این روند کلی در طی مذاکرات برای بسیاری از افراد جای تعجب داشت زیرا همه پیش بینی میکردند که نرخ انواع ارز در بازار آزاد روند نزولی خود را تا چند روز بعد از اعلام نتیجه مذاکرات ادامه یابد و آهسته آهسته نرخ دلار و دیگر ارزها در یک محدوده خاص ارزشگذاری شود و این نرخ از ارزش ارز در روزهای قبل از آغاز مذاکرات کمتر باشد.
همان طور که بیان شد سیاستهای اقتصادی و پولی کشور که از سوی وزارت اقتصاد و بانک مرکزی اتخاذ میشود به شدت بر ارزشگذاری نرخ ارز در بازار آزاد تاثیرگذار است، از این رو برخی کارشناسان بازار ارز بر این عقیده هستند که بانک مرکزی به عنوان دولت از کاهش نرخ ارز به ویژه دلار در بازار آزاد جلوگیری کرد و این در حالی بود که امکان تکنرخی شدن ارز در نرخ ارز مبادلاتی امکانپذیر بود و بازار بعد از چندین سال میتوانست شاهد ارز تکنرخی آن هم کمتر از 3هزار تومان باشد.
با عدم عملیاتی شدن چنین اتفاقی کارشناسان حوزه پولی و بانکی بر این باور هستند که دولت در حال حاضر به دنبال تک نرخی کردن دلار به نرخ کمتر از 3هزار تومان نیست و این موضوع از نگاه انتفاعی دولت برمیآید زیرا هرچه نرخ دلار کاهش یابد پول حاصل از درآمد نفتی نیز برای دولت کمتر خواهد شد، این مطالب در حالی بیان میشود که قیمت نفت سبد اوپک از اعلام نتایج مذاکرات تا به امروز کاهش اندکی داشته است که آنچنان قابل توجه نیست.
افرراید که بر عدم کاهش نرخ دلار از سوی دولت پافشاری دارند عدم عرضه بیشتر از سوی دولت را مهمترین عامل کاهش نرخ دلار میدانند.
تک نرخی نیز به یکی از مطالبات افراد همچون کاهش نرخ سود بانکی بدل شده که همگان به یکباره به دنبال تکنرخی کردن ارز رفتهاند اما نکات مثبت و منفی این موضوع را در کنار پایداری تکنرخی را آنچنان مورد بررسی قرار ندادهاند اگر با چنین دیدی به موضوع تکنرخی نگاه شود تغییر زمان اعلام تک نرخی از سوی مسئولان بانک مرکزی به خصوص رئیس کل بانک مرکزی کاری کاملا منطقی است زیرا اگر این طرح اجرایی شود اما نتیجه قابل قبولی نداشته و منجر به شکست طرح شود همان بهتر که تا زمان مناسب این طرح اجرایی نشود.
در این رابطه ولیالله سیف رئیس کل بانک مرکزی دو شب گذشته به موضوع روند بازار ارز در زمان مذاکرات و بعد زا آن سخن به میان آورد و گفت: موضوع اول اینکه سابقهی ذهنی در رابطه با موضوع در جریان وجود داشت و نمیتوانست به بازار شوک ایجاد کند، چرا که فعالان اقتصادی هر لحظه خبرها را رصد کرده و در جریان جزییات قرار داشتند در نتیجه نمیتوان توقع شوک شدیدی در این شرایط از بازار داشت.
وی ادامه داد: از سویی دیگر اقتصاد ما و بازار به ثبات نسبی دست یافته و به گونهای نیست که با هر هیجانی دچار نوسان شدیدی شود. این در حالی است که اصل موضوع برای تعیین نرخ ارز همان عرضه و تقاضای موجود در بازار است.
رییس کل بانک مرکزی در مورد نرخ مناسب برای ارز نیز تصریح کرد: بانک مرکزی به هیچ عنوان برای ارز و بازار نرخ تعیین نمیکند بلکه ما سعی داریم نوسان ناشی از هیجانات موقت را از بازار بگیریم در عین حال که نرخهای برآوردی اعلامی از سوی برخی تنها براساس حدس و گمان و تحلیلهایی که در بازار وجود دارد است، چرا که برای تعیین نرخ ارز فرمول مشخصی وجود ندارد که مبنا قرار گیرد.
سیف در مورد برخی اظهارات مبنی بر اینکه بانک مرکزی میزان دقیق داراییهای بلوکه شده برای کنترل بازار ارز را اعلام نمیکند، تاکید کرد: به هیچ عنوان این اظهارات مبنای کارشناسی ندارد و یک مقام مسوول در بانک مرکزی هیچگاه آمار خلاف آنچه صورتهای مالی و اطلاعات آنها نشان میدهد اعلام نخواهد کرد. در عین حال که اگر فرض را براین بگذاریم که چنین چیزی صحت داشته باشد، هیچگاه بانک مرکزی و دولت این داراییها را به طور کامل و یکجا به بازار تزریق نخواهد کرد.
در میان صحبتهای سیف این عضو هیات دولت به عدم تعیین نرخ ارز در بازار آزاد اشاره کرد و ادامه داد: برای تعیین نرخ ارز فرمول مشخصی وجود ندارد که مبنا قرار گیرد، این گفته سیف تاحدودی تاییدی بر انتقادهای برخی کارشناسان مبنی بر عدم وجود فرمول خاص تابع بازار و اقتصاد در تعیین نرخ ارز مبادلاتی است.
برخی کارشناسان بر این باروند که باید بر تعیین نرخ ارز مبادلاتی فرمول علمی و اقتصادی پیشنهاد شود که تا به امروز نرخهای اعلامی از سوی مرجع پولی و بانکی کشور از یک تابع اقتصادی و علمی پیروی نداشته است.