•الماس بلوهارت(قلب آبي)The Blue Heart Diamond
ريشه نام
به نظر مي‌رسد رنگ آبي تيره‌ي اين الماس كم‌نظير علت انتخاب چنين عنواني براي آن باشد. تراشي زيبا با طرح قلب، "بلوهارت" را به چشمگيرترين الماس آبي جهان تبديل كرده است. گاهي اوقات الماس فوق را "آن‌زو Unzue" مي‌نامند زيرا زماني به يك زن آرژانتيني تعلق داشته است. او اين الماس را در سال 1910 يعني 2 سال پس از كشف آن، از كارتيه خريداري كرد و به مدت 43 سال صاحب آن بود. برخي اوقات، به اشتباه آن را "اوژني آبي Eugenie Blue" مي‌نامند و به اوژني، ملكه‌ي فرانسه، همسر ناپلئون سوم (1870-1852) نسبت مي‌دهند، اين در حالي است كه او هرگز نمي‌توانست صاحب اين الماس باشد زيرا زمان كشف آن سال 1908 بوده است.
ويژگي‌هاي الماس
الماس 62/ 30 قيراطي "بلوهارت" آبي رنگ است و طرحي شبيه به قلب دارد. درجه رنگ اين الماس به طور دقيق مشخص نيست و آن را آبي تيره يا آبي نقره‌گون مي‌نامند. در هر حال بنا بر ظاهر سنگ و بر اساس سيستم درجه‌بندي رنگ GIA، در رده‌ي آبي پررنگ و يا درخشان فانتزي قرار مي‌گيرد. "الماس بلوهارت" پنجمين الماس بزرگ آبي جهان به‌شمار مي‌آيد و از نوع الماس‌هاي كمياب طبقه IIb محسوب مي‌شود كه تمامي الماس‌هاي آبي طبيعي در اين طبقه قرار مي‌گيرند، احتمال شكل‌گيري اين چنين الماس‌هايي در مقايسه با ديگر الماس‌هاي طبيعي، كمتر از 1 درصد است. در اين گونه الماس‌ها يا نيتروژن وجود ندارد يا اين‌كه به ميزان بسيار اندكي وجود دارد. در صورت عدم وجود نيتروژن يا ديگر ناخالصي‌هاي شيميايي، نوع aП محسوب مي‌شوند كه تنها 1 تا 2 درصد از كل الماس‌هاي طبيعي جهان در اين دسته قرار مي‌گيرند. در صورتي‌كه به جاي نيتروژن، مقدار اندكي "بورون Boron" در الماس وجود داشته باشد آن‌ها را در طبقه IIb قرار مي‌دهند. اتم‌هاي بورون در ساختار كريستالي الماس ادغام مي‌شوند و طيف جذب آن را تغيير مي‌دهند و رنگ آن را آبي مي‌كنند. بر خلاف ديگر الماس‌ها كه نارسانا هستند، وجود بورون در ساختار اين الماس‌ها به آن‌ها خاصيت نيمه رسانايي مي‌بخشد.
تاريخچه
گرچه الماس بلوهارت به ملكه فرانسه تعلق ندارد، اما ارتباط آن را با فرانسه نمي‌توان ناديده گرفت، زيرا در سال‌هاي 10-1909 از سوي شركت مشهور فرانسوي تراش الماس به نام "آتانيك اكي‌يانان Ekyanan Atanik" واقع در "نيوايلي Neuilly" پاريس تراش داده شد. در خصوص تاريخچه اين الماس و منبع اصلي آن به امروز، نظرات مختلفي مطرح شده است. برخي، آن را به هند نسبت مي‌دادند و عده‌اي معتقد بودند كه به آفريقاي جنوبي تعلق دارد. اين در حالي است كه اوايل قرن بيستم، اكثر معادن تاريخي الماس واقع در "فلات شرقي دكن Eastern Deccan Plateau" در كشور هند تعطيل بودند. در هر حال با تلاش بي‌وقفه دانشمندان موزه تاريخ طبيعي "اسميت سونين Smithsonian"، مالك كنوني الماس، اطلاعات دقيق‌تري در خصوص اين الماس جمع‌آوري شد. محققان با رجوع به اسناد موجود در آرشيو شركت "دبيرز De Beers" دريافتند كه سنگ خام اين الماس به وزن 102 قيراط در نوامبر 1908 در "معدن پرميير Premier"، واقع در آفريقاي جنوبي كشف شده بود. همان‌طوركه بيش از اين هم اشاره شد، اين الماس پس از تراش به كارتيه فروخته شد، كارتيه هم از آن براي تزيين زيورآلاتي به حالت دسته گل (كورساژ Corsage) كه خانم‌ها براي تزيين بر روي مچ دست، كمر يا بر روي شانه خود استفاده مي‌كنند با نام "سوسن بري Lily of the valley" استفاده كرد و خانمي آرژانتيني به نام "آون‌زو Unzue" آن را خريداري كرد. الماس مذكور تا سال 1953 تا هنگامي‌كه "ون‌كليف و آرپلز Van Cleef & Arpels" آن را خريداري كرد، نزد او باقي ماند. شركت ون‌كليف و آرپلز آن را از پايه‌ي اوليه‌اش جدا و به همراه 25 الماس بي‌رنگ ديگر بر روي آويزي نصب كرد. اين آويز به همراه گردنبند به قيمت 300/000 دلار به يك خانواده‌ي اروپايي فروخته شد.
