارزش در معرض ریسک چیست؟

  تعریف ارزش در معرض ریسک(Value At Risk)چیست؟

  
  ارزش در معرض ریسک یک تکنیک آماری است که برای اندازه گیری و تعیین میزان ریسک مالی در یک شرکت و یا پرتفوی سرمایه گذاری در یک دوره زمانی مشخص استفاده می‌شود. ارزش در معرض ریسک توسط مدیران ریسک برای اندازه گیری و کنترل سطح ریسکی که شرکت متعهد شده است، مورد استفاده قرار می‌گیرد. شرکت ها معمولاً ریسک و بازده ناشی از روش‌های مختلف را در نظر می‌گیرند. وظیفه مدیران ریسک این است که مطمئن شوند ریسک شرکت از حدی که می‌تواند ضررهای یک نتیجه بدتر احتمالی را تحمل کند، بیشتر نباشد.

  
  توضیحاتی در مورد ارزش در معرض ریسک

  
  به‌طورکلی می‌توان گفت ارزش در معرض ریسک بیشترین مقدار زیان مورد انتظار را در یک افق زمانی مشخص در سطح اطمینانی معین اندازه‌گیری می‌نماید و با ۳ متغیر اندازه گیری می‌شود: میزان ضرر و زیان بالقوه، احتمال رخداد ضرر و زیان بالقوه و بازه زمانی. برای مثال، یک شرکت سرمایه گذاری ممکن است اعلام کند ارزش در معرض ریسک روزانه خرید و فروش پرتفوی شرکت در سطح اطمینان ۹۵ درصد، ۱۰۰ میلیون تومان است‌. به‌عبارت‌دیگر، تنها در پنج مورد از صد معامله روزانه ممکن است ضرر و زیانی بیش از ۱۰۰ میلیون تومان رخ دهد؛ بنابراین این معیار چگونگی مواجهه شرکت ها و مؤسسات را با ریسک بازار به‌طور خلاصه نشان می‌دهد و آن را با معیار نقدی (ریالی یا تومانی) نشان می‌دهد.

• ارزش دفتری به ازای هر سهم عادی چیست؟

  تعریف ارزش دفتری به ازای هر سهم عادی(Book Value Per Common Share) چیست؟

  
  ارزش دفتری به ازای هر سهم عادی معیاری است که توسط صاحبان سهام عادی در شرکت مورداستفاده قرار می‌گیرید تا میزان پولی که پس از پرداخت تمامی بدهی های شرکت از محل دارایی ها، به ازای هر سهم باقی می‌ماند، مشخص شود.
  فرمول ارزش دفتری به ازای هر سهم عادی عبارت است از : درصورتی‌که شرکت تصمیم به انحلال بگیرد، پس‌ازاینکه کلیه دارایی های شرکت تبدیل به وجه نقد شد و تعهدات شرکت به بدهکاران پرداخت شد، ارزش دفـتری به ازای هـر سهم عادی نشان‌دهنده ارزش ریالی باقی‌مانده برای سهامداران خواهد بود.در شرایط ساده، این معیار مبلغی است که هر یک از دارندگان سهام عادی در صورت تبدیل به نقد شدن دارایی های شرکت دریافت خواهند کرد.

  
  توضیحاتی در مورد ارزش دفتری به ازای هر سهم عادی

  
  ارزش دفـتری به ازای هـر سهم عــادی یک معیار حسابداری بر اساس معاملات تاریخی است. ارزش دفتری سهام عادی بازتاب‌دهنده درآمد اصلی و واقعی یک شرکت است که از صدور اوراق بهادار عادی حاصل شده است و این مقدار با افزایش درآمدهای شرکت، افزایش و درنتیجه ضرر و زیان و پرداخت سود سهام کاهش پیدا می‌کند. از طرفی بازخرید سهام توسط شرکت باعث کاهش ارزش دفتری و تعداد سهام عادی می‌شود. بازخرید سهام در قیمت جاری سهام رخ می‌دهد که می‌تواند موجب کاهش قابل‌توجهی در ارزش دفتری به ازای هر سهم شرکت شود.

