پول نیوز - اگر نوسانات نرخ ارز را دنبال کرده باشیم می دانیم چه روند نابه سامانی را از حدود یک سال پیش پس از خروج امریکا از برجام، طی کرده است. دلار 6100 تومانی که تا مرز 20.000تومان رفت و بعد از طی کردن ی دوره ی سرسام آور افزایش قیمت با بازگشت کامل تحریم ها در آبان ماه سال گذشته بین نرخی حدود 13.000 تا 14.900تومان خرید و فروش شد.
این بار هم بعد از تصمیم ترامپ مبنی به لغو معافیت های خرید نفت از ایران، انتظار می رفت بازار ارز ایران یکبار دیگر با هجوم نوسانات ارزی مواجه شود. نرخی که دلار آمریکا در بازار غیر رسمی پس از معافیت های خرید نفت از ایران خرید و فروش می شد 14600تومان اعلام شده بود. قیمت ارز در ادامه روندی افزایش را طی کرده است. به نحوی که طبق گزارشات سایت بن بست که خبرگزاری معتبری در زمینه ی اعلام نرخ ارز است، قیمت دلار تا دیروز، سه شنبه 24 اردیبهشت ما در نرخ 15100 معامله می شد. این گزارشات البته در حالی منتشر شده اند که سامانه ی ارزی سنا برای همین تاریخ نرخ 14798 تومان را اعلام کرده بود. اما امروز قیمت دلار، پس از سخنان عبدالناصر همتی رئیس بانک مرکزی در سامانه ارزی سنا به 14750تومان و در سایت خبری بن بست نیز به 14800تومان رسید.
عبدالناصر همتی رییس بانک مرکزی امروز در همین خصوص گفت: «عده‌ای خواستند پس از تصمیم جمهوری اسلامی ایران در خصوص برجام که هفته پیش اعلام شد، نرخ ارز را بالا ببرند ولی نتوانستند. ذخایر ارزی و اسکناس ما بهتر شده، ولی متغیرهای سیاسی تاثیر می‌گذارد و نرخ ارز تابع متغیرهای اقتصادی و سیاسی است. از بابت اقتصادی ما می‌دانیم وضع چگونه است که مبنای اقتصادی ندارد. روزی شایعه می‌کنند قرار است جنگ یا مذاکره شود و عده‌ای از این فرصت‌ها استفاده می‌کنند تا نرخ را بالا و پایین کنند. گفته‌ام که مردم نباید با توجه به این متغیرها به ارز نگاه کنند. مردم نباید روی ارز سرمایه‌گذاری کنند و نرخ موجود نرخ مدنظر ما نیست. من نمی‌توانم بگویم نرخ ارز در آینده چه خواهد شد ولی قطعا این نرخ‌ها ارزش ذاتی پول ما نیست.»
این سخنان در حالی گفته شده است که نرخ دلار از زمان ریاست وی از 11000هزار تومان به 14000هزار تومان رسیده است و همواره روند افزایشی از خود نشان داده است. همتی همچنین تاکید کرده است که عده ای قصد ایجاد اختلال در بازار را داشتند و «نتوانستند». این در حالی است که به جز نرخ رسمی دلار 4200 تومانی که دست کمتر کسی به آن رسیده است، در نرخ های غیررسمی اخلالگران بازار آزاد به راحتی «توانسته اند» نفوذ کنند و این بازار، نوسانات شاید غیر قابل پیش بینی به خود دیده است و تشکیل «بازار متشکل ارزی» نیز خود گواه همین موضوع است. همچنین دولتمردان و مسئولین باید تا به حال متوجه شده باشندکه سیاست های ارزی نباید نرخ تعیین کنند بلکه باید بتوانند مدیریت کنند چرا که اقتصاد و جامعه منطق خودشان را دارند و از کسی دستور نمی گیرند و سیاست های دستوری ممکن است در ابتدای امر به ظاهر آبی به آسیاب اقتصاد باشند اما در ادامه طوفانی می شوند که همه را می بلعند.
جایگاه متغیر کلیدی نرخ ارز در اقتصاد ایران به خاطر وابستگی تولید، مصرف، تورم، صادرات و واردات به آن، جایگاه ویژه ای است. به دنبال تحریم های اقتصادی، کمبود ارز در بازار مشاهده شد. نیاز های افزایش یافته تجاری و هجوم سوداگرانه بعضی افراد، تقاضا و خرید و فروش ارز از سوی بانک ها و موسسات مالی، نرخ ارز را به سمت بالا پرش می داد. تاثیر نوسانات قیمتی نرخ ارز آنجایی بر پول ملی تاثیر به سزا دارد که در نتیجه این روند افزایشی بخش نامولد و سوداگران از این وضعیت سود برد، قدرت خرید مردم به شدت کاهش یافت، نیروی انسانی ماهر و غير ماهر به شدت ارزان شد و جابه جایی های ناکارا و مخرب در درآمد و ثروت شکل گرفت. قیمت های نسبی به جای بهبود، به مراتب بدتر از قبل شد. نرخ ارز را باید تثبیت کرد اما نه با سیاست های دستوری و انقباضی بلکه شاید بهتر باشد دولت در این دوره ی خاص بازار موازی دلار آزاد را به رسمیت بشناسد، تا منابع ارزی که دست مردم است و مردم انبار کردند وارد بازار شود و تجارت رونق گیرد و در عین حال منابع ارزی دولت کاهش پیدا نکند.
به اضافه مهار تورم در کوتاه مدت اقتضا می کند از سیاست های تورم زا پرهیز شود. زیرا تورم مبتنی بر قیمت گذاری دلخواه و تورم فشار هزینه ها در شرایط انفعال و بی ثباتی پولی و انعطاف سرعت گردش پول، امری رایج است. بنابراین برای مهار تورم باید از بی ثباتی ارزی جلوگیری کرد. مسلما وقتی نرخ ارز در چنین شرایطی در بازار واقعی تعیین نمی شود، باید مدیریت شود.