در سال 1959، "هري وينستن Harry Winston" اين الماس را خريداري و بر روي يك انگشتر پلاتين نصب كرد و آن را به "مارجري مري ودرپستMarjorie merriweather Post" فروخت. نام اين الماس دهه‌ي 1960، همنام "خانم پست Mrs.Post" باقي ماند و او در نهايت تصميم گرفت كه آن را به موزه‌ي تاريخ طبيعي موسسه سيمسونين در واشنگتن DC اهدا كند. بلوهارت هم اكنون در سالن زمين‌شناسي "ژانت آننبرگ هوكر Janet Annenberg Hooker" در موزه‌ي تاريخ طبيعي در معرض ديد عموم قرار دارد. الماس‌هاي آبي در زيبايي و نادر بودن، تمامي الماس‌هاي ديگر را مغلوب خود مي‌كنند. اين امر موجب آن شده است كه مجموعه‌دارها و خبرگان سراسر جهان بيش از هر نوع الماس، خواهان اين گونه الماس‌ها باشند.
در اكتبر سال 2007، در حراجي "ساثبي Sotheby" در هنگ‌كنگ، يك الماس آبي كمياب فانتزي به وزن 04/ 6 قيراط طي يك ركود بي‌سابقه به قيمت 98/ 7 ميليون فروخته شد كه براي افرادي كه اطلاعات بالايي در خصوص اين تجارت دارند، چندان هم شگفت‌انگيز نمي‌باشد. قيمتي معادل 32/ 1 ميليون دلار به ازاي هر قيراط، ركود بيست ساله‌ي جهان را كه الماس "هانكوك رد Hancok red" يا "هالفن رد Halphen red" در سال 1987 با قيمتي بالغ بر 926/000 دلار به ازاي هر قيراط از خود به جاي گذاشته بود را شكست. گزارش شده است كه اين الماس را "موسيف Moussaieff" جواهرساز صاحب نام لندن خريداري كرد، او همچنين يك الماس قرمز بي‌نهايت كمياب 11/ 5 قيراطي به نام "ردشيلد Red shield" را به قيمتي نامعلوم از شركت "ويليام گلدبرگ نيويورك William Goldberg" نيويورك در سال 2001 خريد و نام آن را به "موسيف رد red Moussaieff" كه بزرگ‌ترين الماس قرمز جهان است، تغيير داد.
•الماس آرك‌دوك ژوزف Archduke Josegh Diamond
ريشه نام
نام اين الماس از عنوان دوك اعظم، ژوزف آگوست (1962-1872) شاهزاده مجارستاني سلسله هايسبرگ مالك هميشگي آن گرفته شده است.
ويژگي‌هاي الماس
الماس 45/ 76 قيراطي آرك‌دوك با تراش مستطيلي كاشن و بدون هيچگونه ناخالصي و رنگ D داراي تمامي ويژگي‌هاي بارز بهترين الماس‌هاي گلكندا (Golconda: شهري در هند) مي‌باشد. اين خصوصيات شامل: بينقص بودن، شفافيت داخلي بسيار بالا، بدون رنگ و داراي درجه رنگ D از موسسه گوهرشناسي GIA مي‌باشد. هنگامي‌كه به الماسي نظير آرك دوك ژوزف، درجه رنگ D داده مي‌شود، به آن معنا است كه آن الماس از نوع aП مي‌باشد. اين گونه الماس‌ها به لحاظ شيميايي به طوركامل خالص و به لحاظ ساختاري بينقص هستند و به خالص‌ترين الماس‌ها شهرت دارند و تنها 2 تا 1 درصد از الماس‌هاي طبيعي داراي اين ويژگي هستند و هيچگونه خصوصيتي كه به آن‌ها رنگ ببخشد در اين الماس‌ها وجود ندارد.
