اگر شما به واحدی طلا فروشی مراجعه و جنسی را خریداری کنید، اگر فردای همان روز برای فروش مراجعه کنید، اجرت پرداخت و سودی که طلا فروش برده است از جنس طلا کسر شده و جنس طلای شما، به قیمت طلای کهنه از شما خریداری خواهد شد. تعجب نکنید! این کار قانونی است.
البته این مورد که فرد بعد از یک یا چند روز برای فروش جنس طلای خریداری شده خود مراجعه کند، خیلی به‌ندرت پیش می‌آید و موردی استثناست. اما در این صورت طلافروش درصدی جزئی بابت آب کردن طلا از فرد می‌گیرد و این کار قانونی است. البته طلا فروش حق ندارد طلای نویی را که به قیمت طلای کهنه می‌خرد، دوباره به فرد دیگر بفروشد و این عمل خلاف قانون است.
کوروش گوهربین در این زمینه می‌گوید: در صورت مشاهده این قضیه با واحدهای طلافروشی خاطی برخورد خواهد شد. البته در عمل زیر نظر گرفتن همه طلافروشی‌ها در تمام طول روز و نظارت بر عملکرد تمام ساعات روزانه آنها کاری محال است.
یک طلافروش در پاسخ به این سؤال که خریداران در این مورد خاص بیان شده، چگونه باید تشخیص دهند که طلا نو است یا کهنه؟ می‌گوید: هیچ ملاکی برای تشخیص طلای نو از طلایی که پس از چند روز به قیمت طلای کهنه خریداری شده (اما هنوز نو است) وجود ندارد.
طلافروش دیگری در این زمینه می‌گوید: اتحادیه نمی‌تواند بر عملکرد تمامی طلافروشی‌ها نظارت روزانه داشته باشد، تنها عاملی که ممکن است باعث شود طلافروش طلای نویی را که اجرت و سود آن را کم کرده و دوباره آن را خریده، به فرد دیگری به عنوان طلای نو نفروشد، وجدان خود طلافروش است. در غیر این صورت خریدار اصلاً نمی‌تواند این امر را تشخیص دهد.
مواظب فاکتور خرید خود باشید!
اگر فاکتور خرید جنس طلا را گم کنید، دچار دردسر خواهید شد. یعنی اگر برای فروش طلای خود مراجعه کنید چون امکان اثبات این‌که مالک جنس طلا هستید وجود ندارد، طلا از شما خریداری نخواهد شد مگر این‌که مشتری ثابت یک طلافروشی خاص باشید و طلافروش شما را بشناسد. در غیر این صورت اکثر طلافروشان حاضر به خرید جنس طلای شما نخواهند بود.
رئیس اتحادیه طلا و جواهر در این زمینه نظر جالبی دارد. به نظر کوروش گوهربین این مشکل نیز قابل حل است. او می‌گوید: خریدار در صورت گم کردن فاکتور خود باید به همان واحدی که طلا را از آن خریداری کرده مراجعه و تاریخ دقیق خریداری خود را به آن واحد اطلاع دهد، در این صورت واحد فروشنده در لیست فروش تاریخ یاد شده مراجعه و پس از تأیید خرید، برای خریدار المثنی فاکتور را صادر می‌کند و اگر فرد تاریخ دقیق را نداند، راه‌حلی وجود ندارد.
البته طلا فروشان با شنیدن کلمه المثنی برای فاکتور تعجب کردند. اکثر آنها گفتند ما لیست خرید خود را مدت زمانی طولانی نگهداری نمی‌کنیم؛ بنابراین نمی‌توانیم بر اساس لیست فروش خود، خرید فرد را تأیید کنیم. طلا فروشی در این زمینه گفت: ما نمی‌توانیم به افراد اعتماد کنیم چرا که در حال حاضر حتی سارقان در حین سرقت جنس طلا از منازل، اول به دنبال فاکتور آن هستند. وقتی سارقان با جنس و فاکتور مراجعه می‌کنند، ما چه‌طور می‌توانیم به افرادی که فاکتور ندارند اعتماد کنیم که جنس طلا متعلق به خود آنهاست.
طلافروش دیگری در این زمینه می‌گوید: اگر فردی که بدون فاکتور مراجعه کند، چهره آشنایی داشته باشد، ممکن است جنس طلایش را بخرم! ولی معمولاً این کار را انجام نمی‌دهم، چون به دردسرش نمی‌ارزد.
متأسفانه در کشور ما فرهنگ نگهداری فاکتور خرید طلا وجود ندارد. اگر به کسی بگوییم جنس طلایت را با فاکتور خرید از شما خریداریم، چه بسا با عصبانیت به ما بگوید من مالک این طلا هستم! منظور شما چیست؟! در صورتی که ما هم چاره‌ای نداریم، جنس طلا باید فاکتور داشته باشد. چون این تنها راهی است که ما می‌توانیم متوجه شویم طلا متعلق به فرد است و سرقتی نیست!
مال خری طلا، قابل پیگیری و نظارت است؟
اگر فردی کلاهبردار و سارق برای فروش طلای سرقتی به طلافروشی مراجعه کند و طلافروش هم از او فاکتور نخواهد و طلایش را بخرد، طلافروش مواخذه خواهد شد. این جمله را کوروش گوهربین بیان کرد و افزود: نظارت بر این امر نیز بر عهده اتحادیه طلا و جواهر و آگاهی است؛ به این صورت که اگر کسی شاکی خصوصی داشته باشد که محصول طلایش مورد سرقت قرار گرفته است، آگاهی به ما اطلاع می‌دهد و ما نیز به‌صورت اطلاعیه در سازمان نصب می‌کنیم و این امر را مورد پیگیری قرار می‌دهیم.
البته بازرسان ما نیز هر 2 ماه یک‌بار به طلافروشی‌هایی که زیرنظر اتحادیه هستند مراجعه و بر کار آنها نظارت دارند. علاوه بر آن اگر کسی بگوید که واحد طلافروشی خاص محصولات طلا را بدون فاکتور خریداری می‌کند، اتحادیه این امر را پیگیری کرده و شخص خاطی باید پاسخگو باشد.
یک طلافروش در این زمینه می‌گوید: اتحادیه نمی‌تواند بر تمام عملکرد خرید و فروش طلافروشان نظارت داشته باشد، مهمترین عامل و مانع مالخری توسط طلافروشان وجدان کاری خود آنهاست.
کشف مالخری طلافروشان نیز خیلی اتفاقی و بر اساس حدس و گمان است. به این صورت که وقتی آگاهی هر چند وقت یک‌بار، سارقی را دستگیر می‌کند در موقع اعتراف‌گیری از او می‌خواهد طلافروشی‌هایی را که اجناس را به آنها فروخته است، نشان دهد.
نکته جالب اینجاست که اگر سارق هر طلافروشی‌ای را نشان دهد، طلافروش متهم است و اصلاً نمی‌تواند اثبات کند که جنس طلا را نخریده است! و برای طلافروش پرونده‌ای تشکیل می‌شود. به هر حال امکان نظارت دقیق بر تمام ساعات کاری طلافروشان وجود ندارد و کشف مالخری طلا نیز بر اساس احتمال و بسیار اتفاقی است
