با وجود همه پیشرفت هایی که بازار بورس طی سال های اخیر به خود دیده است اما همچنان پدیده بورس، موضوع ملموسی برای عموم هموطنان به حساب نمی آید و بخش عمده ای از افراد، نه تنها با آن برخوردی نداشته اند بلکه در پی آگاهی از روند کار و آگاهی از میزان سود و سایر موارد مربوط نیز نبوده اند. گویا در نگاه بخش عمده ای از آنها، بورس منحصر به طبقه ای خاص و و مختص اقتصاددانان تلقی می شود.
این تصور در مورد بورس سکه چندان صادق نیست چرا که با وجود ابعاد فنی و تخصصی بازار بورس در سایر رسته ها، بورس سکه از پیچیدگی کمتری برخوردار است البته صرف نظر از توانایی پیش بینی آینده بازار طلا که امری بسیار تخصصی است.
علاقه مندان به این عرصه می توانند با صرف زمان نه چندان زیاد و طی کردن کلاس های لازم و اخذ مشاوره حرفه ای بخوبی در این بازار فعالیت کرده و کسب سود نمایند. هر چند نباید این گونه تصور شود که هر فردی از فردا قادر است با مراجعه به تالار بورس کارش را شروع کند چرا که آشنایی با مکانیسم کلی بازار سرمایه و نوع کارکرد بورس و همچنین آگاهی از بازار فلزات گران بها و تحولات جهانی از ضروریات آغاز فعالیت است و بدون برخورداری از این ابزارها صرفا ضرر و زیان نصیب فعالان بازار بورس خواهد شد منتها مراد امکان حضور تمامی اقشار در بورس سکه و نوع معاملات آن است که انحصار حضور سرمایه داران را در بورس از بین برد و راهی به تالارهای معاملات پیش پای عموم علاقه مندان گشود.
ایده راه اندازی معاملات قراردادهای آتی در بورس کالای ایران به عنوان ابزاری برای پوشش ریسک در سال 85 مطرح شد به طوری که مسئولان این شرکت مطالعاتی را در این زمینه انجام دادند.
همچنین دستورالعمل معاملات قراردادهای آتی اسفندماه سال 86 به تصویب هیئت مدیره سازمان بورس رسید تا شرایط برای راه اندازی این معماملات در بورس کالا فراهم شود.
نرم افزار فیوچرز در فاز بعدی خریداری و بومی سازی شد تا اینکه در اوایل تیرماه سال 87 نخستین قرارداد آتی بر روی فلز گران بهای طلا منعقد شد تا درهای بورس کالا بر روی سرمایه گذاران کوچک باز شود پس از آن انحصار خریداران بزرگ در این بورس شکسته شد.
قرارداد آتی حالت تکامل یافته قرارداد سلف است که از طرفین قرارداد، سپرده‌ای به عنوان حاشیه اطمینان گرفته می‌شود تا ملزم به اجرای تعهدات خود شوند.
بدین ترتیب، پس از امضای قرارداد خریدار موظف است تا بخشی از قیمت نهایی را به صورت پیش پرداخت بپردازد. فروشنده نیز در تاریخ موعد، نسبت به تحویل تمام کالا اقدام می‌کند.
خریدار مابقی تعهدات خود را هم در زمان موعد نهایی پرداخت می‌کند. در مبادلات آتی، برخلاف نوع سلف تنها درصدی از ارزش معامله بسته به ماهیت کالای خریداری شده پرداخت می‌شود.
در این مبادلات 5 تا 15 درصد از قیمت کالاهای خریداری شده برای تضمین پرداخت می‌شود و مابقی وجه در هنگام تحویل به دست فروشنده می‌رسد. به این ترتیب خریدار براساس قیمت توافقی و از طریق کارگزار اقدام به خرید می‌کند در حالی که از انجام معامله و تحقق آن کاملا اطمینان دارد.
ارزش معاملات قراردادهای آتی در پایان سال 87 به حدود 40 میلیارد ریال رسید اما استقبال سرمایه گذاران به معاملات سکه طلا باعث شد تا این رقم در پایان سال 88 به 1400 میلیارد ریال برسد.
روند صعودی معاملات سکه طلا در سال 89 نیز ادامه یافت به طوری که ارزش قراردادهای آتی با ورود شمش طلای 10 انسی به بیش از 6200 میلیارد ریال در پایان سال 89 رسید.
