توپاز يك كاني سيليكات است و از دسته نزوسيليكاتها است. چگالي اين كاني بين 3/4 تا 3/6 بوده و در يك جهت تورق دارد.
- تركيب شيميائي توپاز نسبتاً ثابت است. بلورهاي اين كاني معمولاً به صورت منشورهاي كوتاه و قطور يافت مي‌شوند. پودر توپاز - به دليل دارا بودن آلومينيوم با محلول نيترات كبالت به رنگ آبي درمي‌آيد.
- در توپاز انكلوزيون‌هاي ميكروسكوپي مايع از جنس آب يا كربنات كلسيم مايع و يا هيدروكربونهاي مختلف ديده مي‌شود.
- در صنعت به صورت مصنوعي توپازهايي به رنگ آبي بسيار تيره از توپازهاي بي‌رنگ به وجود مي‌آورند.
- در اثر حرارت به كاني سيلمانيت تبديل مي‌شود. و معمولاً با كاني‌هاي تورمانين، كاسيتريت، آپاتيت، فلوريت و گاهي بريل، ميكا و كوارتز ديده مي‌شود.
- پيدايش: اين كاني در سنگهاي آذرين اسيدي مانند گرانيتها و ريوليتها و پگماتيتهاي گرانيتي ديده مي‌شود.
- به دليل سختي زياد و مقاومت در مقابل فرسايش در رسوبات با منشاء آذرين نيز يافت مي‌شود.
- در ايران: اين كاني در برخي از رگه‌هاي پگماتيتي گرانيتهاي الوند و در جزيره هرمز ديده شده است.
- كاربرد: توپاز معمولاً به عنوان جواهر به كار مي‌رود.
- ويژگي شناسايي: خواص نوراني مهمترين عامل شناسايي اين كاني است، عدم گداختن با فوتك و سختي زياد از ديگر عوامل شناسايي آن به شمار مي‌روند.
- نام اين كاني از نام جزيره Topazion واقع در درياي سرخ گرفته شده است.