  
  تفاوت بین ارزش بازار هر سهم و ارزش دفتری هر سهم چیست؟

  
  ارزش بـازار هـر سهــم، قیمت فعلی و جاری سهام شرکت در بازار است و این مقدار نشان‌دهنده ارزش ریالی است که مشارکت‌کنندگان در بازار مایل به پرداخت آن برای سهم شرکت هستند. ارزش دفـــتری به ازای هـر سهــم، با استفاده از بهای تمام‌شده تاریخی محاسبه می‌شود، اما ارزش بازار برای هر سهم، یک معیار آینده‌نگر است که به مؤلفه‌های درآمدزایی شرکت می‌پردازد. با افزایش سود برآوردی شرکت، رشد مورد انتظار و ایمنی کسب‌وکار شرکت، ارزش بازار هر سهم افزایش می‌یابد درحالی‌که ارزش دفــتری سهــم همچنان ثابت باقی می‌ماند. تفاوت‌های قابل‌توجهی بین ارزش دفتری و ارزش بازار هر سهم وجود دارد که دلیل این تفاوت عمده روش‌هایی است که در آن اصول حسابداری روی معاملات خاص انجام می‌شود.
  به‌عنوان‌مثال، ارزش برند یک شرکت را در نظر بگیرید که از طریق مجموعه‌ای طولانی از تلاش‌ها و کمپین‌های بازاریابی ایجاد شده است. اصول پذیرفته شده حسابداری به سرعت به هزینه‌های بازاریابی می‌پردازد و باعث کاهش ارزش دفتری هر سهم می‌شود. بااین‌حال، اگر هزینه‌های بازاریابی تصویر محصولات یک شرکت را بهبود ببخشد، این شرکت می‌تواند قیمت‌های خود را افزایش دهد، فروش خود را بیشتر کند و ارزش بالایی برای نام تجاری خود به ارمغان بیاورد. تقاضای زیاد سهام شرکت‌ها در بازار ممکن است باعث افزایش قیمت سهام در بازار شود و چنین شرایطی اختلاف زیادی بین بازار و ارزش دفتری هر سهم ایجاد می‌کند.

• ارزش دفتری چیست؟

  تعریف ارزش دفتری(Book Value)چیست؟
  
  تعاریف مختلفی برای ارزش دفتری وجود دارید که ما آن‌ها را در سه دسته قرار می‌دهیم:
  _ارزشی که یک دارایی در ترازنامه بر اساس آن ارزش ثبت می‌شود. برای محاسبه ارزش دفتـری دارایی ها، باید استهلاک انباشته شده را از هزینه دارایی کسر کرد.
  _ارزش خالص دارایی یک شرکت که پس از کسر دارایی های نامشهود (ثبت اختراع، سرقفلی) و بدهی های شرکت از کل دارایی های آن به دست می‌آید.
  _مبلغ سپرده اولیه برای یک سرمایه گذاری. این عدد ممکن است به‌صورت خالص یا به‌صورت ناخالص و شامل هزینه هایی همچون هزینه معامله، مالیات فروش، هزینه خدمات و غیره باشد . ارزش دفتـری ممکن است با عنوان “خالص ارزش دفتری (NBV)” هم شناخته ‌شود. 

  
  توضیحاتی در مورد ارزش دفتری

  
  ارزش دفتـری ارزش حسابداری یک شرکت است که سه استفاده اصلی دارد:

  • ارزش کل دارایی های شرکت است که سهامداران به‌صورت نظری در صورت منحل شدن شرکت دریافت می‌کنند.
    
  • با مقایسه ارزش دفتری و ارزش بازار شرکت، می‌توان استنباط کرد که آیا یک سهم کمتر از واقع قیمت گذاری شده یا بیشتر.
    
  • در امور مالی شخصی، ارزش دفتـری یک سرمایه گذاری قیمتی است که برای سرمایه گذاری در اوراق بهادار پرداخت می‌شود. وقتی سهام به فروش می‌رسد و قیمت فروشِ کمتر از ارزش دفتـری باشد، دارایی یا اوراق بهادار با زیان فروخته شده است.

  
  نوع دیگری از تعریف ارزش دفتری به این شرح است :

  
  ارزش دفتری از تقسیم حقوق صاحبان سهام شرکت بر تعداد سهام آن به دست می‌آید. یعنی اگر مجموع بدهی‌های شرکت را از مجموع دارایی‌های آن کم کنیم، مبلغ باقیمانده نشان‌دهنده مجموع ارزش سرمایه سهامداران شرکت یا مجموع حقوق صاحبان سهام شرکت خواهد بود. حال اگر مبلغ حقوق صاحبان سهام شرکت را بر تعداد سهام تقسیم کنیم، عدد حاصل بیانگر ارزش دفتری هر سهم است . 

• ارزش ذاتی چیست؟

  تعریف ارزش ذاتی(Intrinsic Value)چیست؟
  
  ارزش ذاتی به ارزش واقعی سهام یک شرکت یا یک دارایی اطلاق می‌شود که بر پایه بررسی تمامی ابعاد کسب‌وکار مورد نظر، از جمله صورت‌های مالی ، پتانسیل رشد سودآوری شرکت در سال‌های آینده و لحاظ دارایی‌های مشهود و نامشهود انجام گرفته ‌است.
  
  ارزش ذاتی عبارت است از:
  
  یک. ارزش حقیقی یک شرکت یا دارایی بر اساس درک پایه ای از ارزش واقعی آن شامل همه جنبه‌های کسب‌وکار، هم از نظر عوامل مشهود و هم نامشهود. این ارزش ممکن است مشابه ارزش جاری بازار بوده و یا مشابه آن نباشد. سرمایه گذاران ارزشی از انواع مختلفی از تکنیک های تحلیلی برای تخمین ارزش ذاتی اوراق بهادار استفاده می‌کنند، به این امید که گزینه‌هایی برای سرمایه گذاری بیابند که در آن ارزش ذاتـی سرمایه گذاری، قیمت جاری آن را پشت سر بگذارد.تحلیلگران با ارزیابی دارایی‌های مشهود و نامشهود و محاسبه سودآوری احتمالی شرکت‌ در سال‌های آتی، ارزش ذاتی شرکت را به‌دست می‌آورند و آن را با ارزش روز سهم مذکور مقایسه می‌کنند.
  دو. برای اوراق اختیار خرید، ارزش ذاتی تفاوت بین قیمت سهام مبنا و قیمت اعمال است. برای اوراق اختیار فروش، تفاوت ذکر شده در قیمت اعمال و قیمت سهام مبناست. در مورد هر دو نوع اوراق اختیار معاملات، اگر تفاوت ارزش منفی باشد، ارزش ذاتـی صفر خواهد بود.
  