ويژگي‌هايي كه موجب افزودن رنگ به الماس مي‌شوند به قرار زير مي‌باشند:
1- وجود عناصر، نيتروژن، بورون يا هيدروژن
2- نقص ساختاري در كريستال كه طيف جذب را تغيير مي‌دهد.
3- قرار گرفتن در معرض پرتوافكني طبيعي كه موجب ايجاد رنگ سبز در الماس‌ها مي‌شود.
تنها تعداد معدودي از الماس‌ها در طبيعت يافت مي‌شوند كه هيچ يك از اين خصوصيات را نداشته باشند در نتيجه بسيار كمياب هستند. در حقيقت 98 درصد از الماس‌هاي طبيعي داراي عنصر نيتروژن هستند كه نوعي ناخالصي محسوب مي‌شوند و به الماس‌هاي نوع I شهرت دارند.
تاريخچه
بدون ترديد، الماس ژوزف به هند تعلق دارد اما به طوردقيق مشخص نيست كه چگونه به دست آرك‌دوك رسيده است. آرك دوك ژوزف يكي از نوادگان امپراتور لئوپلد دوم پسر "امپراتريس ماريا ترزا Maria Theresa" به شمار مي‌رود. ترزا، دوشس بزرگ اتريش و ملكه‌ي مجارستان و بوهم(منطقه‌اي تاريخي در اروپاي مركزي كه امروزه بخشي از جمهوري چك مي‌باشد) بود. ملكه ماريا ترزا، مالك الماس بزرگ زرد رنگ "فلورنتين Florentine" متعلق به كشور هند بود كه يكي از منحصر به فردترين و برجسته‌ترين الماس‌هاي تاريخ به شمار مي‌آمد.
تاريخ معاصر
"آرك‌دوك ژوزف Archduke Joseph" پسر ارشد دوك ژوزف كارل لودويگ يكي از نوادگان لئوپلد دوم بود و به "ژوزف آلك‌سوت Joseph Alcsut" نيز شهرت داشت. او در سال 1893 با نوه‌ي دختري امپراتور "فرانز ژوزف Franz Joseph" و فرزند شاهزاده لئوپلد اهل باواريا، ازدواج كرد. ژوزف در سال 1902 به نيروهاي ذخيره زميني ارتش مجارستان پيوست كه در اصل آغاز فعاليت‌هاي نظامي او به شمار مي‌آمد. او در همين سال نيز به عنوان دانشجوي حقوق در دانشگاه بوداپست ثبت نام كرد و پس از درگذشت امپراتور فرانز ژوزف به مقام فرماندهي نيروهاي مرزي مجارستان در طي جنگ جهاني اول منصوب و موفق به تصرف مجدد بخش شرقي "سي‌بن بورگن Sieben Burgen" و انجام برخي مذاكرات جهت آتش‌بس شد.
چارلز اول در سال 1918 او را به عنوان نايب السلطنه خود در مجارستان برگزيد اما اقدامات او در تشكيل دولت به دليل انقلاب 31 اكتبر ناكام ماند. در نتيجه او دو مرتبه به "الك‌سوت Alcsut" محل سابق زندگيش بازگشت. از آنجا كه ژوزف به عنوان جمهوري خواه خائن، شهرت يافته بود، در تمامي اين مدت تحت نظارت قرار داشت. او در اگوست 1919 بار ديگر موفق شد به موقعيت قبلي‌اش دست يابد و دو مرتبه در مجارستان به تخت سلطنت بنشيند. ولي از آنجا كه نيروهاي متحدين اجازه نمي‌دادند فردي از هاپسبرك در مجارستان حكومت كند، مجبور به كناره‌گيري شد. در نتيجه در سال 1944 به آمريكا مهاجرت كرد، اما پس از مدتي به اروپا بازگشت تا با خواهرش شاهزاده "مارگارت وان‌ثرن Margarete Vonthurn" زندگي كند. طي اين دوران، ژوزف به تاليف و نگارش خاطرات خود و برخي وقايع تاريخي پرداخت و سرانجام در سال 1962 درگذشت. ژوزف فرانسيس (1957-1895) وارث الماس مشهور شد. در اول ژوئن 1933 اين الماس نزد بانك اعتباري مجارستان و در حضور مشاور دولت به وديعه گذاشته شد و 3 سال بعد يكي از بانكداران اروپايي آن را خريداري كرد. او نيز طي جنگ جهاني دوم، براي آن‌كه اين الماس به دست نازي‌ها نيفتد، آن را به صندوق امانات فرانسه سپرد. طي اين دوره الماس فوق به طرز مرموزي ناپديد شد و پس از مدتي ناگهان در ژوئن 1961 در يكي از حراجي‌هاي لندن در معرض فروش قرار