برای بررسی آینده اقتصاد ایران در بخش تورم، باید به عوامل افزایش یا کاهش این شاخص مهم اقتصادی نگاه کنیم. باید بپرسیم در سال آینده قرار است افزایش تقاضا منجر به رشد تورم شود یا کاهش عرضه؟ جواب من این است که تقاضا وجود خواهد داشت و ما از جانب عرضه است که دچار تورم شدهایم و خواهیم شد. وقتی عرضه، ایجاد تورم میکند، یعنی تولید کاهش پیدا کرده است. البته نه به معنای کم شدن تولید کارخانهها بلکه به این معنا که عرضه کالاهای موجود گرانتر از قبل شده و برای تولیدکننده صرف نمیکند که با همان قیمت قبلی کار کند بنابراین مجبور است قیمت عرضهاش را بالا ببرد. حالا چند سوال پیش میآید؛ اینکه آیا قرار است هزینه تولید در سال آینده کاهش پیدا کند؟ برنامههای دولت در سال 99 در جهت افزایش قیمت تمام شده است یا کنترل آن؟ افزایش قیمت تمام شده به دلیل تحریمهای آمریکاست یا قرار گرفتن نام ایران در لیست سیاه FATF یا برخی اقدامات داخلی؟
شخصا فکر میکنم نقض برجام و تحریمهای آمریکا کمترین نقش را در رشد قیمتها در آینده خواهد داشت چون این تحریم تاثیر خود را قبلا گذاشتهاند؛ مثلا دلار از 3500 تومان به 16 هزار تومان رسیده است و در نهایت هزینه تولید را بالاتر برده است. تحریمهایی هم که گاه و بیگاه انجام میشود، بدون تاثیر نیست اما نه آن میزان که بیان میشود. به نظر من، دلیل اصلی تورم حدود 40 درصدی اقتصاد ایران، افزایش نرخ ارز است که هزینهها را بالا برده است. اگر قیمت دلار کنترل نشود، سال آینده هزینه تولید از جانب قیمت تمامشده کالاها و تامین مواد اولیه داخلی رشد خواهد کرد. این یعنی نهتنها تورم کمتر از 20 درصدی رقم نخواهد خورد بلکه شرایط هم تفاوتی نخواهد کرد. باید بررسی شود چرا نرخ ارز در همین چند روز اخیر حدود 2 هزار تومان رشد کرده است؟ اگر بانک مرکزی نمیتواند نرخ ارز را کنترل کند؛ یا وظیفه اصلیاش که حفظ قدرت خرید پول در داخل و خارج است را انجام نمیدهد یا خودش تمایل به بالا رفتن قیمت دارد. جمعبندی اینکه برای کاهش نرخ تورم باید قیمت ارز کم شود. نظارت دولت بر قیمت تمام شده وفروش کالاها افزایش پیدا کند، جلوی افزایش غیرمنطقی گرفته شود. همچنین با اقداماتی مانند احتکار به شدت مبارزه شود. در همین هفتههای اخیر به خاطر شیوع ویروس کرونا، اقلامی مانند ماسک دچار رشد افسارگسیخته قیمت شدهاند در حالیکه باید با این موارد برخورد قاطع انجام بگیرد. در نهایت باید تاکید کنم راهحل کاهش تورم، کم شدن نرخ ارز و رشد ارزش پول ملی است.