  توضیحاتی در مورد ارزش ذاتـی
  
  به طور مثال، سرمایه گذاران ارزشی که از تحلیل بنیادی پیروی می‌کنند به هر دو جنبه کیفی (مدل کسب‌وکار، حاکمیت شرکتی، عوامل بازار هدف و غیره) و کمی (نسبت ها، تحلیل صورتحساب مالی و غیره) توجه می‌کنند تا ببینند که آیا شرکت در حال حاضر مطلوب بازار است و آیا واقعاً بیش از قیمت فعلی‌اش، ارزش دارد یا خیر. در مورد اختیار معاملات ارزش ذاتی قسمت مثبت هزینه اختیار است. به طور مثال، اگر یک اختیار خرید قیمت را ۱۵ دلار اعلام کند و قیمت بازار سهام مبنا ۲۵ دلار باشد، پس ارزش ذاتی اختیار خرید ۱۰ دلار خواهد بود. ارزش یک اختیار معمولاً هیچ‌گاه کمتر از آنچه یک دارنده اختیار می‌تواند به دست آورد، نخواهد بود.

• ارزش زمانی پول چیست؟

  تعریف ارزش زمانی پول(Time Value of Money)چیست؟
  
  ارزش زمانی پول بیان‌کننده این ایده است که پولی که در حال حاضر در اختیار شماست به خاطر پتانسیل درآمدی اش ارزش بیشتری از همان مقدار پول در آینده دارد؛ بنابراین با فرض این‌که پولی که در اختیار شماست می‌تواند سودآور باشد، هر چه قدر آن پول سریع‌تر به دست شما برسد، ارزش بیشتری خواهد داشت. ارزش زمانی پول با نام «ارزش فعلی تنزیل شده» نیز به شناخته می‌شود . از طرف دیگر، تورم نیز موجب کاهش قدرت خرید و در نتیجه کم شدن ارزش پول خواهد شد .
  
  توضیحاتی در مورد ارزش زمانی پول
  
  مشخص است که اگر پولی را در یک حساب بانکی سپرده کنید، به آن سودی تعلق خواهد گرفت. به همین دلیل همه ما ترجیح می‌دهیم که تا جای ممکن دریافتی های خود را جلو بیندازیم و پول نقد را بیشتر از چک وعده دار دوست داریم. به‌طور مثال، با فرض اینکه حساب کوتاه مدت بانک ۶ درصد سود پرداخت می‌کند، ۱۰۰ هزار تومانی که امروز سرمایه گذاری شده در سال بعد ۱۰۶ هزار تومان ارزش خواهد داشت (۱۰۰ هزار تومان ضربدری ۱٫۰۶). برعکس، ۱۰۰ هزار تومانی که سال آینده به دست شما برسد، امروز فقط ۹۴۴۰۰ تومان ارزش خواهد داشت (۱۰۰ هزار تومان تقسیم بر ۱٫۰۶) .

• ارزش فعلی چیست؟

  تعریف ارزش فعلی( Present Value)چیست؟
  
  ارزش فعلی ارزش جاری یک مقدار پول در آینده یا مجموع جریان وجوه نقد دریافتی آتی است که ارزش آن با یک نرخ بازده مشخص به ارزش فعلی تبدیل می‌شود. جریان‌های نقدی آتی با یک نرخ بهره مشخص، تنزیل می‌یابند و هرچه نرخ تنزیل بالاتر باشد، ارزش فعـلی جریان‌های نقدی آتی کمتر می‌شود. تعیین نرخ تنزیل مناسب کلید ارزش گذاری درست جریان‌های نقدی آتی است، چه این جریانات نقدی مربوط به درآمدها باشند چه مربوط به تعهدات.
  به ارزش فعـلی همچنین “ارزش تنزیلی ” نیز می‌گویند.

  
  توضیحاتی در مورد ارزش فعـلی
  
  این به نظر کمی گیج‌کننده می‌آید، ولی در حقیقت این‌طور نیست. اصل قضیه به این شکل است که دریافت ۱۰۰۰ تومآن‌همین حالا ارزش بیشتری از ۱۰۰۰ تومان پنج سال بعد دارد، چون اگر شما الآن پول را بگیرید، می‌توانید آن را سرمایه گذاری کرده و در طول پنج سال، بازده اضافی به دست آورید.
  محاسبه ارزش فعلی یا ارزش تنزیلی از اهمیت زیادی در بسیاری از محاسبات مالی برخوردار است. برای مثال، ارزش فعلی خالص ، بازده اوراق قرضه، نرخ های آنی و تعهدات بازنشستگی، همگی به اصل ارزش فعـلی یا تنزیلی بستگی دارند. یادگیری اینکه چگونه باید از یک ماشین‌حساب مالی یا نرم‌افزاری مثل EXcel برای انجام محاسبات ارزش فعلی بهره برد می‌تواند به شما در تصمیم‌گیری بر سر نحوه تأمین مالی برای خرید یک خودرو یا خانه و همین‌طور سرمایه گذاری در یک پروژه جدید کمک کند. 