گرفت. در آن زمان به بزرگ‌ترين و مرغوب‌ترين الماس خام كه در كشور انگليس به نمايش گذاشته بود، شهرت يافت. اما به دنبال تعيين قيمت 145/000 دلار توسط حضار كه با بهاي واقعي آن بسيار فاصله داشت، فروش آن به تعويق افتاد. به دنبال آن، اتحاديه خريداران "هاتون گاردن Hatton Garden" سعي در خريد آن داشت، اما تلاش آن‌ها ناموفق ماند. دو مرتبه در سال 1993 به منظور فروش در حراجي كريستي در شهر "ژنو Geneva" عرضه شد و به قيمت 6/500/000 دلار به فروش رسيد. امروزه الماس آرك دوك ژوزف جزء اموال "جواهري مولينا Molina Fine Jewelers" در آريزونا به شمار مي‌آيد. گفتني است يكي از ستارگان مشهور، اين الماس را در حالي‌كه بر روي يك گردنبند ساخت جواهر مولينا نصب شده بود به گردن آويخت. اين گردنبند مزين به الماس 45/ 76 قيراطي آرك دوك ژوزف در مركز، با قابليت جابه‌جايي و جايگزيني مجدد مي‌باشد كه اطراف آن را 57 الماس ديگر به وزن كلي 15/ 73 قيراط احاطه كرده است.
•الماس آلنات The Allnat Diamond
هنگامي‌كه "پورتر رودس Porter Rhodes" در سال 1881 به جزيره‌ي "وايت Wight" سفر كرد تا كريستال الماس سفيد خود را به "ملكه ويكتوريا" و "اوژني" ملكه فرانسه كه در آن زمان در مجاورت اين منطقه سكونت داشت، نشان دهد، نمي‌دانست كه با اين اقدامش، افسانه‌اي را بر سر زبان‌ها شايع خواهد كرد. با اين حال الماس‌هاي آفريقاي جنوبي معمولي، رنگي مايل به زرد داشتند، در نتيجه چندان قيمتي به‌نظر نمي‌رسيدند.
ملكه و به‌ويژه اوژني هر دو باتوجه به اين‌كه درباره الماس اطلاعاتي داشتند، معتقد بودند كه الماسي كه پورتر در اختيارشان قرار داده است واقعي و اصل مي‌باشد لذا بررسي كريستال 8 ضلعي سفيد و زيبا كه از "معادن كيپ Cape Mines" در آفريقاي جنوبي به دست‌شان رسيده بود، از نظر آن‌ها كاري بسيار هيجان‌انگيز جلوه مي‌كرد.
مدت‌ها بعد در سال 1893 "اكسل‌سيور Excelsior" و سپس در سال 1895، "جوبلي Jubilee" از اين معدن كشف شدند. سرانجام مهم‌ترين معدن يعني "پرميرماين Premier Mine" آفريقا در سال 1902 به عنوان منبع الماس‌هاي درشت و سفيد رنگ و همچنين نمونه‌هاي زرد رنگ به جهانيان معرفي شد.
صنعت استخراج الماس آفريقاي جنوبي در سال‌هاي اوليه اكتشاف، شاهد دستيابي حفاران به كريستال زرد درشت كه اكثرشان طرحي 8 ضلعي داشتند، بود.
ناصرالدين‌شاه از جمله پادشاهان ايران بود كه علاقه فراواني به الماس زرد رنگ داشت به‌طوري‌كه از آن‌ها در تزيين جواهرات سلطنتي استفاده مي‌كرد. بزرگ‌ترين نمونه آن 135 قيراط وزن داشت و از نظر اندازه و طرح با الماس "ريجنت Regent" برابري مي‌كرد.
تعداد معدودي نيز از جمله " الماس زرد تيفانيTiffany Yellow" از معدن كيمبرلي به دست آمده بودند. اما بخش اعظم آن‌ها به معدن دي‌بيرز تعلق داشتند كه به احتمال زياد الماس آلنات نيز از آنجا استخراج شده است.
اين الماس 29/ 101 قيراطي با تراش كاشن كه رنگش از سوي GIA زرد روشن فانتزي با درجه شفافيت VS2 تشخيص داده شده است بر اساس نام مالك آن يعني "آلفرد ارنت آلنات" برگزيده شده است. او يك سرباز، ورزشكار، عاشق هنر و مردي نيكوكار، در بسياري امور شناخته مي‌شد. بر اين اساس مبلغ گزافي را بابت خريد "ستايش مجوس Adoration of "Magi اثر "روبنس Rubens" پرداخت و به منظور تزيين نمازخانه به دانشكده "كينگ King"، كمبريج انگلستان اهدا كرد.
