خبر

گزارشی از مراحل تولید اسکناس و سکه / پول‌چاپ‌کردن چقدر طول می‌کشد؟

یکی از قدیمی‌ترین ساختمان‌های خیابان پاسداران در تهران بعد از 8 سال بار دیگر میزبان خبرنگاران بود؛ در این میزبانی بانک مرکزی، مراحل چاپ اسکناس و ضرب سکه برای میهمانان توضیح داده شد؛ مراحلی که تنها از لحظه آغاز چاپ یک قطعه اسکناس تا لحظه تحویل آن به خزانه بانک مرکزی یک‌ماه زمان می‌برد.  در چاپخانه بانک مرکزی دستگاه‌های بزرگی با رنگ‌های سبز و زرد وجود دارد که پابه سن گذاشته‌ها در کنار جدیدترین دستگاه دنیا همچنان کار می‌کنند. البته نوع کار دستگاه‌های قدیمی با دستگاه‌های مدرن متفاوت است. خوراک اصلی این دستگاه‌ها کاغذ و مرکب است، مرکبی که از طریق واردات تامین می‌شود. در کنار تامین مرکب به صورت وارداتی، نخ امنیتی کاغذ نیز از طریق واردات تامین می‌شود. چاپ و تولید اسکناس دارای چند مرحله متفاوت است که هر شیفت کاری قابلیت ورود 50 هزار ورق به هر ماشین را دارد. بعد از گذران از پروسه تولید کاغذ، چاپ افست آغاز می‌شود هر قطعه کاغذ 24 قطعه اسکناس را در دل خود جای داده و به صورت پشت و رو چاپ در یک مرحله انجام می‌شود.

با ذخیره‌سازی هر هزار ورق مرحله نگهداری 6 تا 7 روزه برای ورود کاغذ به چاپ فولادی یا برچسته آغاز می‌شود. در چاپ فولادی بنابر طراحی اسکناس چاپ یک رو و دو رو وجود دارد که این چاپ به صورت همزمان برای دو روی کاغذ امکان پذیر نیست.

بعد از مرحله چاپ فولادی مراحل امنیتی چاپ آغاز می‌شود با خروج از این مرحله، شماره‌گذاری اسکناس در انتظار آغاز کار خود است. در نهایت چاپ اسکناس با برش‌های 6 قسمتی و 4 قسمتی در بسته‌های 1000 عددی آماده ارائه به خزانه بانک مرکزی می‌شود.

در کنار تولید اسکناس در واحد چاپ اسکناس دستگاه‌های قدیمی بازنشستگی را تجربه نکرده‌اند و در مسیر تولید گذرنامه و شناسنامه قرار گرفته‌اند، که در حال حاضر میزان سفارش مشتری برای چاپ گذرنامه 5 تا 6 میلیون قطعه است.

میزان تولید و چاپ اسکناس و نوع آن بسته به نظر کمیته پول و اعتبار تعیین می‌شود، با تغییر طرح اسکناس، چاپ نیز تغییر خواهد کرد و واحد چاپ تنها اسکناس جدید را چاپ خواهد کرد.

در میانه بازدید امروز خبرنگاران، مباحث جعل اسکناس مطرح شد که به گفته مدیر واحد چاپ و نشر اسکناس، تا به امروز اسکناس‌های جدید جعل نشده و از نگاه بانک مرکزی چاپ رنگی انواع اسکناس توسط افراد متفرقه، جعل اسکناس قلمداد نمی‌شود، امیر شکری بیان کرد: بانک مرکزی همواره به دنبال ارتقای فاکتورهای امنیتی و شناسایی اسکناس اصیل بوده، مردم در سمت تقاضای اسکناس نیز باید به فاکتورهای امنیتی و شناسایی توجه بیشتری داشته باشند.

در این بین او به هزینه امحا اسکناس اشاره کرد و گفت: هزینه باز تولید یک قطعه اسکناس 100 تومان است که هرساله یک میلیارد قطعه اسکناس با هزینه 100 میلیارد تومان باز تولید می‌شود.

ضرب سکه چگونه انجام می‌شود؟
در کنار تولید اسکناس تولید سکه نیز برای خود دنیای متفاوتی دارد که میزان تولید سکه نیز بنابر صلاحدید کمیته پول و اعتیار تعیین می‌شود. مهم‌ترین نکته‌ای که فرآیند ضرب سکه برای خبرنگاران جای سوال بود چرایی ضرب سکه بهار آزادی از سال 1386 تا به امروز است که مدیر این بخش با بیان این که از سال 1386 تا به امروز سکه به صورت مناسبتی ضرب شده است، گفت: میزان قابل توجهی سکه ضرب شده و خزانه بانک مرکزی از این نوع سکه به میزان کافی دارا است.

او البته سفته بازی برخی افراد در بازار طلا و سکه را بی‌تاثیر ندانست و گفت: ارزش طلای سال 84 و 86 هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند اما سفته بازان بازار را به سمت دیگری سوق داده اند؛ از این رو بانک مرکزی با توجه به میزان ذخیره خود، علاقه‌ای برای ضرب سکه ندارد.

دستگاه‌های ضرب سکه برای سکه‌های پول مانند سکه 100 و 500 تومانی نیز به صورت اتوماتیک فعال هستند و به طور مثال دستگاه تولید سکه 100 تومانی توان ضرب 750 قطعه سکه را در یک دقیقه دارد که با تغییر قطر سکه سرعت دستگاه تغیر می‌کند.

البته در کنار سرعت بالای ضرب سکه‌های کم ارزش، سرعت ضرب سکه‌های طلا که در حال حاضر بانک مرکزی سکه تمام، 2.5 بهار و 5 بهار را در دستور کار خود قرار داده است با ظرافت و سرعت بسیار کمی صورت می‌گیرد.

سوالی که ذهن خیلی از خبرنگاران را به خود جلب کرده بود هزینه تولید سکه‌هایی با ارزش پایین است، که مدیر بخش ضرب سکه گفت: با تغییر آلیاژ‌های سکه هزینه تولید هر سکه از ارزش ریالی آن کمتر تمام خواهد شد.

او تاکید کرد: البته در سکه‌هایی که ارزش ریالی کمتری دارند هزینه تولید و ارزش آلیاژهای آن از ارزش ریالی تا حدودی بیشتر است.

وی در پاسخ به این سوال اقتصادنیوز، مبنی بر این که آیا مدال‌های قهرمانی و مدال‌های حوزه سیاست در ضرابخانه بانک مرکزی تولید می‌شود، گفت: این توان برای بانک مرکزی وجود دارد اما مشتریانی همچون وزارت ورزش و... سفارشی به ضربخانه بانک مرکزی نداشته‌اند.

نویسنده: ادمین سیستم
یکشنبه 22 شهریور 1394 ساعت 18:49
notification

آیا مایلید از نوسانات بازار آگاه شوید؟

دریافت هشدار در نوسانات قیمت طلا، سکه، دلار، اونس، نفت، بورس و بیت کوین