توپاز یك كانی سیلیكاته است كه اغلب در سنگهای آذرین با تركیب فلسیك پیدا میشود. در بعضی رگه های هیدروترمال و از تجزیه سنگهایی كه هیدروترمال ها را احاطه كرده اند به وجود می آید، كانی عمومی پگماتیت ها است و در حفرات ریولیت و گرانیت نیز پیدا میشود. به ندرت، توپاز در سنگهای دگرگونی از قبیل شیست یا كوارتزیت پیدا میشود .
توپاز كانی فراوانی نیست اما در سراسر جهان در سنگهای فوق یافت میشود. در مقایسه با دیگر كانی ها ،توپاز در برابر فرسایش و حمل و نقل در رودها مقاوم است. این خصوصیت موجب پیدا شدن آن در رسوبات رودخانه ای حاصل از هوازدگی سنگهای توپاز دار میشود.
- جواهر توپاز
توپاز جواهری بسیار محبوب است . در طبیعت بیشتر بی رنگ این كانی وجود دارد و تراش خورده آن كمترین قیمت را در انواع دیگر توپاز دارد. مقدار كمتری از توپاز در محدوده رنگی از زرد تا قهوه ای نیز وجود دارد .مقدار كمی نیز به رنگ آبی وجود دارد و كمترین نوع آن توپاز صورتی است.
- توپاز آزمایشگاهی
توپاز آبی محبوبترین نوع این كانی است اما این نوع آن در طبیعت بسیار كمیاب است .به همین دلیل توپاز بی رنگ را تحت گرما و شرایط دیگر به توپاز آبی تبدیل میكنند و آن را به فروش می رسانند. توپاز آبی مرغوب رنگی شبیه به رنگ آكوامارین دارد. به دلیل ساخت مصنوعی آن قیمت این نوع توپاز در سالهای اخیر كاهش یافته است.
رنگهای آبی و صورتی توپاز به دلیل كمیاب بودن آنها بیشترین قیمت را دارند. هرچند كه توپاز قهوه ای را نیز در آزمایشگاه به توپاز صورتی تبدیل میكنند.
توپاز به دو رنگ دیگر هم در بازار دیده میشود. یكی توپاز سبز كه با تزریق كروم در سطح بیرونی سنگ آن را می سازند و دیگری كه توپاز جادویی نام دارد ظاهری قوس و قزحی دارد كه توسط بخار اندود كردن سطح توپاز بی رنگ با اكسید تیتانیوم به وجود می آید. این پوشش سطحی پایدار نیست و با سایش، سریع از بین می رود.
- سختی و ماندگاری توپاز
توپاز كانی خیلی سختی است. در جدول سختی ،سختی برابر 8 دارد .توپاز یك جهت رخ كامل دارد كه در آن جهت می شكند. این رخ توپاز را كمی شكننده میكند . به همین دلیل بیشترین كاربرد توپاز در ساخت گردنی است و كمتر برای انگشتر استفاده می شود زیرا هنگام استفاده امكان برخورد آن زیاد است و در نتیجه ممكن است بشكند.