• ارزش ویژه چیست؟

  تعریف ارزش ویژه(Net Worth) چیست؟
  
  ارزش ویژه برابر است با ارزش دارایی هایی که یک شخص یا شرکت مالک آن هاست منهای بدهی هایی که دارند. این معیار، برای اندازه گیری وضعیت سلامت مالی بسیار مهم است، به طوری که یک دید روشن از وضعیت مالی فعلی شرکت یا شخص در اختیار شما قرار می دهد. به عبارت دیگر، ارزش ویژه همان حقوق صاحبان سهام در ترازنامه است، که با کسر کردن بدهی ها از دارایی ها به دست می آید.

  
  درک ارزش ویژه یا ارزش خالص
  
  زمانی که ارزش خالص با افزایش همراه باشد این اتفاق نشان‌ دهنده وضعیت خوب سلامت مالی است. برعکس، ارزش ویژه ممکن است درنتیجه زیان‌های عملیاتی سالیانه یا کاهش قابل‌توجه در ارزش دارایی ها نسبت به بدهی ها کاهش یابد. در ادبیات تجارت، ارزش خالص به‌عنوان ارزش دفتری دارایی یا حقوق صاحبان سهام نیز شناخته می‌شود.
  مثال کاربردی
  
  فرض کنید یک زوج جوان صاحب این دارایی ها هستند:
  خانه‌ای به ارزش ۲۲۵ میلیون تومان
  پس انداز و سرمایه گذاری به ارزش ۱۰ میلیون تومان
  ماشین و دارایی های دیگری به ارزش ۲۵ میلیون تومان.
  بدهی های این زوج نیز شامل موارد زیر است:
  یک وام ۹۰ میلیونی مسکن
  یک وام ۲۰ میلیونی خودرو
  ارزش ویـژه این زوج ۱۵۰ میلیون تومان خواهد بود ([۲۰+۹۰]-[۲۵+۱۰+۲۲۵]).
  حال فرض کنید بعد از ۵ سال، موقعیت مالی این زوج به این صورت باشد:
  + ارزش خانه مسکونی 280 میلیون تومان
  + پس انداز و سرمایه گذاری 45 میلیون تومان
  + ماشین و سایر دارایی ها 15 میلیون تومان
  – وام مسکن ۸۰ میلیون تومان
  – سایر بدهی ها ۳۰ میلیون تومان
  ارزش خالص این زوج، حالا برابر با ۲۳۰ میلیون تومان خواهد بود.
  به بیان دیگر، ارزش خالص این زوج ۸۰ میلیون تومان طی پنج سال افزایش یافته است که برخلاف کاهش ارزش خودرو و افزایش مجموع بدهی ها است، زیرا این تغییرات با افزایش ارزش خانه مسکونی همراه بوده که منجر به افزایش چشمگیر ارزش ویژه آن‌ها شده است.

  
  توضیحاتی در مورد ارزش ویژه
  
  افرادی که ارزش ویـژه قابل‌توجهی دارند اغلب به‌عنوان افراد ثروتمند شناخته می‌شوند و شرکتی که به‌طور مداوم در حال سوددهی است ارزش ویـژه رو به رشدی خواهد داشت. توجه داشته باشید زمانی که این درآمدها به‌طور کامل به سهامداران توزیع شود ارزش ویژه شرکت کاهش می‌یابد. معمولاً برای شرکت های سهامی، ارزش خالص رو به رشد در طول زمان با افزایش در ارزش سهام پاسخ داده می‌شود.

• ارزش کامل چیست؟

  تعریف ارزش کامل چیست؟

  
  ارزش کل یک ابزار مالی یا سازمان ارزش کامل گفته می‌شود. ارزش کـامل شامل بخش ذاتی و بخش خارجی آن است و شامل ارزش مبنای یک دارایی و همچنین سایر مزایای خواسته و ناخواسته‌ای است که دارایی با خود به همراه دارد.    
  
  توضیحاتی در مورد ارزش کـامل

  
  شاید بهترین راه برای نشان دادن ارزش کامل این است که آن را با یک ارزش ساده کنار هم قرار دهیم. برای مثال، درحالی‌که استادیوم الدترافورد ممکن است چندین میلیارد دلار ارزش داشته باشد، اما ارزش کـامل آن به وسیله تیم منچستر یونایتد صورت می‌گیرد، تیمی که امکانات و تجهیزات از روی آن‌ها نام‌گذاری شده است. بدون وجود منچستر یونایتد که این استادیوم را به‌عنوان میزبان خود بخوانند، ارزش، چه کامل و چه انواع دیگر ارزش استادیوم الدترافورد احتمالاً به شکل ویژه‌ای پایین‌تر از هزینه های ساخت آن می‌شد .

