نام تيتانيوم Titanium از واژه لاتين (از كلمه لاتين Titans كه پسر اول پادشاه Gaia بود، گرفته شده است. تيتانيوم نهمين عنصر فراوان (از نظر وزني) در پوسته زمين و كره ماه است که فراواني تيتانيوم در پوسته زمين (وزني) 63/0% است.
تيتانيوم عنصري است سبک، مقاوم و داراي جلا به رنگ سفيد- نقره اي با نماد Ti ، عدد اتمي 22 ، وزن اتمي 88/47، وزن مخصوص 54/4 گرم بر سانتي متر مکعب ، سختي 6 در مقياس موس ، نرم ، نقطه جوش 3287 درجه سانتي گراد و نقطه ذوب 1660 درجه سانتي گراد .
تيتانيوم در گروه 4(IV) جدول تناوبي به عنوان Transition Metals بوده و در دوره 4 قرار دارد .
فلز تيتانيوم از طريق فرايندهاي شيميايي بسيار كنترل شده توليد ميگردد و نسبت به ديگر فلزات نظير آلومينيوم و فولاد بسيار گران است. تنها حدود 5% توليد سالانه جهاني تيتانيوم صرف توليد فلز تيتانيوم شده و 95 درصد باقيمانده در توليد ماده رنگ دي اكسيدتيتانيوم مورد استفاده قرار ميگيرد. اين ماده كه داراي دو شكل الوتروپي به نام هاي روتيل و آناتازمي مي باشد، بواسطه رنگ سفيد، درجه دير گدازي و توان بالا و توان زياد در توزيع و انتشار يكنواخت در تركيبات ديگر، بعنوان عمده ترين ماده اوليه رنگ سفيد در صنايع رنگ سازي، كاغذ سازي،پلاستيك، لاستيك و مواد مختلف ديگر شناخته ميشود.
از آنجايي كه نسبت استحكام به وزن در آلياژ هاي تيتانيوم بالا (آلياژهاي با وزن سبك اما مقاوم) ميباشد و اين آلياژ ها مقاومت خوبي در مقابل خوردگي از خود نشان مي دهند، لذا تيتانيوم يك فلز استراتژيك مهم تلقي شده و بطور وسيعي در موتور و ساختمان داخلي هواپيماي نظامي و غير نظامي با كارايي بالا، تجهيزات حمل و نقل، صنايع شيميايي و واحد مولد برق مورد استفاده قرار ميگيرد.
از كاربردهاي ديگر تيتانيوم ميتوان به ساخت كاربيد تيتانيوم، سراميك ها و ديگر مواد شيميايي اشاره نمود. منابع معدني كنوني تيتانيوم عبارت از روتيل، ايلمنيت و لوكوكسن (محصول دگرسان شده ايلمنيت) ميباشند. قسمت عمده توليد سالانه جهاني فلز تيتانيوم مربوط به ايلمينت است.
ذخاير معدني قابل ملاحظه تيتانيوم در استراليا، اسكانديناوي، امريكاي شمالي و مالزي يافت مي شود