توصیف کلی
در رابطه با نام توپاز قدری ابهام وجود دارد. برخی معتقدند نان آن ریشه در زبان سانسکریت دارد و برگرفته از کلمه (Topas) به معنی آتش می باشد. عده ای نیز توپاز را به جزیره توپازوس در دریای سرخ که زمانی پریدوت در آنجا یافت می شد نسبت می دهند.
توپاز را در پگماتیت ها یا سنگ های آذرین اسیدی به صورت بلور یا توده های بلوری ریزیا درشت می توان یافت. این کانی در محدوده ی وسیعی از رنگ های قرمز، نارنجی، هلویی، صورتی، طلائی، زرد، آبی، قهوه ای و بی رنگ در طبیعت یافت می شود. در میان رنگ های توپاز رنگ صورتی از ارزش بالایی برخوردار است، همین مسئله عاملی برای ترمیم یا تغییر رنگ دادن توپازها شده است، از این رو برای بالا بردن کیفیت رنگ توپاز آن ها رابه وسیله حرارت یا پرتو افکنی ترمیم می کنند. برای مثال به وسیله حرارت دادن می توان توپازهای قهوه ای را به صورتی تبدیل کرد یا توپازهای بی رنگ را می توان به وسیله پرتو افکنی به قهوه ای و سپس با حرارت دادن ملایم به توپاز آبی تبدیل کنند که در مواقعی با آکوامارین اشتباه گرفته می شود. توپاز یک گوهر بسیار سخت است اما به دلیل تورق کامل، در برابر ضربه حساس بوده و هر لحظه امکان شکستگی آن وجود دارد. درمقابل اسید سولفوریک نیز حساس بوده و تجزیه می شود. برای شستشو و تمیز کردن توپازها نباید از دستگاه التراسونیک و بخار شو استفاده کنیم. بهترین روش، استفاده از آب ولرم و صابون می باشد.
گوهرهایی مانند بریل و کوارتز در برخی موارد با توپاز اشتباه گرفته می شوند. این کانی در کشورهای برزیل، آلمان، روسیه، نیجریه، سری لانکا، برمه، پاکستان، آمریکا، مکزیک و ایران (جزیره هرمز) استخراج می شود.
اعتقادات: مالکش را در برابر سحر و جادو محافظت می کند؛ همچنین بر قدرت تعقل، میزان ثروت و خلاقیت فرد می افزاید.
اسامی دیگر: زبر جد هندی، Pycnite .