• استاندارد طلا (Gold Standard) چیست؟
  استاندارد طلا یا Gold Standard به سیستم پولی گویند که در آن دولت بطور آزادانه اجازه تبدیل پول به طلا و بالعکس را داده است. 
  در این سیستم، نرخ مبادله ارزها در بازار فارکس یا بازار معاملات ارزهای خارجی، بر اساس اختلاف قیمت در ارزش اقتصادی انس طلا بر اساس ارز دو کشور بود. سیستم استاندارد طلا بین سالهای 1875 تا 1914 میلادی و بعنوان اولین سیستم رسمی برای ارزیابی نرخ مبادلات ارزی مورد استفاده قرار گرفت.

  یکی از مشکلات اصلی این سیستم لزوم در دست داشتن منابع و انبارسازی مقادیر قابل توجه طلا بود که کشورها برای تطبیق مقدار فیزیک طلا با ماهیت نوسانی عرضه و تقاضا در بازار فارکس احتیاج داشتند.

  پس از جنگ جهانی دوم و به دلیل مشکلات زیاد سیستم استاندارد طلا، سیستم پولی برتون وودز (Bretton Woods Monetary System) جایگزین استاندار طلا شد و این سیستم نیز پس از مدتی بدلیل نیاز مبرم برای نگاهداری ذخیره‌های بالای طلا در سال 1971 منسوخ شد. این سیستم نیز پس از آن حذف شد که رئیس جمهور نیکسون دستور "بسته شدن پنجره طلا" را صادر نمود.
• اسپایک چیست؟

  اسپایک به حرکت قیمت با مقیاسی بزرگ در بازه‌ای کوتاه گفته می‌شود. این رخداد معمولا در اثر افشای یک خبر و یا برهم خوردن تعادل بین عرضه و تقاضا ایجاد می‌شود. در این حالت حجم معاملات به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد. اسپایک ممکن است در جهت صعودی یا نزولی ایجاد شود و این ممکن است تصمیم‌گیری معاملاتی را سخت کند. همچنین اسپایک ممکن است واقعی یا به صورت تقلبی ایجاد شود. برای پیش‌بینی یا تشخیص درست اسپایک، می‌توان از ابزارهایی مثل تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال و اخبار و اطلاعیه‌های شرکت استفاده کرد .

• اسپرد (Spread) و قیمت خرید و فروش (Bid & Ask) به چه معناست؟
  در بازار مبادلات ارز، برای هر جفت ارز در هر لحظه دو قیمت متفاوت وجود دارد. یکی قیمتی است که شما می توانید در آن قیمت خرید انجام دهید (این نرخ را Ask می گویند) و دیگری قیمتی است که شما می توانید در ان قیمت فروش انجام دهید (این قیمت را Bid می گویند) تفاوت این دو قیمت را اسپرد (Spread) می نامیم. مثلا در نرم افزار معاملاتی به EUR/USD نگاه کنید، خواهید دید: Ask1.4703 و Bid1.4701 بدین معنی که قیمت خرید جفت ارز یورو به دلار برای شما ۱٫۴۷۰۳ و قیمت فروش این جفت ارز برای شما ۱٫۴۷۰۱ می باشد. تفاوت این نرخ ها معمولا در یک کارگزار مقدار ثابتی است. مثلا در این مثال اسپرد EUR/USD دو پوینت یا دو پیپ می باشد. اسپرد در واقع هزینه ای است که معامله گر برای انجام معامله خود می پردازد. همانطور که ملاحظه می کنید، نسبت به حجم معامله عدد بسیار کوچکی خواهد بود.
• اشباع خرید چیست؟

  به حالتی که یک دارایی با قیمتی بیش‌تر از ارزش واقعی خود معامله شود، اصطلاحا اشباع خرید گفته می‌شود. برای تشخیص آن که یک دارایی در حالت اشباع خرید قرار دارد یا خیر، بایستی برآوردی از ارزش واقعی آن دارایی داشته باشیم. روش‌های متعددی برای برآورد ارزش واقعی وجود دارد. مثلا یکی از این روش‌ها، استفاده از “نسبت قیمت به درآمد (P/E)” است.
  بایستی توجه کرد که محاسبه ارزش واقعی یک دارایی، کار آسانی نبوده و نیازمند اطلاعات و تجربه زیادی است. از این رو اگر فرصت انجام این کار ندارید، می‌توانید از روش‌هایی با دقت کمتر اما سریع‌تر استفاده کنید. یکی از معروف‌ترین روش‌های سریع پی بردن به اشباع خرید، اندیکاتور RSI است. به این صورت که اگر منحنی RSI بالای ۷۰ قرار گیرد، احتمالا حالت اشباع خرید رخ داده است.
  دقت کنید؛ اندیکاتور RSI صرفا به اطلاعات قیمتی نماد توجه می‌کند و وضعیت بنیادی آن را مورد بررسی قرار نمی‌دهد. لذا احتمال دارد اطلاعات صحیحی به شما ارائه ندهد.

