به گزارش شبکه اطلاعرسانی طلا و ارز و به نقل از فوربز، شرکتهای بزرگ فناوری مثل اپل و گوگل که امپراتوری اینترنت را در اختیار دارند، راههای مختلفی برای حفظ قدرت خود پیدا کردهاند. یکی از مهمترین این راهها، ایجاد نوعی انحصار در اکوسیستم اپلیکیشنهاست؛ به این معنا که وقتی کسی دستگاهی از اپل یا گوگل میخرد، این شرکتها تعیین میکنند چه اپهایی قابل دسترسی باشند.
این قدرت، پنهانتر و خطرناکتر از چیزی است که بیشتر مردم تصور میکنند. مثلاً اپل به درخواست دولتهایی مثل چین یا هند، بارها اپلیکیشنها را از فروشگاهش حذف کرده. در واقع، اپل و گوگل تبدیل به گلوگاههایی شدهاند که به دولتها امکان میدهد اینترنت را مطابق میل خود سانسور کنند. اما بیتکوین در برابر این ساختار، نقش نوعی سپر یا راه فرار را ایفا میکند. نمونهاش شرکت «پروتون» به رهبری اندی ین است که ابزارهای حفظ حریم خصوصی ارائه میدهد و تلاش کرده کاملاً مستقل از اپل و گوگل عمل کند. اندی ین معتقد است اپل با تمرکز تولید خود در چین، عملاً «با شیطان معامله کرده» و در مقابل خواست چین برای حذف اپها، چارهای جز تسلیم ندارد. پروتون اخیراً بیتکوین را بهعنوان روش پرداخت پذیرفته و کیف پولی هم ارائه داده که کاربران بتوانند با بیتکوین کار کنند.
یک مثال جالب دیگر، اپلیکیشن «داموس» (Damus) است که بر بستر شبکهای بهنام «نوستر» (Nostr) فعالیت میکند؛ نوعی شبکه اجتماعی غیرمتمرکز که کاربران میتوانند کلید خصوصی خود را بردارند و از هر کلاینتی برای دسترسی به محتوای شبکه استفاده کنند. نوستر شبیه بیتکوین، یک پروتکل است نه یک پلتفرم؛ بنابراین نمیتوان آن را توسط هیچ نهاد یا گروهی سانسور کرد.
وقتی قابلیت «زپ» (Zap) به نوستر اضافه شد (که در واقع پرداختهای خرد با بیتکوین هستند) تهدیدی دوگانه برای اپل و گوگل ایجاد کرد. از یکسو، توسعهدهندگان دیگر نیازی به پرداخت کارمزدهای سنگین برای انتشار اپ نداشتند، و از سوی دیگر، پرداختها کاملاً مستقل و بدون وابستگی به سیستمهای مالی مرسوم انجام میشد. این تهدید مستقیم به انحصار مالی اپاستورها و رابطه پشتپرده آنها با دولتهاست.
ویل، بنیانگذار داموس، در مصاحبهای اشاره کرده که قدرت کنترل اپل باعث شده فضای نوآوری برای توسعهدهندگان محدود شود. اپل نهتنها اپلیکیشنها را به دلخواه بررسی میکند، بلکه حتی درباره نحوه عملکردشان هم مقررات خاص وضع میکند. در مورد داموس، اپل ناگهان اعلام کرد زپها فقط باید به یک نفر قابل ارسال باشند و آنهم فقط بهصورت انعام بعد از انتشار محتوا. اپل تهدید کرد که اگر دکمه زپ حذف نشود، اپلیکیشن را ظرف ۱۴ روز از فروشگاه حذف میکند.
ویل همچنین گفته در iOS راهی برای حمایت مستقیم از توسعهدهندگان وجود ندارد، برخلاف اندروید که مثلاً اپ «آمتیست» (Amethyst) اجازه میدهد کاربران بهصورت مستقیم به سازندگان اپلیکیشن کمک مالی کنند. بهگفته ویل، این نوع پشتیبانی میتواند کمک بزرگی برای نوآوری داموس باشد. او میگوید: «اپل عملاً نوآوری ما را محدود میکند تا همچنان کنترل سیستم پرداخت را در اختیار داشته باشد». او افزود که مشکلی با این ندارد که اپل بیتکوین و شبکه لایتنینگ را یکپارچه کند و حتی سهمی هم بگیرد، اما انتخاب اپل یعنی پذیرش کنترل کامل آن شرکت بر پرداختها و پیوستن دوباره به سیستم مالی قدیمی.
در مورد گوگلپلی هم وضعیت مشابهی وجود دارد. با این حال، داموس تصمیم گرفته از چارچوب سنتی فروشگاه گوگل خارج شود و از فضای بازتر اندروید برای توسعه و نوآوری استفاده کند. بیتکوین یک تغییر اساسی نسبت به نظم مالی قدیمی است. وقتی شرکتهایی مثل اپل و گوگل درگیر پیامدهای این تغییر میشوند، روشن است که کنترلپذیر نبودن بیتکوین، پشتیبانی از نوآوری توسعهدهندگان، و امکان پرداخت مستقیم بین کاربران، تهدیدی واقعی برای تسلط آنها بر دنیای اپلیکیشنهاست.