آلنات علاقه زيادي به اسب داشت و حدود 11 كره‌اسب را كه پيش از اين سلطان متوفي "آقا محمدخان قاجار" مالك آن‌ها بود را خريداري كرد. او اسب‌ها را موجودات زيبايي مي‌پنداشت كه مي‌توانست با آن‌ها به گردش برود.
آقا محمدخان نيز مالك چندين الماس استثنايي بود كه در ميان آن‌ها مي‌توان به الماس 13/ 33 قيراطي آقا محمدخان سوم اشاره كرد. اين الماس در ماه مه سال 1988 در ژنو در حراج كريستي به فروش گذاشته شد.
آلنات، هيچ يك از الماس‌هاي آقا محمدخان را نخريد اما اين الماس بسيار زيبا را خريداري كرد و در اوايل دهه 1950 كارتيه را مسئول طراحي گل‌سينه‌اي با طرح گل نمود كه در آن الماس مزبور نصب شد. طرحي كه كارتيه ارائه داد در واقع طرحي از گل حاوي 5 گلبرگ بود كه به خطوطي از الماس‌هاي تراش باگت و سفيد رنگ مزين مي‌شد، گلبرگ‌ها نيز متشكل از الماس‌هايي با تراش برليان بودند، همچنين بر روي ساقه و 2 برگ اين گل، الماس‌هايي با همين برش مشاهده مي‌شد و آلنات در مركز گل قرار مي‌گرفت. طرح مذكور دوباره در سال 1996 در ژنو توسط كريستي به حراج گذاشته شد. قيمت اين گل‌سينه 3/043/496 دلار تعيين شده بود كه هم‌اكنون مالك آن شركت SIBA مي‌باشد. وزن اوليه سنگ 07/ 102 ارزيابي گرديد اما تراش مجدد در اواخر دهه 1990 سبب شد كه به وزن كنوني برسد و رنگ آن به زرد روشن فانتزي مبدل شود.
آلنات در موزه "اسميت سونيان Smith Sonian" به مدت 4 روز با نام باشكوه‌ترين الماس به نمايش گذاشته شد و به همراه آن الماس‌هاي بي‌نظير رنگي ديگري نيز در معرض تماشاي عموم قرار 'vtjkn كه از جمله مي‌توان به "ستاره هزاره Millennium Star"، "قطب جاودانگي Heart of Eternity"، الماس "پامپ‌كين Pumpkin"، "موسايف قرمز Moussaieff Red" (كه پيش از آن "ردشيلد Red Shield" ناميده مي‌شد)، "روياي اقيانوس Ocean Dream" و "استين متزپينك Stein Metz Pink" اشاره كرد.
اوروره باترفلاي آو پيس(پروانه‌ي سپيده‌دم صلح)
اين كار هنري، مجموعه‌اي از 240 الماس رنگي با وزن كلي 167 قيراط مي‌باشد كه به صورت موزاييك كاري است و طرحي به شكل پروانه دارد. اين شاهكار، نتيجه تلاش دوازده ساله "آلن برونستين Alan Bronstein" و "هري رادمن Harry Rodman" است. اين مجموعه از نوامبر 2004 تا جولاي 2005 در گالري سنگ‌هاي قيمتي در موسسه‌ي سيمسونين در واشنگتن به نمايش گذاشته شد.
پاورقي:
Aurora: اوروره در اسطوره‌شناسي روم به معناي الهه‌ي سپيده‌دم است.
نمونه كوچك‌تري از اين كلكسيون در موزه علوم طبيعي "هوستون Houston" از ژوئن 1994 الي مارس 1996 و همچنين از تاريخ 25 مه الي 30 جولاي 2008 در موزه موسسه‌ي گوهرشناسي آمريكا GIA به نمايش گذاشته شد. مطالعات انجام شده بر روي اين دو مجموعه‌ي بي‌نظير منجر به كشف دستاوردهاي علمي جديدي در خصوص فلورسانت و فسفرنس بر روي الماس‌هاي فانتزي رنگي، شده است. اين پديده‌ي جالب را مي‌توان هنگام تابش اشعه‌ي فرا بنفش به اسكلت اين دو مجموعه مشاهده كرد. الماس‌هاي غيرمعمول و كميابي كه طرح اين مجموعه را شكل مي‌دهند شامل: الماس‌هاي بنفش از كشور روسيه، آبي و نارنجي از آفريقاي جنوبي، ليمويي از برزيل، ارغواني و صورتي از معدن آرگيل واقع در استراليا مي‌باشند.