• اشباع فروش چیست؟

  به حالتی که یک دارایی با قیمتی کم‌تر از ارزش واقعی خود معامله شود، اصطلاحا اشباع فروش گفته می‌شود. برای تشخیص آن که یک دارایی در حالت اشباع فروش قرار دارد یا خیر، بایستی برآوردی از ارزش واقعی آن دارایی داشته باشیم. روش‌های متعددی برای برآورد ارزش واقعی وجود دارد. مثلا یکی از این روش‌ها، استفاده از “نسبت قیمت به درآمد (P/E)” است.
  بایستی توجه کرد که محاسبه ارزش واقعی یک دارایی، کار آسانی نبوده و نیازمند اطلاعات و تجربه زیادی است. از این رو اگر فرصت انجام این کار ندارید، می‌توانید از روش‌هایی با دقت کمتر اما سریع‌تر استفاده کنید. یکی از معروف‌ترین روش‌های سریع پی بردن به اشباع فروش، اندیکاتور RSI است. به این صورت که اگر منحنی RSI زیر ۳۰ قرار گیرد، احتمالا حالت اشباع فروش رخ داده است . دقت کنید؛ اندیکاتور RSI صرفا به اطلاعات قیمتی و نمودار نماد توجه می‌کند و وضعیت بنیادی آن را مورد بررسی قرار نمی‌دهد. لذا احتمال دارد اطلاعات صحیحی به شما ارائه ندهد.

• اعتبار انباری (Warehouse Financing) چیست؟
  اعتبار انباری یا Warehouse Financing نوعی از تامین مالی برای فهرست مورد نیاز انبار (Inventory) است که بخشی از اجناس انبار یا اجناس فهرست به عنوان وثیقه برای اعطای وام پذیرفته می‌شوند.

  برای توثیق نمودن این اجناس این اجناس در انبار عمومی یا انبار مورد نظر اعتباردهنده قرار داده می‌شود. این اجناس می‌توانند در انبارهای اعتبار گیرنده به شرط کنترل توسط شخص ثالث نیز باشد.

  موسسات مالی تامین‌کننده اعتبار انباری بطور معمول مدیری برای تحویل و صدور رسید منصوب کرده که کمیت و کیفیت اجناس را مورد بررسی قرار داده و توثیق می‌کند.
• افشاء چیست؟

  ارسال اطلاعات به سازمان و انتشار عمومی و به‌موقع اطلاعات مطابق ضوابط دستورالعمل افشا نام دارد .

• افشای اطلاعات چیست؟

  تعریف افشای اطلاعات چیست؟

  
  عمل افشای کلیه اطلاعات مربوط به یک شرکت که ممکن است بر تصمیمات سرمایه گذاران و سهامداران تأثیرگذار باشد، افشای اطلاعات گفته می‌شود. شرکت های سهامی موظف‌اند هر نوع اطلاعات تأثیرگذار را بلافاصله از طریق سازوکاری مشخص اعلام کرده و در معرض استفاده عموم سهامداران قرار دهند.
  
  توضیحاتی در مورد افشای اطلاعات
  
  برای اینکه سرمایه گذاری تا حد امکان برای همه عادلانه باشد، شرکت ها باید هم اطلاعات بد و هم اطلاعات خوب خود را افشا کنند. در گذشته، افشای گزینشی و گلچین شده یک مشکل جدی برای سرمایه گذاران بود زیرا افراد داخلی به کرات از اطلاعات به نفع خودشان و به هزینه عموم سهامداران بهره می‌جستند.
  شرکت های بورسی تنها نهادهایی نیستند که در معرض قوانین سخت‌گیرانه افشـای اطلاعات قرار دارند. ازنظر قانون، شرکت های کارگزاری و تحلیلگران نیز می‌بایست هرگونه اطلاعاتی را که به تصمیم سرمایه گذاری مرتبط می‌شود، افشا کنند.

• افشای فوری چیست؟

  افشای اطلاعات به محض آگاهی ناشر، با رعايت شرايط دستورالعمل افشای فوری گفته میشود .

• الگوهای ادامه دهنده چیست؟

  الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال به دو دسته الگوهای ادامه دهنده و الگوهای بازگشتی تقسیم می‌شوند. الگوهای ادامه دهنده، الگوهایی هستند که با مشاهده آن‌ها در نمودار قیمتی یک نماد می‌توان انتظار داشت که قیمت سهم در آینده نیز در ادامه روند قبلی آن حرکت کند. یعنی اگر روند قبل از الگو صعودی بوده، روند بعد از آن نیز به احتمال زیاد صعودی است و به طور مشابه، اگر روند قبل از الگو نزولی بوده، روند بعد از آن نیز به احتمال زیاد نزولی است. الگوی مثلث، پرچم، مستطیل و کنج، نمونه‌هایی از الگوهای ادامه دهنده هستند .

• الگوهای بازگشتی چیست؟

  الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال به دو دسته الگوهای ادامه دهنده و الگوهای بازگشتی تقسیم می‌شوند. الگوهای بازگشتی، الگوهایی هستند که با مشاهده آن‌ها در نمودار قیمتی یک نماد می‌توان انتظار داشت که روند تغییر قیمت سهم در آینده تغییر کند. یعنی اگر روند قبل از الگو صعودی بوده، روند بعد از آن به احتمال زیاد نزولی است و به طور مشابه، اگر روند قبل از الگو صعودی بوده، روند بعد از آن به احتمال زیاد صعودی است. الگوی سر و شانه، سقف و کف دوقلو و سقف و کف سه قلو، نمونه‌هایی از الگوهای بازگشتی هستند .

