به گزارش خبرنگار پول نیوز، سهام یا سهم سند قابل معاملهای است که نشاندهنده مالکیت دارنده آن در شرکتهای سهامی است و حقوقی نظیر حق رای، حق سود، حق در داراییها و حق تقدم در خرید سهام جدید شرکت را دارد. سهام شرکت ها ارزش تعیین شده دارند که در اساسنامه شرکت منعکس شده است و ارزش اسمی هر سهم نباید بیش از 10000 ریال باشد.
صرف سهام یا Premium
این واژه یکی از ماده های قانون تجارت است و براساس این قانون شرکت میتواند سهام جدید خود را برابر با مبلغ اسمی، بفروشد و یا اینکه علاوه بر مبلغ اسمی سهم، مبلغی را بهعنوان اضافه ارزش از خریدار دریافت کند. شرکت عواید حاصل از اضافه ارزش سهام فروختهشده را میتواند به اندوختههای شرکت منتقل کرده یا بهصورت نقدی میان صاحبان سهام قبلی تقسیم نماید، همچنین میتواند درازای آن سهام جدید(سهام جایزه) به سهامداران قبلی بدهد.
گاهی اوقات دیده می شود شرکت سود زیادی را شناسایی کرده و ارزش سهام آن در بازار چیزی بیشتر از ارزش اسمی است. در این صورت شرکت میتواند سهام جدید خود را باقیمتی بیشتر از ارزش اسمی منتشر نماید که به دلیل وجود تقاضا برای سهام شرکت، ممکن است سهام به ارزشی بالاتر از ارزش اسمی آن در بازار مورد معامله قرار گیرد. به مابهالتفاوت ارزش اسمی و وجوه دریافتی بابت سهام، صرف سهام گفته میشود.
بهعبارتدیگر صرف سهام مبلغ مازاد ارزش بازار (ارزشی که در حال حاضر معامله میشود) نسبت به ارزش اسمی سهام است. صرف سهام تحت همین عنوان در حساب حقوق صاحبان سهام در ترازنامه لحاظ شده و موجب افزایش آن میگردد. شایان ذکر است ماهیت این حساب بستانکار است.
اصطلاح صرف سهام به معنی مبلغی است که اضافه بر ارزش تعیینشده یک سهم پرداخت میشود. صرف سهام هم در پذیرهنویسی اولیه و هم در معاملات بورسی ایجاد میشود.
ازآنجاکه صرف سهام از محل افزایش سرمایه و انتشار سهام جدید به قیمتی بیش از قیمت اسمی حاصل میشود، جزو منابع تأمین مالی شرکت محسوب میگردد.
کاربردهای صرف سهام برای شرکت ها چیست؟
صرف سهام می تواند به اندوخته شرکت منتقل شود
صرف سهام می تواند بین سهامداران قبلی تقسیم کند
صرف سهام را به صورت سهام جدید به سهامداران قبلی بدهد
شرکتها فروش سهام با صرف را با حفظ حق تقدم و یا با سلب حق تقدم انجام میدهند.
برای صرف سهام باید به چه نکاتی توجه کنیم؟
۱-ازآنجاکه صرف سهام بخشی از سهام محسوب نمیشود، نمیتوان آن را در حساب سرمایه منظور کرد. این مبلغ باید در حساب مجزایی در بخش حقوق صاحبان سهام نگهداری شود زیرا سبب افزایش این بخش در ترازنامه میشود.
۲-قانون تجارت ایران، صدور سهام به کسر را مجاز نمیداند.
۳-حساب صرف سهام قابل تهاتر با حساب کسر سهام نیست.
۴-هیچ زیان یا هزینه عملیاتی نمیتواند بهحساب بدهکار صرف سهام منظور گردد.
مصارف صرف سهام
تقسیم نقدی صرف سهام بین سهامداران قبلی
شرکت با اطلاعرسانی به سهامداران قبلی در خصوص اینکه سود نقدی توزیعشده از محل صرف سهام یا بازده سرمایه است و نه از محل عملیاتی و بازرگانی شرکت، مبلغ صرف سهام را به آنها تخصیص میدهد. با انجام این کار چیزی بهجز افزایش سرمایه به قیمت اسمی نصیب شرکت نمیشود.
توزیع سهام جدید بین سهامداران قبلی(سهام جایزه)
در این روش به میزان مبلغ صرف سهام، سهام جدید به قیمت اسمی منتشر و به سهامداران قبلی داده میشود. افزایش سرمایه به این شیوه همانند افزایش سرمایه به قیمت اسمی است.
انتقال صرف سهام به اندوخته شرکت
در این مورد، صرف سهام در یک حساب جداگانه در بخش حقوق صاحبان سهام قرار میگیرد و به همه سهامداران اعم از سهامدار قبلی و جدید تعلق خواهد داشت.
در حال حاضر با در نظر گرفتن مزیتها و منافع افزایش سرمایه به روش صرف سهام، بازارهای توسعهیافته بیشتر به دنبال افزایش سرمایه به این شیوه هستند.