انواع بیمه سپرده
بررسیها نشان میدهد در یک سیستم بیمه سپرده ضمنی، دولت به سه طریق از سپردهگذاران حمایت میکند. نخستین راه حمایت، بستن بانک ورشکسته و پرداخت مستقیم به سپردهگذاران است یا اینکه دولت سپردهها را بر عهده بانک دیگری محول میکند. دومین راه دولت حمایت مالی از بانک بحرانزده و ادغام آن بانک با بانک دیگر به منظور جلوگیری از ورشکستگی آن بانک است. سومین راه حمایت دولت نیز توانمند کردن بانک بحرانزده است که این کار یا از طریق تزریق مستقیم سرمایه به بانک صورت میگیرد یا اینکه دولت بخشی یا تمام داراییهای معوقه بانک را به ارزش دفتری تصاحب میکند.
سیستم بیمه سپرده صریح دومین نوع بیمه سپرده است. این سیستم در چارچوب قانون و مقررات ایجاد میشود و قوانین و آییننامههایی برای عمل به این سیستم وجود دارد که در آن نوع موسسات و سپردههایی که مشمول بیمه هستند و نحوه عضویت در این سیستم، اجباری یا اختیاری بودن آن؛ مقدار حداکثر سپردههایی که باید بیمه شوند و اینکه چطور سیستم بیمه سپرده تامین وجه شود و ابزارهایی که بیمهگر در هنگام ورشکستگی بانک میتواند از آنها استفاده کند، مشخص شده است.
بررسیها نشان میدهد مقدار حمایتی که در یک سیستم بیمه سپرده صریح انجام میشود، بستگی به سقف پوشش بیمه سپرده تعیین شده در قانون و مقررات دارد. براین این منظور سه نوع پوشش بیمه سپرده وجود دارد که در ادامه به آن اشاره میشود.
پوشش بیمه محدود شده:
نقش دوم این صندوقها، ماموریت نظارتی است. هر بیمهگر باید بر بیمهگذار خود نظارت کند و مراقب باشد تا بیمهگذار با خطر مواجه نشود. در واقع تمهیدات لازم برای جلوگیری از خطر برعهده اینگونه صندوقهاست. البته بخشهای مهمی از این ماموریت توسط بانک مرکزی انجام میشود و صندوق را از کارهای موازی بی نیاز میکند. بررسیها نشان میدهد عملا صندوق ضمانت سپردهها، نماینده سپردهگذاران در بانکها و تامینکننده منافع آنهاست چرا که بیش از 90 درصد از منابع موسسات اعتباری مجاز از محل سپردهگذاران است و آنها حق دارند درخصوص سپردههای خود اطمینان پیدا کنند.
سومین نقش صندوق، انجام امور مربوط به موسسات اعتباری مجاز است که با مشکل مواجه میشوند. اگر موسسه اعتباری مجازی به نقطهای برسد که احتمال داده شود در پاسخگویی به سپردهگذاران ناتوان میشوند، صندوق ضمانت سپردهها وارد عمل میشود.
تجربه جهانی بیمه سپرده
همچنین سیستم سپرده در کانادا در سال 1967 تاسیس شده است. هدف از این موضوع در کشور کانادا بیمه کردن سپردههای مشتریان بانکها و موسسات امانی و شرکتهای وام در برابر ضررهای ناشی از ورشکست شدن این موسسات بود. در این کشور تا سال 2009 سقف پوشش بیمه 60 هزار دلار تعیین شده بود.
اما سیستم بیمه سپرده در فرانسه در سال 1980 تاسیس شد و در سال 1995 مورد بازنگری قرار گرفت. این سیستم یک طرح غیر نقدی است که بانکها براساس تقاضا مشارکت میکنند. طرحهای مجزایی برای بانکهای تجاری وجود دارد و بانکهای سپرده و بانکهایی با سیستم مشارکت به شکل خصوصی اداره میشوند ولی مشترکا تامین وجوه میشوند. اوراق قرضه از سوی موسسان و سازمانهای وابسته تحت پوشش بیمه قرار میگیرد اما کسانی که پولهای خود را از راههای غیرقانونی به دست آوردهاند از این پوشش مستثنی هستند.
بررسیها نشان میدهد در آلمان سیستم بیمه سپرده در سال 1966 تاسیس شد. در این سیستم طرح جداگانهای برای بانکهای تجاری، موسسات پسانداز، موسسات پست بانک و شرکتهای اعتباری وجود دارد. در سیستم موجود بانکهای تجاری، بانکهای پسانداز و شرکتهای اعتباری بهصورت جداگانه اداره میشوند. همچنین تا سال 2009 در این کشور سقف پوشش برای بانکهای تجاری 18 هزار یورو بود.
همچنین در ترکیه صندوق بیمه پسانداز در سال 1983 تاسیس شد. این صندوق به شکل قانونی و رسمی اداره میشود ولی مشترکا تامین وجه میشود. زمانی که ذخایر و منابع ناکافی باشد صندوق ممکن است که از بانک مرکزی استقراض کند. به دنبال بحرانهای سال 1944 تمام سپردهها در این کشور به کمتر از حد پوشش رسیدند. همچنین سقف پوشش 150 میلیون لیر با پوشش کامل برای یک دوره معین و مشخص جایگزین شد.
در انگلیس صندوق بیمه سپرده در سال 198 تاسیس شد. این صندوق به شکل رسمی و قانونی اداره میشود و به شکل خصوصی تامین اعتبار میشود. این صندوقها در گذشته از سوی بانک مرکزی تامین اعتبار میشد اما هم اکنون تامین وجوه عمومی برای سیستم بیمه سپرده وجود دارد. علاوه بر این صندوق بهطور دائم وجود ندارد و بانکها در مواقع مورد نیاز مشارکت میکنند.
هر گونه کپی برداری از محتوا، تولیدات، شکل و سایر اجزای سایت صرفا با موافقت مکتوب مجاز می باشد
تماس با ما