• انحصار چیست؟

  وضعیتی در بازار که سهم یک یا چند بنگاه یا شرکت تولیدکننده، خریدار و فروشنده از عرضه و تقاضای بازار به میزانی باشد که قدرت تعیین قیمت و یا مقدار را در بازار داشته باشد ، یا ورود بنگاه‌های جدید به بازار یا خروج از آن با محدودیت مواجه باشد  .

• اندوخته قانونی چیست؟

  مطابق با قانون تجارت، هر شرکت مکلف است تا هر سال یک‌ بیستم یا معادل ۵ درصد از سود خالص خود را به عنوان اندوخته قانونی ذخیره نماید. به عبارت ساده‌تر، اندوخته قانونی مبلغی است که شرکت قبل از تقسیم سود باید کنار بگذارد تا هنگامی که دچار بحران مالی شده یا درآمد کافی ندارد امکان استفاده از آن را داشته باشد. زمانی‌که این اندوخته قانونی به ۱۰ درصد کل سرمایه شرکت برسد، ذخیره اندوخته اختیاری خواهد بود. چنانچه شرکت افزایش سرمایه بدهد، باید مجددا متناسب با سرمایه جدید، اقدام به ذخیره اندوخته قانونی نماید تا به میزان ۱۰ درصد از سرمایه جدید برسد.

• اندیکاتور چیست؟

  در تحلیل تکنیکال، اندیکاتورها شاخص‌هایی آماری هستند که عمدتا برای پیش‌بینی روند تغییرات قیمت مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع، اندیکاتورها‌ با انجام محاسبات ریاضی روی داده‌هایی مانند تغییرات قیمت و حجم معاملات، عددی را محاسبه می‌کنند که می‌توان بر اساس آن، شرایط را تفسیر کرد. اندیکاتورهای تکنیکال را می‌توان در ۴ گروه اندیکاتورهای روندی ، نوسانگرنماها، اندیکاتور‌های حجمی و اندیکاتور‌های بیل ویلیامز قرار داد.

• انواع عقد چیست؟

  1- عقدلازم: عقدی است که هیچ یک از طرفین معامله حق فسخ آن را نداشته باشند. مانند سلف، فروش اقساطی، اجاره به شرط تملیک، مزارعه، مساقات، قرض الحسنه. 2- عقد جایز: عقدی است که هریک از طرفین می توانند هر وقت که بخواهند آن را فسخ نمایند مانند مضاربه ، جعاله، عقودمشارکتی. 3- عقد خیاری: عقدی است که ضمن آن برای طرفین یا یکی از آنها یا برای اشخاص ثالث اختیارفسخ معامله گذاشته می شود. 4- عقد منجز: عقدی است که قطعیت آن مشروط به انجام یا وقوع امری نباشد. 5- عقد معلق: عقدی است که قطعی شدن آن مشروط به انجام یا وقوع امری دیگر است. مانند مالک شدن مستاجر پس از پرداخت کل اجاره بها(اجاره به شرط تملیک) 6- عقد معین: عقودی راگویندکه در قانون مدنی نام آن ذکر گردیده باشد. مانند مضاربه ویا مشارکت. 7- عقد نامعین: عقدی است که در قانون مدنی نام برده نشده لیکن در قالب انعقاد انواع قراردادها در معاملات فی مابین امضاکنندگان برقرار می شود. 8- عقودمشارکتی یا غیرمبادله‌ای: عقودی را گویند که کالایی به هنگام انعقاد قرارداد مبادله نمی شود. مانند مضاربه – مشارکت 9- عقود مبادله‌ای: عقودی را گویند که با انعقاد قرارداد موضوع بین طرفین قرارداد مبادله می شود.مانند خرید وفروش اقساطی – اجاره به شرط تملیک،سلف. 10-عقد رهن: عقدی است که به موجب آن مدیون مالی را برای وثیقه قراردادن به داین می دهد. "قبض" اولیه بایستی انجام شود ولی استمرار قبض ضروری نمی باشد. در اختیار گرفتن مال را قبض می گویند. 11- قرارداد بانکی: سندی است بین بانک ومشتری که درقالب یک یا چند عقد منعقد می شود ومعمولاً قرارداد شامل عقد اصلی به‌همراه عقودخارج لازم دیگر برای شفافیت مراودات بین بانک ومشتری می باشد و طی آن عقود جایزرا با ذکرعبارت«قراردادهای خارج لازم به لازم»تبدیل می نماید.

• انواع قراردادها در بازارهای جهانی کدامند؟
  ۱- قرارداد لحظه ای – اسپات (Spot)

  ۲- قرارداد سلف – فوروارد (Forward)

  ۳- قرارداد آتی – فیوچر (Future)

  ۴- قرارداد اختیار معامله – آپشن (Option)
• اوراق بهادار ترکیبی و ممتاز واچو ویا (Wachovia Hybrid and Preferred Securities) چیست؟
  اوراق بهادار ترکیبی و ممتاز واچو ویا (Wachovia Hybrid and Preferred Securities) شاخص‌های وزن موزن سهام شناور است که توسط شرکت واچوویا طراحی شده و هدف اصلی آن مقایسه سهام ممتاز بازار با سایر شاخص‌های موجود در بازار سرمایه است.

  این شاخص شامل سهام ممتاز با حجم بازار بالاتر از 100 میلیارد دلار بوده و شامل شاخص‌های جزیی و تخصصی‌تر زیرمجموعه نیز می‌باشد.
• اوراق رهنی (Securitized loans) چیست؟
  در این نوع از اوراق که در بانکداری غربی بسیار متداول بوده و در بانکداری اسلامی معمولا از نوع اوراق مرابحه و اجاره می‌باشند، شرکت بانی (بانک، موسسه مالی یا شرکت لیزینگ) با ارائه درخواست یا طرح توجیهی خواستار جمع آوری منابع مالی از سرمایه‌گذاران توسط شرکت واسط و منتشر کننده اوراق (Special purpose vehicle - SPV) می‌شود.

  شرکت واسط پس از جمع‌آوری منابع مالی از سرمایه‌گذاران و به وکالت از طرف آنها دارایی‌های تسهیلاتی شرکت بانی (بانک) را خریداری کرده و بر اساس این دسته از دارایی‌های خریداری شده اوراق منتشر می‌نماید. 
  این دارایی‌ها نسهیلاتی هستند که بانک به نهادها و خانوارها اعطا کرده است. از آنجایی که این دارایی‌ها (تسهیلات) در رهن بانک می‌باشد دارایی‌های رهنی و اوراقی که به پشتوانه آن منتشر می‌شود اوراق رهنی نام دارند.

  به بیان دیگر بانک در طی این روند تسهیلات اعطایی خود (طلب‌ها در قالب تسهیلات اعطایی) را بفروش رسانده و اقساط دریافتی از طلبکاران را از طریق واسط به سرمایه‌گذاران انتقال می‌دهد. 
  در بانکداری اسلامی این اوراق به نام اوراق رهنی شناخته شده که اسم اوراق بسته به نوع عقد شرعی استفاده شده در آن فرق می‌کند.

  در نظام مالی متعارف، هر دارایی با درآمد ثابت یا متغیر مانند اوراق بهادار دولتی، مطالبه‌های ناشی از وام‌های تجاری، وام‌های رهنی مسکن، وام‌های رهنی بازرگانی، حساب‌های دریافتی، مطالبه‌های مربوط به اجاره‌های بلند مدت قابل تبدیل به اوراق بهادار هستند و هرچه ریسک دارایی پایین‌تر باشد امکان فروش بیشتری دارد

  - پس از جنگ جهانی دوم با افزایش تقاضای خرید مسکن، بانک‌های آمریکا با تقاضای فراوانی برای وام مسکن روبه‌‌رو شدند. تا آن زمان تامین مالی وام‌های مسکن از محل سپرده‌ها بود، در نتیجه حجم وام‌های بانکی محدود به حجم سپرده‌ها می‌شد. بانک‌ها جهت تامین مالی به بازار سرمایه رو آوردند و از ابزارهای مالی جدیدی جهت تامین مالی استفاده کردند، این ابزار جدید به نام اوراق رهنی نامیده شد.

  - اوراق رهنی اوراقی بودند که با پشتوانه وام‌های رهنی منتشر می‌شدند و از دو جهت قابل اعتماد بودند، اولا بانک‌ها در برابر اعطای وام به گیرنده آن، سند دارایی را در رهن خود قرار می‌دانند، ثانیا انجمن رهن ملی دولتی امریکا پرداخت­های منظم اصل و بهره وام‌های پشتوانه این نوع از اوراق بهادار را برای خریدار تضمین می­کرد. بدین طریق ریسک این اوراق به شدت کاهش می‌یابد.

  - در بانکداری غربی نیز اسم این اوراق بسته به نوع تسهیلات متفاوت است، اما تفاوت این اسم منوط به نوع وام و تسهیلات بوده و نه نوع عقد استفاده شده چراکه در بانکداری غربی تنها از عقد قرض استفاده میشود. چنانچه پشتوانه اوراق منتشر شده تسهیلات مسکن باشد این اوراق Mortgage-backed securities نام دارد. بطور کلی این اوراق Asset-backed securities یا Securitized loans نام دارند.
• اوراق قرضه بدون کوپن (Zero-coupon Bond) چیست؟
  اوراق قرضه بدون کوپن یا Zero-coupon Bond به اوراق قرضه‌ای گویند که تا سررسید سود پرداختی در قالب کوپن نداشته و سود آن با توجه به تنزیل قیمت اسمی آن است. 
  بدین صورت که در زمان فروش قیمت آن کمتر از قیمت اسمی بوده و در سررسید قیمت اسمی آن پرداخت می‌شود و این تفاوت در قیمت اسمی و معامله سود آن محسوب می‌شود.

  قیمت در زمان خرید ارزش فعلی آن بوده که با توجه به نرخ سود بازار تنزیل شده است.